Η ένταξή μας στο ευρώ θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία για τη χώρα μας. Γιατί
τώρα να επιστρέψουμε στη δραχμή ;
Η ένταξη στην ευρωζώνη έγινε για να σταθεροποιηθεί και να
αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία. Αντί για αυτό όμως,σήμερα ζούμε τη μεγαλύτερη
οικονομική καταστροφή που έχει βιώσει η χώρα, εκτός από περιόδους πολέμων. Μετά
το 2002 που ενταχθήκαμε στο ευρώ, υπήρξε μια αρχική περίοδος πλαστής ευημερίας
που στηρίχθηκε σε δανεισμό με χαμηλά επιτόκια. Αλλά αμέσως με την έλευση της
οικονομικής κρίσης το 2008-9, η οικονομία της χώρας κατέρρευσε.
Υποστηρίζεται ότι η κατάρρευση μας οφείλεται στην κακοδιαχείριση, στις
μεγάλες δημοσιονομικές δαπάνες, στην κατασπατάληση πόρων, στη γραφειοκρατία και
στη διαφθορά.
Είναι αλήθεια ότι οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαπέντε
ετών είναι υπόλογες για όλα αυτά. Και πρέπει να λογοδοτήσουν για το πάρτι της
διαφθοράς, της κακοδιαχείρησης, της κατασπατάλησης δημόσιων πόρων, της
δημοσιονομικής ασυδοσίας. Γι’ αυτό είμαστε και οι πρωταθλητές της κατάρρευσης
που έχουν υποστεί όλες οι περιφερειακές χώρες που ανήκουν στην ευρωζώνη, τα
λεγόμενα GIPSI ( Greece, Italy, Portugal, Spain, Ireland). Όπως αποδεικνύεται από πολλές
διεθνείς και δικές μας μελέτες στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, οι περισσότερες χώρες
μέσα στην ευρωζώνη καταρρέουν με την έλευση της κρίσης του2008-9, σε αντίθεση
με τις χώρες έξω από την ευρωζώνη, ή και έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και πως εξηγείται αυτό ;
Το πρόβλημα είναι συστημικό. Οφείλεται στις διαφορετικές
οικονομικές δομές των βόρειων σε σχέση με τις περιφερειακές νότιες κυρίως
ευρωπαϊκές χώρες. Το ευρώ είναι ένα κουστούμι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της
Γερμανίας κυρίως, η οποία παράγει ολιγοπωλειακά προϊόντα έντασης κεφαλαίου,
υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας. Τα προϊόντα αυτά, εμπεριέχουν ελάχιστο
κόστος πρώτων υλών ή εργασίας. Έτσι, η παραγωγή του στοιχίζει ελάχιστα, αλλά
επειδή δεν υπάρχουν ανταγωνιστές, ( ή υπάρχουν ελάχιστοι), η τιμή πώλησής του,
ορίζεται αυθαίρετα πολύ υψηλή, με συνέπεια τα περιθώρια κέρδους να είναι
τεράστια. Ένας σύγχρονος μαγνητικός τομογράφος, π.χ. της Seamens, πωλείται πολύ ακριβά γιατί
θεωρείται αναγκαία η αγορά του στη διεθνή αγορά. Πέρα από το γεγονός ότι η
συγκεκριμένη εταιρεία, όπως και άλλες, φροντίζουν να έχουν ένα«καλολαδομένο»
δίκτυο αγοραστών σε όλες τις χώρες. Έτσι το σκληρό ευρώ, αυτό το συγκεκαλυμμένο
μάρκο, ευνοεί κυρίως τη χώρα δυνάστη της Ευρώπης, η οποία σωρεύει τεράστια
συναλλαγματικά πλεονάσματα και κερδοσκοπεί από τη διαφορά των spreads και τα χαμηλά, μηδενικά ή και
αρνητικά επιτόκια ομολόγων και καταθέσεων που συλλέγει μαζικά από όλες τις
χώρες, αφού θεωρείται ασφαλής επενδυτικός προορισμός.
Ποια είναι δηλ. η διαφορά με την περίπτωση της Ελλάδας ;
Ό κύριος προσανατολισμός της περιφερειακής ελληνικής
οικονομίας στον τουρισμό και τη γεωργία, απαιτεί παραγωγική διαδικασία έντασης
εργασίας. Χρειαζόμαστε δηλ. πολλά εργατικά χέρια,το κόστος των οποίων δεν
μπορεί να συμπιεστεί κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο,ώστε το συνολικό κόστος
παραγωγής να είναι χαμηλότερο ή ίσο με αυτό των ανταγωνιστών μας. Το δωμάτιο
ενός ελληνικού ξενοδοχείου, στοιχίζει περίπου το διπλάσιο απ’ ότι ένα
αντίστοιχο στην Τουρκία, στην Αίγυπτο, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στην
Ουγγαρία. Γι’ αυτό και η Κωσταντινούπολη, το Κάιρο, το Βουκουρέστι, η
Βουδαπέστη, κλπ., πλημμυρίζουν από Έλληνες τουρίστες, αφού στοιχίζουν λιγότερο
από ότι ο Πόρος και πολύ λιγότερο από ότι η Πάρος. Την ίδια ώρα, με τη συνθήκη του Σέγκεν, δε μας επιτρέπεται
να δεχθούμε μαζικά τουρίστες από χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα. Πρόκειται για
άλλη μια παραγνωρισμένη αλλά σοβαρά βλαπτική για τη χώρα μας ευρωπαϊκή και
δυτική ιδιαιτερότητα. Λόγω του σκληρού ευρώ καταστρέφεται η αγροτική μας
παραγωγή. Τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, τα ροδάκινα, τα κεράσια οι ελιές μας
πέφτουν από τα δέντρα και σαπίζουν, αφού οι εισαγωγές από τη μακρινή Αργεντινή,
το Μαρόκο, την Αίγυπτο,κλπ., είναι φτηνότερες. Και αυτό γιατί ακόμη και ο ποιο
χαμηλά αμειβόμενος εργάτης γης που αμείβεται σε ευρώ, Έλληνας ή μετανάστης,
στοιχίζει πολύ ποιό ακριβά από ότι σε μια ανταγωνιστική μας χώρας που τον
πληρώνει σε υποτιμημένο νόμισμα.
Έχει ακουστεί ότι οι Γερμανοί εξάγουν λάδι στην Ελλάδα. Αν είναι
αλήθεια πως γίνεται αυτό, αφού δεν υπάρχουν ελιές στη Γερμανία ;
Οι Γερμανοί όπως και οι Ολλανδοί,αγοράζουν πολύ φτηνά
αγροτικά προϊόντα, λάδι, οπωροκηπευτικά, κλπ., από Μεσογειακές χώρες με
υποτιμημένα –μαλακά νομίσματα όπως η Τουρκία, το Μαρόκο, η Αλγερία, τα
βαφτίζουν ευρωπαϊκά και τα επανεξάγουν στην Ελλάδα, παραβιάζοντας φυσικά τους
Κοινοτικούς κανονισμούς. Την ίδια ώρα, στα ελληνικά ναυπηγεία απαγορεύεται να
αναλάβουν παραγγελίες εκτός και αν προέρχονται αποκλειστικά από το ελληνικό
πολεμικό ναυτικό. Αυτό επιβάλλεται ως επιβολή κυρώσεων για παραβίαση Κοινοτικών
κανόνων, επειδή υπήρξε κάποια άμεση ή έμμεση κρατική ενίσχυσή τους. Στην
πραγματικότητα, με τον τρόπο αυτό τα ναυπηγεία της νησιώτικής Ελλάδας, τα
μεγαλύτερα ναυπηγεία της Μεσογείου, οδηγούνται σε κλείσιμο. Όπως και το σύνολο
της βαριάς βιομηχανίας μας, τα χαλυβουργεία, η τσιμεντοβιομηχανία, που
αδυνατούν να ανταγωνιτούν τις γειτονικές μας χώρες όπως η Τουρκία, λόγω του
σκληρού ευρώ και του υψηλού κόστους ενέργειας.
Λέγεται ότι είναι πολύ δύσκολη τεχνικά η επιστροφή στο εθνικό μας νόμισμα, αφού και μόνο για να τυπωθούν δραχμές από το Χολαργό απαιτούνται πολλοί μήνες. Αυτό μάλιστα το υποστήριξε και ο σημερινός Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανοησία από το επιχείρημα αυτό. Η
εκτύπωση δραχμών που θα γίνει σταδιακά δε χρειάζεται περισσότερο από λίγες
ημέρες. Βέβαια, σε μια αρχική περίοδο προσαρμογής 3-6μηνών, θα κυκλοφορούν και
τα δύο νομίσματα, το ευρώ και η δραχμή. Όπως δηλ. .έγινε και όταν υιοθετήθηκε
το ευρώ τον Ιανουάριο του 2002. Αν ο σημερινός Διοικητής της Τράπεζας της
Ελλάδος, φτάνει στο σημείο να τρομοκρατεί τον κόσμο με τέτοια φαιδρά
επιχειρήματα, ( που το αναπαράγουν εντεταλμένα δημοσιογραφικά παπαγαλάκια),
προφανώς δεν είναι αντάξιος του αξιώματός του. Και αποδεικνύει ότι
επιστρατεύονται ακόμα και τέτοιου τύπου ανάξιες συζήτησης προφάσεις, μέσα στο
θολό κλίμα κατατρομοκράτησης του κόσμου για τα δήθεν τεράστια δεινά που θα
επιφέρει η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.
Σε ποιο ποσοστό θα υποτιμηθεί όταν κυκλοφορήσει η νέα δραχμή σε σχέση
με το ευρώ ;
Αυτό θα εξαρτηθεί από τον κεντρικό σχεδιασμό που θα γίνει
για το σκοπό αυτό. Αν υποτιμηθεί αρχικά κατά 50 %, η αρχική ισοτιμία θα είναι
της τάξης περίπου των 520 δραχμών ανά ευρώ. Στην πορεία, η νέα δραχμή μπορεί να
διολισθήσει συγκρατημένα καθοδηγούμενη από ένα καλάθι νομισμάτων που θα
περιέχει το ευρώ,το δολάριο, το γιεν, αλλά και μαλακά νομίσματα ανταγωνιστικών
μας χωρών όπως λχ, η Τουρκία.
Θα υπάρξουν όμως μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις και απότομες αυξήσεις
τιμών κυρίως σε εισαγόμενα αγαθά.
Ναι αυτό ισχύει, ιδιαίτερα για τους πρώτους 4-8 μήνες, κατά
τη διάρκεια των οποίων, θα υπάρξουν αρρυθμίες στην αγορά, ελλείψεις ορισμένων,
κυρίως εισαγόμενων αγαθών, και κερδοσκοπικές καταστάσεις. Η κυβέρνηση οφείλει
να φροντίσει για τον εφοδιασμό της αγοράς με βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης,
κυρίως τρόφιμα, φάρμακα και καύσιμα και να πατάξει με αυστηρές κυρώσεις τους
κερδοσκόπους. Οι πολίτες θα ενημερωθούν για τις δυσκολίες αυτής της πρώτης
περιόδου προσαρμογής, θα αποφεύγουν την κατανάλωση ακριβών εισαγόμενων προϊόντων και θα στραφούν σε εγχώρια, γεγονός
που θα βοηθήσει την αναβίωση του ελληνικού παραγωγικού δυναμικού.
Και αν ο πληθωρισμός επιμένει, τι γίνεται ;
Η κυβέρνηση μπορεί να προσαρμόσει τις ανάγκες της αγοράς με
μέτρα ελέγχων, με διακρατικές συμφωνίες εισαγωγής ορισμένων αγαθών και κυρίως
με συγκρατημένη νέα διολίσθηση της ισοτιμίας της δραχμής σε σχέση με το καλάθι
νομισμάτων που θα λειτουργεί ως ευέλικτος οδηγός νομισματικής προσαρμογής. Και
φυσικά θα επιβάλλει ελέγχους και κυρώσεις όπου είναι αναγκαίο.
Πως θα προστατευθούν οι καταθέσεις των Ελλήνων πολιτών σε Τραπεζικούς
λογαριασμούς ;
Η κυβέρνηση οφείλει να εγγυηθεί καταθέσεις μέχρι 100.000
ευρώ ανά καταθέτη. Με την προϋπόθεση ότι για μια αρχική περίοδο 2-6 μηνών, δε
θα επιτρέπεται η απόσυρση καταθέσεων πέραν ενός ορίου λχ. της τάξης των 100
ευρώ ανά εβδομάδα για κάθε πολίτη και ενός μεγαλύτερου μεγέθους για
επιχειρήσεις ανάλογα με το μέγεθός τους. Ασφαλώς και πρέπει να αποφευχθεί ο
πανικός και να μην επιτραπεί η απότομη απόσυρση όλων των τραπεζικών καταθέσεων.
Άλλωστε, γεγονός είναι ότι ήδη οι ελληνικές Τράπεζες έχουν αποστραγγιστεί από
καταθέσεις, λόγω της ελλείψεις εμπιστοσύνης που υπάρχει για την ελληνική
οικονομία.
Τι θα γίνει με τους οφειλέτες, που έχουν δανειστεί σε ευρώ και έχουν υποθηκέυσει τα σπίτια τους. Δε θα υπερτιμηθούν τα χρέη τους ανάλογα με την υποτίμηση της δραχμής έναντι του ευρώ ;
Αλίμονο αν γίνει κάτι τέτοιο. Το κράτος θα επιβάλλει στις
Τράπεζες ανάλογη υποτίμηση των χρεών με αυτήν της υποτίμησης της δραχμής έναντι
του ευρώ. Ας δούμε ένα παράδειγμα. Ένας οφειλέτης χρωστά στην Τράπεζα 100.000
ευρώ. Όταν η δραχμή υποτιμηθεί κατά περίπου 50% και η αναλογία ευρώ/δραχμή
ανέβει από 347 σε520, τότε ο οφειλέτης θα χρωστά 150.000 δρχ. Όμως, ο
οφειλέτης, θα αδυνατεί να πληρώσει ένα τέτοιο ποσό, αφού τα εισοδήματά του, οι
αμοιβές, οι μισθοί του θα είναι σε δραχμές και κατά συνέπεια υποτιμημένης αξίας
σε σχέση με το ευρώ κατά50 %. Γι΄αυτό και το κράτος οφείλει να επιβάλλει με
νομοθετική ρύθμιση υποτίμηση κατά 50% και όλων των δανειακών υποχρεώσεων των
πολιτών προς τις Τράπεζες. Αυτό θα έχει ως συνέπεια ο ως άνω ο οφειλέτης να
χωστά 100.000 και όχι 150.000 δρχ. Αν δε γίνει αυτό, τότε οι Τράπεζες με τις
κατασχέσεις σπιτιών στις οποίες θα οδηγήσει η αδυναμία πληρωμής των χρεών από
του οφειλέτες, θα γεμίσουν από άχρηστα κουφάρια οικοδομών, που άλλωστε δε θα
έχουν καμιά αξία. Η όλη αυτή κατάσταση, θα δημιουργήσει κατάσταση σοκ για τις
τράπεζες. Όμως, αναμένεται να συνέλθουν αργότερα, όταν ομαλοποιηθεί και επαναεκινηθεί
η οικονομία και επιστρέψουν οι καταθέσεις. Μην ξεχνάμε επιπλέον ότι και σήμερα
οι Τράπεζες βουλιάζουν καθημερινά και στην πραγματικότητα έχουν χρεοκοπήσει.
Δηλαδή θα δικαιωθούν όσοι έσπευσαν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους από
τις ελληνικές Τράπεζες και τις έστειλαν στο εξωτερικό. Και με την επιστροφή στη
δραχμή θα κερδίσουν πολλά.
Ο έλεγχος της μαζικής εκροής αφορολόγητου συναλλάγματος
χωρίς έλεγχο του «πόθεν έσχες», θα έπρεπε να είχε γίνει και να είχαν επιβληθεί
κυρώσεις για μη σύννομες συναλλαγματικές μετακινήσεις κεφαλαίων. Όμως, η
διεθνής ασυδοσία των αγορών και η δεδομένη ατιμωρησία της ελληνικής πολιτείας,
έχει επιτρέψει τέτοια φαινόμενα. Γεγονός είναι ότι, το μεγάλο ειδικά κεφάλαιο
δεν έχει πατρίδα και κινείται εκεί όπου υπάρχει το κέρδος και η ασφάλεια των
καταθέσεων. Αν η επιστροφή κεφαλαίων στην Ελλάδα με σκοπό το κέρδος, αποτελέσει
μια συνέπεια αυτής της προοπτικής, τόσο το καλύτερο για τη χώρα μας. Αλλά, αυτό
δε θα γίνει πριν αποκτηθεί η εμπιστοσύνη στη σταθερότητα και την αναπτυξιακή
δυναμική της ελληνικής οικονομίας.
Με την επιστροφή στη υποτιμημένη δραχμή, θα κληθούμε να πληρώσουμε
αντίστοιχα υπερτιμημένο τα τεράστια χρέη μας στους διεθνείς δανειστές μας ;
Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα σημαίνει ότι απεγκλωβιζόμαστε
αυτόματα από την ανάγκη νέου δανεισμού για να πληρώσουμε τα παλαιότερα χρέη μας
και να καταβάλλουμε άμεσες απαιτήσεις σε μισθούς,συντάξεις, κλπ., αφού αυτά
μπορεί να εξυπηρετηθούν με την έκδοση εθνικού νομίσματος. Η χώρα θα δηλώσει
προσωρινή στάση πληρωμών των διεθνών της χρεών και θα διαπραγματευτεί περίοδο
χάριτος 2-3 ετών, με επιμήκυνση και κούρεμα του συνολικού χρέους. Αυτή είναι
μια κλασική πρακτική που έχει ισχύσει σε πολλές περιπτώσεις, με πιο χαρακτηριστικά
τα παραδείγματα της Αργεντινής και του Μεξικού, όταν αποσυνδέθηκαν από το
δολάριο το 2000 και το 1994 αντίστοιχα.
Και τι θα γίνει με τις ρήτρες που έχουμε υπογράψει για κατασχέσεις
περιουσιακών μας στοιχείων ;
Σε περιπτώσει χρεοκοπίας, παρόμοιες ρήτρες υπόκεινται σε
διαπραγμάτευση. Μια ικανή και έμπειρη ελληνική κυβέρνηση,μπορεί να
διαπραγματευτεί όλα τα σχετικά ζητήματα, όπως έχει γίνει και σε άλλες
περιπτώσεις. Αν βέβαια οι «σύμμαχοί μας» στείλουν κανονιοφόρους για να μας
βομβαρδίσουν, τότε μπαίνουν ζητήματα αναζήτησης διεθνών ερεισμάτων και προς
άλλες γεωπολιτικές κατευθύνσεις. Οι δανειστές μας, ενδιαφέρονται να εισπράξουν
αν μη τι άλλο, μέρος των δανείων τους. Και αυτό θα το πετύχουν μόνο αν δώσουν
τη δυνατότητα στην ελληνική οικονομία να συνέλθει από το κώμα της ύφεσης στο
οποίο βρίσκεται σήμερα. Από το οποίο δεν υπάρχει περίπτωση να ξεφύγει υπο τις
συνθήκες του Μνημονίου. Που εκτός από εξοντωτικές για τον ελληνικό λαό, είναι
και αυτοκαταστροφικές, αφού έχουν διαλύσει την εγχώρια παραγωγική δυναμικότητα,με
προοπτική να χειροτερεύσει ακόμα περισσότερο η τραγική σημερινή μας κατάσταση.
Υ Τα υπάρχοντα
στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν την
οικονομική αποτυχία του Μνημονίου ;
Εδώ και
δύο χρόνια, την άνοιξη του 2010, η χώρα έφτασε σε δημοσιονομικό αδιέξοδο και
αποκόπηκε από τις αγορές. Οδηγηθήκαμε στο Μνημόνιο με την ελπίδα ότι θα
βγαίναμε από την κρίση και η χώρα από τις αρχές του 2011, θα μπορούσε να
δανειστεί και πάλι από τις από τις αγορές. Τίποτα τέτοιο δε συνέβη και κανένας
οικονομικός στόχος που τέθηκε από την Τρόικα δεν επιτεύχθηκε. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του αρχικού Μνημονίου, το
έλλειμμα θα έπρεπε να ανερχόταν σε 7,6% το 2011, αλλά τελικά έφτασε το 9,1% του
ΑΕΠ, μια διαφορά που υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ και αφού επιβλήθηκαν και νέα
σκληρά μέτρα πέραν των αρχικών. Στα δύο αυτά χρόνια, το ελληνικό δημόσιο χρέος
αυξήθηκε κατά 55,9 δισ. ευρώ και έφτασε στο ποσό των355,6 δισ. ευρώ ή στο
165,3% του ΑΕΠ, από 129,4% του ΑΕΠ το 2009. Το αρχικό Μνημόνιο προέβλεπε ότι, στο
τέλος του 2011, το χρέος θα ανερχόταν στο 145,1% του ΑΕΠ,δηλ. έπεσε έξω, κατά
20 μονάδες του ΑΕΠ. Πρόκειται για την απόλυτη αποτυχία των εμπνευστών του
Μνημονίου και των εδώ υποτακτικών τους. Ο φαύλος κύκλος της ύφεσης ήταν η κύρια
αιτία για αυτή τη μοιραία εξέλιξη. Το 2010, το ΑΕΠ της χώρας είχε διαμορφωθεί
σε 231,6 δισ. ευρώ,το 2011 μειώθηκε σε 215,1 δισ. Ευρώ. Και το 2012 προβλέπεται
ότι θα μειωθεί περαιτέρω σε 203,5 δισ. Ευρώ. Κατά συνέπεια, το έλλειμμα και το
χρέος ως ποσοστά του εγχώριου εισοδήματος αυξάνονται. Υποθετικά, αν το ΑΕΠ της χώρας παρέμενε στα επίπεδα
του 2009, το χρέος του 2011θα ήταν περίπου 12 μονάδες (του ΑΕΠ) χαμηλότερο, ενώ
το έλλειμμα θα ανερχόταν στο 8,4% του ΑΕΠ. Τα συμπεράσματα επαφίενται στην
κρίση του αναγνώστη.
