Μυρτώ Μπούτση
Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα για την Καγκελαρία που κρατάει στα χέρια της την πυρηνική «βόμβα» της Deutsche Bank, που, αν δεν λάβει βοήθεια, θα καταρρεύσει, με υπαρκτό κίνδυνο να συμπαρασύρει συστημικές τράπεζες σε όλο τον πλανήτη
Ηταν μια «βόμβα» που αναμενόταν να σκάσει από καιρό... Η άλλοτε κραταιά Deutsche Bank, η οποία αποτελεί -επισήμως πλέον-, κατά το ΔΝΤ, τον «μεγαλύτερο κίνδυνο μεταξύ των παγκόσμιων συστημικών τραπεζών», μπορεί όχι και τόσο δύσκολα, όπως φάνηκε, να γίνει η Lehman Brothers της Ευρώπης. Το απέδειξε το μίνι τραπεζικό κραχ που προκλήθηκε στην αρχή της εβδομάδας, με αφορμή δημοσίευμα του περιοδικού «Focus», το οποίο ήθελε τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ να έχει διαμηνύσει από τον Ιούλιο στον (Βρετανό) τραπεζίτη Τζον Κράιαν να μην αναμένει καμία βοήθεια στη διαμάχη του κολοσσού με το αμερικανικό δημόσιο. Κοινώς, η Frau Μέρκελ εμφανίστηκε να αποκλείει όχι μόνο πολιτική μεσολάβηση προς τις αμερικανικές Aρχές, αλλά και οποιαδήποτε διάσωση της τράπεζας. Oμως, ο τραπεζικός γίγαντας έχει έκθεση σε τοξικά παράγωγα 55 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Πρόστιμο
Αντιμετωπίζει ασφυκτικές πιέσεις από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης να πληρώσει πρόστιμο 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον ρόλο που είχε παίξει στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Ακόμη και αν η διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ ρίξει σημαντικά το ποσό, όπως αναμένεται, και πάλι έχει στην άκρη (συνολικά) μόνο 7 δισεκατομμύρια δολάρια για νομικά έξοδα, την ώρα που βρίσκεται αναμεμειγμένη σε σωρεία άλλων σκανδάλων. Το δημοσίευμα ακολούθησαν οι καθησυχαστικές διαψεύσεις, προκειμένου να σωθεί η μετοχή της τράπεζας από κατακρήμνιση σε χαμηλό 20ετίας. Η Deutsche Bank αρνήθηκε ότι ζήτησε κρατική μεσολάβηση και o εκπρόσωπος της καγκελαρίου ότι η τελευταία απέκλεισε αυτή τη λύση. Πλην, όμως, η σχετική ανακοίνωση ήταν χαλαρή και ασαφής. Είναι φανερό ότι η Μέρκελ βλέπει στη συγκεκριμένη υπόθεση... μπρος γκρεμό και πίσω ρέμα. Υπάρχει φυσικά το ηθικό ζήτημα, βαθιά πανευρωπαϊκό: τόσο η καγκελάριος όσο και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχουν επιβάλει διά ροπάλου στους Ευρωπαίους εταίρους τη νέα οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων, που ουσιαστικά απαιτεί η απορρόφηση των ζημιών να γίνεται από τις ίδιες τις τράπεζες, δηλαδή τους ομολογιούχους και τους μετόχους (το λεγόμενο bail in) και όχι από δημόσιο χρήμα (bail out). Με βάση αυτούς τους κανόνες, το Βερολίνο πιέζει ασφυκτικά, εδώ και καιρό, την Ιταλία. Υπάρχει όμως -και αυτό αναμφίβολα μετρά περισσότερο για τη Μέρκελ- και το εσωτερικό πολιτικό ζήτημα που θα δημιουργούσε η διάσωση της Deutsche Βank σε μία προεκλογική χρονιά, στο τέλος της οποίας φέρεται έτοιμη να διεκδικήσει και τέταρτη θητεία. Πώς θα προχωρήσει προεκλογικά η καγκελάριος στη διάσωση των golden boys των τραπεζών; Πώς θα αντλήσει κρατικό χρήμα για να πληρωθούν αμερικανικά πρόστιμα; Πώς θα ακυρώσει την πανευρωπαϊκή πολιτική της διασώζοντας το... σπίτι της; Οι πολιτικοί αντίπαλοί της, το SPD, συνεδρίασαν κεκλεισμένων των θυρών την περασμένη εβδομάδα, με αποκλειστικό θέμα συζήτησης την Deutsche Bank. Και στην Ευρώπη, η κόντρα ανάμεσα στον κεντρικό τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε καλά κρατεί, με το Βερολίνο να επιμένει στην αναίρεση της πολιτικής των μηδενικών επιτοκίων. Εκείνης με την οποία σύσσωμος ο τραπεζικός τομέας και ο ίδιος ο Κράιαν έχουν κατηγορήσει τον Ντράγκι ότι καταδικάζει τις τράπεζες, τιμωρώντας τις αποταμιεύσεις.
Διαπραγμάτευση
Τι μέλλει γενέσθαι; Θα αφήσει η καγκελάριος τον «μεγάλο ασθενή» να καταφύγει σε ένα bail in; Η διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ σχετικά με το πρόστιμο δεν έχει καν αρχίσει. Ομως, όσο διαρκεί, η μετοχή της Deutsche Bank θα παραμένει χαμηλά, με αποτέλεσμα να διστάζει να καταφύγει στις αγορές για την ανεύρεση του ποσού. «Χρειάζονται να ενισχύσουν το κεφάλαιό τους και δεν μπορούν να το κάνουν οργανικά» διαβλέπει ο επενδυτής της Pimco Φιλίπ Μποντερό. Κάποιοι αναλυτές δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο επαναφοράς του σεναρίου συγχώνευσης της Deutsche Βank με την Commerzbank. Μάλιστα, «διάβασαν» μια έμμεση στήριξη, πίσω από τις δηλώσεις του Ντράγκι τη Δευτέρα, ότι «υπάρχουν πάρα πολλές τράπεζες στην Ευρώπη». Αλλοι διέβλεπαν ότι το παιχνίδι, όσον αφορά την Deutsche Bank, θα χειριστεί το επόμενο διάστημα όχι η Μέρκελ, αλλά ο Σόιμπλε. Στο μεταξύ, μερικά hedge funds είχαν αρχίσει ήδη την κερδοσκοπία σε βάρος της τράπεζας, ενώ ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης Τραπεζών της Ευρώπης (SRM) ζήτησε και από τις ελληνικές τράπεζες να παρουσιάσουν «πλάνα επιβίωσης» όσον αφορά τη διαχείριση ενός πιθανού «ατυχήματος». Τελικά, εφόσον δεν βρεθεί λύση, η καγκελάριος θα εξαναγκαστεί σε κάποιο είδος διάσωσης, ανοίγοντας, όμως, πανευρωπαϊκά τον ασκό του Αιόλου και εκφωνώντας, ανεπιστρεπτί, τον πολιτικό επικήδειό της.
Η κόντρα με την Αμερική και οι αποστάσεις της Frau
Τους βαθύτατους διχασμούς στο εσωτερικό της Ευρώπης, αλλά και μια «κόντρα» με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, που όλο δείχνει να βαθαίνει, σηματοδοτούν οι εξελίξεις στην Deutsche Bank. Μετά τη διακοπή των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης της αμερικανικής ομοσπονδιακής Fed, το ευρωπαϊκό σύστημα έστρεψε τις προσδοκίες αναχρηματοδότησής του στην ΕΚΤ και στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Πλην όμως, με την πολιτική των μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων του Ντράγκι -προκειμένου να αναχρηματοδοτηθούν τα ανοίγματα των τραπεζών στις «μαύρες τρύπες» των χωρών του Νότου- στραγγαλίζονται τα τραπεζικά κεφάλαια. Ο Σόιμπλε πιέζει τώρα τον κεντρικό τραπεζίτη για το θέμα των επιτοκίων, που ίσως μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να επηρεάσει και την υπόθεση της Deutsche Bank. Από την άλλη, οι αναλυτές μιλούν για τιμωρητικό πρόστιμο «μαμούθ» από πλευράς αμερικανικής Δικαιοσύνης. Το αποδίδουν σε προσπάθεια αντεκδίκησης των ΗΠΑ για το (επίσης κολοσσιαίο) πρόστιμο που επέβαλαν οι Βρυξέλλες στην αμερικανική Apple για φοροαποφυγή στην Ιρλανδία.
Πάντως, ειδικά όσον αφορά τη Μέρκελ, η καγκελάριος κρατά πολιτικές αποστάσεις από τον προβληματική τράπεζα από το 2008. Τότε που επικρίθηκε για τη συνάντησή της στην Καγκελαρία με τον τότε διευθύνοντα σύμβουλο της Deutsche Bank Γιόζεφ Ακερμαν. Τις αποστάσεις τήρησε όταν τα ηνία της τράπεζας, εν μέσω κρίσης, ανέλαβε ο Βρετανός Κράιαν. «Θέλω να μπορεί η Deutsche Bank να λειτουργεί εύρυθμα. Λαμβάνει η ίδια τις αποφάσεις της, όπως και κάθε εταιρία στη Γερμανία» δήλωσε ξερά, σε παρόμοιους με τους σημερινούς τόνους. Μένει να φανεί για πόσο ακόμα θα μπορεί να διαφυλάσσει τη φήμη της από τον τοξικό κολοσσό.
