Η μεγάλη φυγή των ελληνικών επιχειρήσεων

 Των Γιώργου Μανέττα και Δημήτρη Μαλλά
 
Τα παραδείγματα είναι αρκετά: ο όμιλος Printec, εκ των πλέον δραστήριων στο χώρο του αυτοματισμού συναλλαγών με παρουσία σε ολόκληρη την ανατολική Ευρώπη και κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 85 εκατ. ευρώ, έχει την έδρα του στην Κύπρο. Ταχέως αναπτυσσόμενες εταιρείες από το χώρο των εφαρμογών για κινητή τηλεφωνία όπως η Velti, η InternetQ και η Globo έχουν την έδρα τους σε χώρες όπως η Βρετανία, τόσο επειδή ένα μεγάλο κομμάτι του τζίρου τους προέρχεται από τις διεθνείς δραστηριότητες τους όσο και επειδή ήταν υποχρεωμένες να το κάνουν προκειμένου να εισαχθούν σε διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές όπως η ΑΙΜ του Λονδίνου. Ανάλογες κινήσεις, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, δεν αποκλείεται να κάνουν και άλλοι μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι. Για παράδειγμα, η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, όπως έχει γνωστοποιήσει η διοίκηση της, μελετά την πιθανότητα δημιουργίας μιας νέας holding εταιρείας που θα έχει έδρα στο εξωτερικό.

Ακόμη, στο παρελθόν έχουν υπάρξει δηλώσεις από εταιρείες, όπως ο όμιλος Μυτιληναίος και η Intralot, που άφηναν ανοικτό το ενδεχόμενο μεταφοράς της έδρας τους. Αντίστοιχες δηλώσεις έχει κάνει και η Παπαστράτος. Επίσης, πολύ δημοφιλείς τείνουν τους τελευταίους μήνες να γίνουν οι γειτονικές χώρες όπως η Βουλγαρία και η Κύπρος, οι οποίες, ας μην ξεχνάμε, ότι αποτελούν κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι πως σχεδόν όλες οι εταιρείες διατηρούν στην Ελλάδα τα γραφεία διοικήσεως τους και το μεγαλύτερο κομμάτι όσον αφορά στην παραγωγή προϊόντων και λύσεων. Όμως, από τη στιγμή που μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλη χώρα, η φορολόγηση των κερδών και των μερισμάτων τους -και όχι μόνο όσων προέρχονται από τις εγχώριες δραστηριότητες- γίνεται στη χώρα που βρίσκεται η έδρα τους με ότι αυτό σημαίνει για την Ελλάδα, σημειώνουν παράγοντες της αγοράς.

Γιατί μετακινούνται
Σύμφωνα με τα στελέχη των εταιρειών που μεταφέρουν την έδρα τους, οι αιτίες δεν περιορίζονται -όπως νομίζουν οι περισσότεροι- στην οικονομική ύφεση ή στο δύστροπο φορολογικό πλαίσιο. Συνολικά, υπάρχουν 7 βασικοί λόγοι που οι εταιρείες μεταφέρουν την έδρα τους εκτός Ελλάδας:

Υφεση
Η οικονομική ύφεση έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των εγχώριων εσόδων πολλών εταιρειών που έχουν και διεθνή προσανατολισμό. Για παράδειγμα, η Ελλάδα αντιπροσωπεύει μόλις το 15% των εσόδων του ομίλου Printec, ο οποίος έχει την έδρα του στην Κύπρο, ενώ αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Η επιδείνωση των πωλήσεων αλλά και οι αρνητικές προοπτικές για την πορεία της κατανάλωσης τα επόμενα χρόνια είναι μεταξύ των λόγων που μέτρησαν στην απόφαση αρκετών πολυεθνικών, όπως η γερμανική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Aldi που παρά τις τεράστιες επενδύσεις για την ανάπτυξη του δικτύου των καταστημάτων έφυγε κακήν κακώς μέσα σε λίγους μήνες μετά το επίσημο ντεμπούτο της στην ελληνική αγορά.

Ανάγκη για αξιοπιστία
Τα τελευταία χρόνια, η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η καλύτερη δυνατή και αυτό επηρεάζει όχι μόνο τους ενδιαφερόμενους επενδυτές αλλά και τους πελάτες. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που προμηθευτές ζητούν από τις ελληνικές εταιρείες να προπληρώσουν τις παραγγελίες τους, ενώ πρόβλημα υπάρχει και με τις εγγυητικές επιστολές των ελληνικών τραπεζών. Η ύπαρξη της έδρας στο εξωτερικό έχει ως αποτέλεσμα μία εταιρεία να χαρακτηρίζεται ως αμερικανική, βρετανική ή λουξεμβουργιανή και το πρόβλημα να επιλύεται. Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, ότι η Intrasoft International, θυγατρική της Intracom Holdings, έχει -και αυτή- την έδρα της στο Λουξεμβούργο.

Αναζητώντας κεφάλαια στο εξωτερικό

Άντληση κεφαλαίων και χρηματιστήριο. Πρόκειται για τον λόγο που επικαλούνται κυρίως οι νέες εταιρείες που κάνουν την εμφάνιση τους στην Ελλάδα, ιδίως αυτές που κινούνται στο χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών. Η δυσκολία που υπάρχει για την εξεύρεση επενδυτών από την Ελλάδα που να κατανοούν το αντικείμενο με το οποίο ασχολούνται ωθεί τέτοιου είδους επιχειρήσεις να αναζητήσουν κεφάλαια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όμως, τα αμερικανικά επενδυτικά funds απαιτούν η έδρα της εταιρείας στην οποία θα επενδύσουν να βρίσκεται κοντά στα δικά τους γραφεία.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Pinatta, μία ελληνική μεν εταιρεία που έχει, όμως, την έδρα της στη Σίλικον Βάλεϊ στη βόρεια Καλιφόρνια γιατί εκεί ήθελαν οι επενδυτές της.

Χρηματιστήριο
Εξίσου σημαντικό είναι και η ανάγκη για είσοδο στο χρηματιστήριο. Εταιρείες όπως η Velti, η Globo και η InternetQ ξεκίνησαν μεν στην Ελλάδα και τα κεντρικά γραφεία τους είναι στο Χαλάνδρι και στο Μαρούσι, όμως, η έδρα τους είναι στη νήσο Τζέρσεϊ για την πρώτη και στο Λονδίνο για τις άλλες δύο. O λόγος το γεγονός πως είναι εισηγμένες η μεν Velti στο Nasdaq, οι δε Globo και InternetQ στην αγορά ΑΙΜ του Λονδίνου. Όσον αφορά στους λόγους που δεν προτίμησαν το Χρηματιστήριο Αθηνών, η απάντηση που δίνουν είναι πως πολύ απλά το ελληνικό χρηματιστήριο είναι πλήρως απαξιωμένο για τις εταιρείες τεχνολογίας.

Οι επτά λόγοι για την αλλαγή της έδρας

1.                  Η ύφεση και οι δυσοίωνες προοπτικές για την πορεία του ΑΕΠ.

2.                  Η αρνητική εικόνα της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές.

3.                  Η μεγαλύτερη διεθνοποίηση των εργασιών.

4.                  Η δυσκολία άντλησης κεφαλαίων και η είσοδος σε χρηματιστήριο του εξωτερικού.

5.                  Το εχθρικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο φορολογικό πλαίσιο.

6.                  Τα γραφειοκρατικά εμπόδια που καθυστερούν τις επενδύσεις.

7.                  Τα επενδυτικά κίνητρα που προσφέρονται σε πολλές χώρες του εξωτερικού.