Η πτώση της Γαλλίας

Ο Φρανσουά Ολάντ, πρόεδρος της Γαλλίας από το 2012, θα μπορούσε να ήταν διεκδικητής. Εξελέγη με την υπόσχεση να στραφεί μακριά από τις πολιτικές λιτότητας που σκότωσαν τη σύντομη, ανεπαρκή οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης. Δεδομένου ότι η λόγια δικαιολογία για τις πολιτικές αυτές ήταν αδύναμη και θα κατέρρεε σύντομα, θα μπορούσε να οδηγήσει ένα μπλοκ κρατών που θα απαιτούσε μια αλλαγή πορείας. Αλλά δεν ήταν να γίνει. Μόλις ανέλαβε εξουσία, ο κ. Ολάντ αμέσως αναδιπλώθηκε, ενδίδοντας πλήρως στις απαιτήσεις για ακόμα περισσότερη λιτότητα.

Ας μην λέμε, όμως, ότι είναι εντελώς ασπόνδυλος. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, πήρε αποφασιστική δράση, αλλά δεν ήταν, δυστυχώς, για την οικονομική πολιτική, αν και οι καταστροφικές συνέπειες της ευρωπαϊκής λιτότητας μεγαλώνουν και γίνονται πιο εμφανείς με κάθε μήνα που περνάει, και ακόμα και ο Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κάνει έκκληση για μια αλλαγή πορείας. Αλλά όχι, όλη η ενέργεια του κ. Ολάντ ήταν επικεντρωμένη στην εκκένωση των μελών της κυβέρνησής του που τολμούσαν να αμφισβητούν την δουλοπρέπεια του στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες.

Είναι ένα απίθανο θέαμα. Για να το εκτιμήσουμε πλήρως, ωστόσο, θα πρέπει να καταλάβουμε δύο πράγματα. Πρώτον, η Ευρώπη, ως σύνολο, έχει μεγάλα προβλήματα. Δεύτερον, ωστόσο, στο πλαίσιο αυτού του συνολικού μοτίβου καταστροφής, τις επιδόσεις της Γαλλίας είναι πολύ καλύτερες από ό,τι θα μπορούσε να καταλάβει κανείς από την ειδησεογραφία. Η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα. Δεν είναι καν Ιταλία. Αλλά αφήνει τον εαυτό της να ποδηγετείται σαν να ήταν ανάπηρη.

Σχετικά με την Ευρώπη: Όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες, έτσι και η ζώνη του ευρώ - οι 18 χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ ως κοινό νόμισμα - άρχισε να ανακάμπτει από την οικονομική κρίση του 2008 στα μέσα του 2009. Αφού όμως ξέσπασε μια κρίση χρέους το 2010, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αναγκάστηκαν, ως προϋπόθεση για δάνεια, να κάνουν σκληρές περικοπές δαπανών και αύξηση των φόρων στις εργαζόμενες οικογένειες. Εν τω μεταξύ, η Γερμανία και άλλες πιστώτριες χώρες δεν έκαναν τίποτα για να αντισταθμίσουν την πίεση προς τα κάτω, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε αντίθεση με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ή η Τράπεζα της Αγγλίας, δεν είχε λάβει έκτακτα μέτρα για την τόνωση των ιδιωτικών δαπανών. Ως εκ τούτου, η ευρωπαϊκή ανάκαμψη έπεσε σε στασιμότητα το 2011, και δεν έχει πραγματικά ανακάμψει.

Σε αυτό το σημείο, η Ευρώπη πάει χειρότερα από ό,τι σε συγκρίσιμο στάδιο της Μεγάλης Ύφεσης. Και ακόμα περισσότερες κακές ειδήσεις μπορούν να υπάρξουν στο μέλλον, καθώς η Ευρώπη δείχνει κάθε σημάδι ολίσθησης προς μια ιαπωνικού στυλ αποπληθωριστική παγίδα.

Πώς ταιριάζει η Γαλλία σε αυτή την εικόνα; Οι ειδήσεις σταθερά απεικονίζουν με συνέπεια την γαλλική οικονομία ως ένα δυσλειτουργικό χάος, σακατεμένη από την υψηλή φορολογία και τον κυβερνητικό παρεμβατισμό. Γι 'αυτό έρχεται σαν σοκ όταν κοιτάς τους πραγματικούς αριθμούς, που δεν ταιριάζουν καθόλου με την εικόνα. Η Γαλλία δεν έχει πάει καλά από το 2008 - ειδικότερα, έχει μείνει πίσω από την Γερμανία - αλλά η συνολική ανάπτυξη του ΑΕΠ της ήταν πολύ καλύτερη από ό, τι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος, ξεπερνώντας όχι μόνο τις προβληματικές οικονομίες της νότιας Ευρώπης, αλλά και πιστωτριών χωρών όπως η Ολλανδία. Οι γαλλικές επιδόσεις στην αγορά εργασίας δεν είναι άσχημες. Στην πραγματικότητα, ο ενήλικες στην παραγωγικότερη τους ηλικία είναι πολύ πιο πιθανό να βρουν απασχόληση στη Γαλλία από ό, τι στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ούτε η κατάσταση της Γαλλίας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα εύθραυστη. Δεν έχει μεγάλο εμπορικό έλλειμμα, και επίσης μπορεί να δανειστεί με ιστορικά χαμηλά επιτόκια.
Γιατί, τότε, ο Τύπος συμπεριφέρεται τόσο άσχημα στην Γαλλία; Είναι δύσκολο να μας φύγει η υποψία ότι πρόκειται για κάτι πολιτικό: η Γαλλία έχει μεγάλο κρατικό μηχανισμό και ένα γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας, το οποίο η ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς λέει ότι θάπρεπε να οδηγήσει σε οικονομική καταστροφή. Έτσι, η καταστροφή είναι αυτό που αναφέρεται, έστω και αν δεν είναι αυτό που λένε οι αριθμοί.

Και ο κύριος Ολάντ, ακόμη κι αν ηγείται του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γαλλίας, φαίνεται να πιστεύει αυτές τις ιδεολογικά υποκινούμενες διαβολές. Ακόμη χειρότερα, ο ίδιος έχει πέσει σε ένα φαύλο κύκλο στον οποίο οι πολιτικές λιτότητας προκαλούν ανακοπή της ανάπτυξης, και αυτή η στασιμότητα της ανάπτυξης λαμβάνεται ως απόδειξη ότι η Γαλλία χρειάζεται ακόμη περισσότερη λιτότητα.
Είναι μια πολύ θλιβερή ιστορία, και όχι μόνο για τη Γαλλία.

Πιο άμεσα, η οικονομία της Ευρώπης βρίσκεται σε δεινή θέση. Ο κ. Ντράγκι, πιστεύω, καταλαβαίνει πόσο άσχημα είναι τα πράγματα. Αλλά υπάρχουν όρια στα όσα μπορεί να κάνει η κεντρική τράπεζα, και, σε κάθε περίπτωση, έχει περιορισμένα περιθώρια για ελιγμούς, εκτός εάν εκλεγμένοι ηγέτες είναι πρόθυμοι να αμφισβητήσουν την ορθοδοξία του σκληρού νομίσματος και του ισορροπημένου προϋπολογισμού. Εν τω μεταξύ, η Γερμανία είναι αδιόρθωτη. Η επίσημη απάντησή της στον ανασχηματισμό στη Γαλλία ήταν μια δήλωση ότι "δεν υπάρχει καμία αντίφαση μεταξύ της σταθεροποίησης και της ανάπτυξης" - μάλιστα, αφήστε την εμπειρία του των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι η λιτότητα είναι επεκτατική.

Επομένως, η Ευρώπη χρειάζεται απεγνωσμένα τον ηγέτη μιας μεγάλης οικονομίας - μιας που δεν είναι σε χάλια κατάσταση - να σηκωθεί και να πει ότι η λιτότητα σκοτώνει τις οικονομικές προοπτικές της ηπείρου. Ο κ. Ολάντ θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι αυτός ο ηγέτης, αλλά δεν είναι.

Και αν η ευρωπαϊκή οικονομία εξακολουθεί να λιμνάζει ή πάει ακόμη χειρότερα, τι θα γίνει με το ευρωπαϊκό σχέδιο - την μακροπρόθεσμη προσπάθεια για τη διασφάλιση της ειρήνης και της δημοκρατίας μέσω της κοινής ευημερίας; Απογοητεύοντας την Γαλλία, ο κ. Ολάντ επίσης απογοητεύει την Ευρώπη στο σύνολό της - και κανείς δεν ξέρει πόσο άσχημα μπορεί να εξελιχθού τα πράγματα.

Ο Πολ Κρούγκμαν είναι αμερικανός οικονομολόγος βραβευμένος με το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών

Πηγή: http://goo.gl/WkLYuI