Προσωρινό Grexit : η πρόταση για ένα ρεαλιστικό βελούδινο διαζύγιο

Θεόδωρος Κατσανέβας

Ύστερα από την ηχηρή εντολή που έδωσε ο ελληνικός λαός στο ΣΥΡΙΖΑ για την ανατροπή του μνημονίου, τον απόηχο από τις πολυποίκιλες διεθνείς αντιδράσεις και σε αναμονή των  συνόδων του Eurogroup, διαφαίνεται ότι το Βερολίνο παραμένει κυρίαρχο στο παιχνίδι. Και ότι ελάχιστα είναι διατεθειμένο να υποχωρήσει στις εύλογες αιτιάσεις και προτάσεις της νέας κυβέρνησης.

Επαναλαμβάνουμε και εδώ πως, αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιτύχει την ουσιαστική ανατροπή του μνημονίου έστω και με κάποιες παραχωρήσεις προς την άλλη πλευρά, εμείς οι υπέρμαχοι της μετάβασης στο εθνικό νόμισμα, θα είμαστε δίπλα του, όπως και ήμασταν και ήμαστε προεκλογικά και μετεκλογικά.

Φυσικά, αυτό δε σημαίνει αποδοχή του 70% του μνημονίου ή μεταγλώττισης του με κάποια άλλη ονομασία όπως "γέφυρα συνεννόησης", "συμφωνία" ,κλπ. Παρόμοια άποψη έχει η πλειοψηφία των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και του ελληνικού λαού. Ο οποίος, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας,, στηρίζει τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης σε ποσοστό 73%. Ενώ, έχει αποκρυφτεί  το συμπέρασμα από την ίδια δημοσκόπηση ότι το 65% δε φοβάται το Grexit, δηλ. υποστηρίζει ή προτιμά τη μετάβαση στη δραχμή. Το ίδιο  θεωρούν ως την προτιμότερη λύση  οι περισσότεροι διαπρεπείς οικονομολόγοι διεθνώς αλλά και γκουρού των αγορών όπως πρώην Πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ Άλαν Γκρίσπαν και όχι μόνο.

Μια ρεαλιστική αντίληψη της σημερινής πραγματικότητας δείχνει ότι τα πράγματα είναι πιθανό να μην εξελιχθούν προς  την ελπιδοφόρα κατεύθυνση μιας αποδεκτής για τη χώρα ανατροπής του μνημονίου,αφού ο ΣΥΡΙΖΑ δε θα κάνει την περιβόητη «κολοτούμπα», κάτι που ο Αλέξης Τσίπρας έχει αποκλείσει προς τιμή του. Για τους λόγους αυτούς, επείγει να υπάρξουν εναλλακτικές προτάσεις με σοβαρή μελέτη των υπαρκτών καταστάσεων, με πολιτικό και οικονομικό ρεαλισμό και όραμα για το μέλλον. Στο τραπέζι αυτής της προοπτικής είμαστε έτοιμοι να συμμετέχουμε και να συμβάλλουμε.

Είναι λογικό και κατανοητό να μην προκαλούμε τους "Εταίρους" μας. Αλλά παράλληλα επισημαίνεται ότι, κάποια κυβερνητικά στελέχη ατυχέστατα υπερθεματίζουν σε ευρωλατρεία, γεγονός, που αν μη τι άλλο, αδυνατίζει τη διαπραγματευτική μας θέση. Πως μπορεί δηλ. να ερμηνευτεί δήλωση αναπληρωτή υπουργού ότι, αν πάμε στο Grexit, ο ίδιος θα παραιτηθεί. Θα στερήσει δηλ. τη χώρα από τις πολύτιμες υπηρεσίες του μέσα σ' αυτήν την υπέροχη Ευρωπαϊκή οικογένεια και στον παράδεισο της ευρωζώνης που ζούμε!

Την ίδια ώρα, σχεδόν το όλο σύστημα του κεντρικού μιντιακού μας συστήματος, ψεκάζει με μεγατόνους παραπληροφόρησης και στρεψόδικα επιχειρήματα, τον άφωνο Έλληνα πολίτη με τη γελοία άποψη ότι, το Grexit θα ήταν καταστροφικό για τη χώρα. Έτσι αδυνατίζετε η διαπραγματευτική μας θέση.  Και στην περίπτωση που υπάρχει κάποιο αδιέξοδο και κυρίως το ξαφνικό στέγνωμα των ελληνικών τραπεζών από ρευστότητα όπως στην περίπτωση της Κύπρου, οι συνέπειες θα είναι τραγικές για την κυβέρνηση και τη χώρα.

Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, μια μέση εφικτή, έξυπνη λύση είναι η συντεταγμένη προσωρινή έξοδος της χώρας από το ευρώ και η επανένταξή της αργότερα, όταν ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα της και υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες. Τη σοφή αυτή πρόταση  επανέφερε στο προσκήνιο ο Χανς Βέρνερ Ζιν, ο μέγιστος των Ευρωπαίων κορυφαίος Γερμανός οικονομολόγος και πρώην σύμβουλος της Αγκέλας Μέρκελ. Με τα σημερινά δεδομένα τη θεωρούμε ως την πλέον ρεαλιστική λύση.

Με το προσωρινό Grexit, θα αποφευχθεί το φαινόμενο ντόμινο που μπορεί να οδηγήσει στη διάλυση της ευρωζώνης, κάτι που το Βερολίνο δεν πρόκειται να αποδεχτεί. Επί πλέον, θα αποφευχθεί η ταπείνωσή του  από μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα και οι σύμμαχοί του δε θα θεωρήσουν ότι, εγκαταλήφθηκαν. Ατυχώς για εμάς κατά την τρέχουσα περίοδο στις χώρες του νότου, οι σημερινές κυβερνήσεις αποκηρύσσουν ηχηρά τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για ευνόητους δικούς τους λόγους.

Η αντίσταση στις Βερολινέζικες συνταγές της ακραίας λιτότητας, διογκώνεται παντού, αλλά η ευρωπαϊκή πραγματικότητα δεν έχει ωριμάσει ακόμα για την ανατροπή τους. Αν η πολιτική αυτή ανατραπεί από την  Ελλάδα, όλα τα προκεχωρημένα "φυλάκια" του Βερολίνου, οι κυβερνήσεις της Ισπανίας, Ιταλίας, Πορτογαλίας και όχι μόνο, θα σαρωθούν από τις εσωτερικές τους αντιπολιτεύσεις. Και τότε, θα πέσει το κεντρικό κάστρο, το ίδιο το Βερολίνο που και μέσα στη χώρα του αντιμετωπίζει ισχυρές διαφοροποιήσεις, αντιστάσεις και ανερχόμενη αντιπολίτευση. Όπως συμβαίνει και στη Γαλλία του Ολάντ και αλλού.

Αν η Ελλάδα γκρεμίσει ένα τέτοιο τρομερό κάστρο σήμερα, το δάγκωμα του θηρίου πριν ξεψυχήσει θα είναι πολύ οδυνηρό. Για τους λόγους αυτούς, χρειαζόμαστε χρόνο. 'Άλλωστε οι διεθνείς γεωπολιτικές ισορροπίες αλλάζουν με τις χώρες των BRICS, να ισχυροποιούνται στη διεθνή σκακιέρα. Οι ΗΠΑ, επιθυμούν μια ισχυρή Ευρώπη ως προμαχώνα απέναντι στη Ρωσία, αλλά όχι μια πανίσχυρη Γερμανία. Και κάθε άλλο παρά αδιαφορούν για την πιθανή απώλεια της χώρας μας από τη δική της σφαίρα επιρροής. 

Στη σημερινή χρονική συγκυρία, το προσωρινό Grexit και η συντεταγμένη μετάβαση στη δραχμή είναι  ένα βελούδινο προσωρινό διαζύγιο, που δε θα τραυματίσει καμιά από τις δύο πλευρές, εφ' όσον υπάρχει αμοιβαία συνεννόηση και κατανόηση και ληφθούν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα. Είναι προτιμότερο από "κολοτούμπες" από τη μία ή  και από τις δύο πλευρές και τα συνακόλουθα βαριά τραύματα για όλους.

Η διενέργεια δημοψηφίσματος για τον ίδιο σκοπό, εφ’ όσον η πλειοψηφία του ελληνικού λαού εγκρίνει το προσωρινό Grexit όπως πιστεύουμε ότι θα γίνει, θα κατοχυρώσει τη δημοκρατική και πολιτική νομιμότητα του εγχειρήματος σε Ελλάδα και Ευρώπη.

Στα περιθώρια του παρόντος σύντομου άρθρου δεν μπορεί να γίνει διεξοδική ανάλυση ζητημάτων του χρέους και άλλων πολυποίκιλων θεμάτων που έχουμε παρουσιάσει σε μελέτες, βιβλία και άρθρα μας. Επισημαίνονται εδώ, βασικές αρχές όπως η σταδιακή διολίσθηση της δραχμής σε επίπεδα υποτίμησης μέχρι 30-50% σε σχέση με το ευρώ, η προστασία των καταθέσεων και των δανείων σε αναλογία 1: 1, οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, το νοικοκύρεμα της οικονομίας, η στοχευμένη ανάπτυξη, η ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης με αντιμετώπιση της ανεργίας και της φτώχειας, η πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς.

Τα μέτρα αυτά με πολλά άλλα που έχουν περιγραφεί αναλυτικά σε άλλα μας κείμενα και μελέτες, μπορούν να οδηγήσουν σε ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, σε μια αναπτυξιακή τροχιά για την ανατροπή του μνημονίου της φτώχειας, της ανεργίας και της υποτέλειας και την αντιμετώπιση των προβλημάτων του χρέους.

Η κυκλοφορία της προσωρινής νέας δραχμής μπορεί για ένα ορισμένο διάστημα έως και δύο χρόνια, να γίνει παράλληλα με την κυκλοφορία του ευρώ, κάτι που αποτελεί κοινή πρακτική και σε άλλες χώρες. Η αρχική περίοδος χρειάζεται προσοχή ιδιαίτερα όσον αφορά τον έλεγχο του πληθωρισμού, Γι΄αυτό, απαιτείται διαχειριστική σύνεση με έκδοση χρήματος που δε θα ξεπερνά ένα ορισμένο μέγεθος σε επίπεδα της τάξης του 10-15% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τους γνωστούς δείκτες Μ2, κλπ.

Απαραίτητη προϋπόθεση σε όλα αυτά, είναι οι αυστηροί έλεγχοι στη διακίνηση κεφαλαίων, με απαγόρευση της εξαγωγής συναλλάγματος χωρίς εύλογη αιτιολογία. Επί μέρους ζητήματα που θα προκύψουν, μπορεί να αντιμετωπιστούν κατά περίπτωση σύμφωνα με οργανωμένο σχέδιο.

Με συνετή κυβερνητική διαχείριση και προβλεψιμότητα, δε θα υπάρξει πρόβλημα έλλειψης βασικών αγαθών πρώτης ανάγκης, τροφίμων, φαρμάκων, καυσίμων. Όπως έχει δείξει το παράδειγμα άλλων χωρών αλλά και εκθέσεις διεθνών φορέων και διαπρεπών διεθνών οικονομολόγων, η οικονομία μπορεί σύντομα να αναταχθεί και να ξεπεράσει την κρίση. Σ΄αυτόν το δρόμο υπάρχει ελπίδα. Ενώ τώρα με το σκληρό ευρώ, με την πορεία προς τα Τάρταρα, η ελπίδα έχει αποδράσει.

Το Μνημόνιο, ας το εκλάβουμε ως ένα τρανταχτό χαστούκι, ως ένα χρήσιμο μάθημα για να μην επαναλάβουμε τα τραγικά λάθη του παρελθόντος και να βγούμε από την πλαστή ευημερία της εύφορης κοιλάδας των δανεικών που μας οδήγησε στην υποτέλεια. Απαράβατη προϋπόθεση είναι, η χώρα να κυβερνάται, με την αίσθηση του μέτρου και του δικαίου, με αποτελεσματικότητα, ικανότητα και εντιμότητα, από τους άριστους και όχι τους αρεστούς Ίσως κάπου μας χρειαζόταν ο Γερμανός μας. Αλλά όχι οι Γερμανοί με κατοχική προοπτική.

Η ανατροπή του μνημονίου με προσωρινή έστω μετάβαση στη δραχμή, με αυτοδύναμη ανάπτυξη και νοικοκύρεμα του κράτους, με εθνική αξιοπρέπεια και κοινωνική δικαιοσύνη, είναι σήμερα η καλύτερη λύση. Για όλα αυτά έχουμε παραθέσει μελέτες, βιβλία, άρθρα που είναι στη διάθεση των ενδιαφερόμενων και πολλά μπορεί να βρεθούν στις στήλες του παρόντος ιστολόγου.