Επιστροφή στη δραχμή, η μόνη λύση

Του Στέργιου Σκαρπέδα

Στις ΗΠΑ η συντριπτική πλειοψηφία των μεγάλων οικονομολόγων (Κρούγκμαν, Φελνσταιν, Τζόνσον, Χεκμαν, Φρίντμαν, Αροου) πίστευαν ότι τόσο η δημιουργία της ευρωζώνης όσο και η συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτή, ήσαν προβληματική. Όταν πρωτοήρθα και εγώ στις ΗΠΑ πριν από 24 έτη πίστευα ότι η δυσπιστία των Αμερικανών οικονομολόγων απέναντι στο ευρώ είχε ίσως σχέση με το γεγονός  ότι απειλείτο η πρωτοκαθεδρία του δολαρίου. Σήμερα αναγνωρίζω ότι έχουν απόλυτο δίκιο. Η Ευρώπη δεν πληροί τις προϋποθέσεις της νομισματικής ενοποίησης»

Όσο η Ελλάδα παραμένει στην ευρωζώνη δεν υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ. Η εσωτερική  υποτίμηση που επιχειρείται δε δούλεψε πουθενά. Η απουσία ρευστότητας οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας και σε περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας. Οι χώρες που κατάφερα να βγουν από τέτοια κρίση είχαν το δικό τους νόμισμα. 

H μόνη λύση είναι η κήρυξη στάσης πληρωμών και η επάνοδος στην δραχμή. Μόνο αυτό το μέτρο μπορεί να οδηγήσει άμεσα σε αύξηση της ρευστότητας και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η οποία επιδεινώθηκε κατά 30% μετά την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη.

Η επάνοδος στην δραχμή θα οδηγήσει σε τόνωση της παραγωγικής δραστηριότητας και αύξηση των εξαγωγών. Βέβαια, θα αυξηθούν οι τιμές των εισαγωγών και της ενέργειας, αλλά οι Έλληνες θα αναγκαστούν να αγοράζουν λιγότερες... Πόρσε Καγιέν, μικρότερα αυτοκίνητα.... 

Η επανεισαγωγή της δραχμής θα επαναφέρει την χώρα στην πραγματικότητα: «Η δραχμή θα λειτουργεί ως σήμα που θα κατευθύνει τις επιλογές μας προς κάτι που είναι βιώσιμο. Οι τιμές θα αντανακλούν τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας.Στην πραγματικότητα η χώρα βρίσκεται ήδη σε καθεστώς στάσης πληρωμών. Η κυβέρνηση χρωστάει παντού  και δε δείχνει καμιά διάθεση να πληρώσει.

Οι πτωχεύσεις είναι ένα δομικό στοιχείο της αγοράς. Η δυνατότητα  πτώχευσης δίνει κίνητρα στον δανειστή να προσέχει που δίνει τα χρήματα του. Αν αφαιρέσεις αυτή την δυνατότητα από το σύστημα τότε οδηγείσαι σε μεγάλα προβλήματα όπως συνέβη με την κρίση στην Αμερική  το 2008, όπου κανείς δεν εξέταζε την πιστοληπτική ικανότητα των αποδεκτών των δανείων. Κάτι ανάλογο συνέβη και με την Ελλάδα. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες  έπρεπε να προσέξουν που έδιναν τα χρήματα τους.

Όσον αφορά την επάνοδο στις αγορές, αυτό εξαρτάται από το μέγεθος του χρέους, από τις νομικές διαδικασίες και από τις προοπτικές της χώρας που έχει το πρόβλημα. Στην περίπτωση της Ρωσίας η επιστροφή ήταν γρήγορη, ενώ στην περίπτωση της Αργεντινής καθυστέρησε. Από την άλλη πλευρά, δε θεωρώ κατ’  ανάγκη καλό την επάνοδο της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές. Ας καλύψει τις ανάγκες που θα προκύψουν από εσωτερικό δανεισμό όπως έκανε πριν από την ένταξη στο ευρώ.

Με το σημερινό καθεστώς του Μνημονίου και του Ευρώ, υπάρχει μια δυσανάλογη κατανομή ζημιών. Το 27% των ανέργων χάνει το σύνολο σχεδόν του εισοδήματος τους και το υπόλοιπο 73%  θα χάσει 15% και περισσότερο. Με την έξοδο από το ευρώ και αν συνυπολογισθεί η ραγδαία βελτίωση της απασχόλησης δεν πιστεύω ότι η ζημιά θα είναι μεγαλύτερη.

Είναι τεράστιο λάθος να λεγαται ότι, η Ελλάδα  δεν έχει τίποτα να εξάγει και κατά συνέπεια δεν πρόκειται να ωφεληθεί από την επιστροφή στην δραχμή. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η  δυναμική των αγορών. Μετά την έξοδο και την αλλαγή στις σχετικές τιμές θα δημιουργηθούν τελείως νέα κίνητρα και ευκαιρίες.

Υποστηρίζεται ότι μπορεί μεν η ένταξη στο ευρώ να ήταν λάθος όμως σήμερα δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Είναι σαν ένας κακός γάμος όπου όμως το ζευγάρι είναι αναγκασμένο να εξακολουθεί να συμβιώνει για χάρη των παιδιών. Λάθος. Θα  έλεγα αντίθετα ότι, πρόκειται για ένα γάμο που κάνει ιδιαίτερα κακό στα παιδιά μας καταδικάζοντας τα στην ανεργία η στην μετανάστευση.

Το γεγονός ότι λίγοι μόνο Έλληνες οικονομολόγοι υποστηρίζουν την έξοδο από το ευρώ όπως οι περισσότεροι ξένοι, είναι ομολογουμένως περίεργο. Ίσως γιατί έχουν ένα συναισθηματικό δέσιμο με τη Ευρώπη, τους αρέσει να θεωρούνται Ευρωπαίοι, να επισκέπτονται το Βερολίνο ή το Παρίσι και να έχουν ένα ευρωπαϊκό νόμισμα. Ίσως πάλι η στάση τους να οφείλεται στο ότι αυτοί οι ίδιοι δεν αντιμετωπίζουν τόσο έντονα το φάσμα της ανεργίας.

Το ως άνω κείμενο στηρίζεται σε παλαιότερη συνέντευξη του διαπρεπούς Έλληνα καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, ΗΠΑ, Στέργιου Σκαρπέδα