Στα κοράκια και η πρώτη κατοικία στη χώρα του ευρώ πάση θυσία

Με μια δεύτερη συστημένη επιστολή -σε αρκετά πιο αυστηρό ύφος και τόνο- ξεκινά η νέα χρόνια για τους κόκκινους δανειολήπτες που δεν ανταποκρίθηκαν στις αρχικές επιστολές που έστειλαν οι τράπεζες. Οι επιστολές που έστειλαν οι τράπεζες αποτελούν την τελευταία ευκαιρία συμβιβασμού, καθώς όσοι δανειολήπτες δεν ανταποκρίθηκαν συμπληρώνοντας την τυποποιημένη κατάσταση οικονομικής πληροφόρησης που συνοδεύει τις επιστολές των τραπεζών κινδυνεύουν άμεσα να θεωρηθούν μη συνεργάσιμοι, γεγονός που επιτρέπει στις τράπεζες να προβούν σε καταγγελία των δανειακών συμβάσεων και συνεπώς να κινήσουν διαδικασίες πλειστηριασμού.

Ταυτόχρονα οι τράπεζες, εκτός από τις επιστολές τελευταίας ευκαιρίας στους δανειολήπτες, προετοιμάζονται για να διαχειριστούν τον όγκο των κόκκινων δανείων. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ξεκινήσει επαφές μεταξύ τους προκειμένου να καταλήξουν σε ένα μοντέλο που θα επιτρέπει χωρίς φορολογικά και άλλα διαδικαστικά εμπόδια τη μεταβίβαση ακινήτων από τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες. 

Η μέγγενη γύρω από τους δανειολήπτες που δεν εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους σφίγγει, καθώς ο χρόνος ήδη μετρά αντίστροφα. Οι τράπεζες «ζεσταίνουν τις μηχανές» και ετοιμάζονται ως τα μέσα Φεβρουαρίου να ταρακουνήσουν τους «κόκκινους» δανειολήπτες -και ιδιαίτερα όσους πιστεύουν ότι δεν θέλουν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους ενώ διαθέτουν τα οικονομικά μέσα να το πράξουν. Τα ειδοποιητήρια των τραπεζών προς όσους έχουν καθυστερημένες -πάνω από 90 ημέρες- οφειλές δανείων έχουν ήδη σταλεί. Συγκεκριμένα, η αποστολή των περισσότερων από τα περίπου 800.000 αρχικά ειδοποιητήρια ολοκληρώθηκε στις 31/12/2015, όπως είχε ζητήσει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). 

Οι συγκεκριμένες συστημένες επιστολές που είναι σύμφωνες με τον Κώδικα Δεοντολογίας περιλαμβάνουν ειδική πολυσέλιδη φόρμα οικονομικών πληροφοριών για τον δανειολήπτη και ενημερωτικό φυλλάδιο για τον τρόπο συμπλήρωσης των εντύπων. Οι δανειολήπτες καλούνται να συμπληρώσουν από τα κλασικά στοιχεία ταυτότητας μέχρι το ύψος των καθαρών και μη αποδοχών, τα διάφορα επιδόματα, τα εισοδήματα από διάφορα περιουσιακά στοιχεία κ.ά. Καλούνται επίσης να ενημερώσουν την τράπεζα για τα τέλη και τους φόρους που πληρώνουν, τις δαπάνες των νοικοκυριών, τις τυχόν αποταμιεύσεις τους, τις δαπάνες εκπαίδευσης που καταβάλλουν, τις ιατρικές δαπάνες και γενικότερα τα πάσης φύσης έξοδά τους. 

Υποχρεώνονται επίσης να αναφέρουν όλα τα στοιχεία των ακινήτων που είναι στην κατοχή τους, αναλυτικά προσδιορίζοντας αντικειμενικές τιμές, εκτιμώμενες εμπορικές αξίες, υποθήκες επί αυτών, όπως και τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία τους. Ειδικότερα, καλούνται να δηλώσουν καταθέσεις, Ι.Χ. που έχουν στην κατοχή τους, μετοχές, άλλες επενδύσεις, ακόμη και τα συμβόλαια ασφαλειών ζωής που μπορεί να έχουν. Ολα τα παραπάνω στοιχεία πρέπει να συνοδεύονται από ασφαλιστικές και φορολογικές ενημερότητες, αντίγραφα φορολογικών δηλώσεων, εκκαθαριστικά, βεβαιώσεις ρύθμισης οφειλών, περιοδικές και εκκαθαριστικές δηλώσεις ΦΠΑ κ.ά. 

Τα συγκεκριμένα στοιχεία πρέπει να υποβληθούν στην τράπεζα εντός 15 εργάσιμων ημερών, δηλαδή τρεις εβδομάδες από τη λήψη της επιστολής. Η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη αξιολογείται και χαρακτηρίζεται «συνεργάσιμος». Αν πρόκειται για επιχειρήσεις, λαμβάνεται υπόψη και το σχέδιο αναδιάρθρωσης της εταιρείας και η διάθεση του μετόχου να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση με δικά του κεφάλαια. Μετά την υποβολή των στοιχείων, ακολουθεί μια συγκεκριμένη επιστολογραφία μεταξύ τράπεζας και δανειολήπτη η οποία ορίζεται από τον Κώδικα Δεοντολογίας και εντός έξι μηνών πρέπει να υπάρξει συμφωνία για τη ρύθμιση του δανείου. 

Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν ανταποκριθεί στην αρχική επιστολή μέσα στην προβλεπόμενη προθεσμία των τριών εβδομάδων -η οποία εξαντλείται στις 20 Ιανουαρίου για τους περισσότερους- ακολουθεί η δεύτερη προειδοποιητική επιστολή σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας. Πρόκειται για μια πιο «σφιχτή» όσον αφορά στο περιεχόμενο επιστολή, που προειδοποιεί τον δανειολήπτη ότι θα κριθεί «μη συνεργάσιμος» και συνεπώς η τράπεζα νομιμοποιείται να καταγγείλει τη μεταξύ τους δανειακή σύμβαση και να προχωρήσει σε όλα τα ένδικα μέσα (πλειστηριασμό κ.λπ.) που κρίνει αναγκαία για να προστατεύσει τα συμφέροντά της. 

Οι επιστολές που στάλθηκαν είναι περίπου 800.000. Ο αριθμός όμως των φυσικών προσώπων που καλούνται να δηλώσουν την οικονομική τους κατάσταση είναι μικρότερος, καθώς πολύ συχνά κάποιος που έχει πάρει στεγαστικό δάνειο έχει και ένα επισκευαστικό ή ένα καταναλωτικό κ.ο.κ.