Περί φοροδιαφυγής

Μαρία Νεγρεπόντη Δελιβάνη

Η Κυβέρνηση, εδώ και αρκετό καιρό, εμφανίζει τη φοροδιαφυγή ως τον υπ' αριθμόν 1 στόχο της. Ωστόσο, μια σειρά από μέτρα και παραλείψεις οδηγούν στο, ακριβώς, αντίθετο αποτέλεσμα.  Να αρχίσω από το πιο πρόσφατο, που αφορά στο φορολογικό παράδεισο του Παναμά. Η σημερινή εφημερίδα Le Monde αναφέρει ότι 5 χώρες, που θεωρούνται λιγότερο βεβαρημένες από όσο η Ελλάδα, με το πρόβλημα της φοροδιαφυγής, δηλαδή, η Γαλλία, η Γερμανία, η Μ. Βρετανία, η Ισπανία και η Ιταλία ζητούν τη λίστα των φορολογικών παραδείσων, τα ονόματα των χωρών που δεν συνεργάζονται για την πάταξη της φοροδιαφυγής, αλλά και τα ονόματα των ιδιοκτητών αυτών των εταιριών. Εντυπωσιακή είναι η απουσία της Ελλάδας, που

επίσημα τουλάχιστον, θεωρείται ως η σοβαρότερη περίπτωση φοροδιαφυγής της Ευρώπης.

Να συνεχίσω με τη σωρεία εκείνων των φορολογικών μέτρων, πρόσφατων και παλαιότερων, που κάτω προφανώς από την πίεση των δανειστών και την εξάντληση της φυσικής αντοχής των διαπραγματευτών, όπως συμβαίνει τις προχωρημένες μεσονύκτιες ώρες, συμφωνούν και προσυπογράφουν νέα φορολογικά μέτρα:  

- που είναι βέβαιο και πριν από την όποια σοβαρή μελέτη (που ούτως ή άλλως ουδέποτε λαμβάνει χώρα) ότι θα κορυφώσουν τη φοροδιαφυγή (όπως άλλωστε είναι ήδη η περίπτωση),  

- που εξαιτίας των υφιστάμενων ελαστικοτήτων ζήτησης, όχι μόνον η αύξηση των φορολογικών συντελεστών δεν καταλήγει σε αύξηση των εσόδων, αλλά αντιθέτως σε μείωσή τους (όπως ήδη συνέβη και όπως σίγουρα θα συμβεί με την αύξηση του ΦΠΑ, κατά μία μονάδα),  

- που επειδή το φορολογικό βάρος υπερβαίνει το "κρίσιμο όριο", διώχνει σωρηδόν κυρίως στην περίπτωση αυτή, τους φορολογούμενους/επιχειρηματίες σε μετεγκατάσταση (4000 επιχειρήσεις είναι έτοιμες να αναχωρήσουν).  

Και να τελειώσω με μια πολύ σημαντική, αλλά και πολύ παραμελημένη γενική παρατήρηση, η λήψη υπόψη της οποίας θα ήταν σε θέση να διευκολύνει τη θέση της Ελλάδας με τους δανειστές, να στρέψει προς πιο ανθρώπινες διαβάσεις τις απαιτήσεις των δανειστών, αλλά και να αναθεωρήσει τις τόσο αποτυχημένες δέσμες μέτρων, που επιβάλλονται στη χώρα μας. Πρόκειται για το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει δυόμισι περίπου φορές ποσοστό αυτοαπασχολούμενων, ή που είναι το ίδιο, εξαιρετικά μικρό ποσοστό μισθωτών, στη συνολική της απασχόληση, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Μ.Ο. των κρατών-μελών της ΕΕ. Αυτή η τόσο σημαντική, από πολλές απόψεις, διαρθρωτική διαφορά, στο σημείο όμως που εδώ εξετάζουμε, ειδικότερα για τη φοροδιαφυγή, ουδόλως, λαμβάνεται υπόψη από τους δανειστές, όταν διατυπώνουν τις βροντερές κατηγορίες τους εναντίον των "πρωτοπόρων Ελλήνων φοροφυγάδων". Ωστόσο, είναι σε όλους γνωστό, ότι η φοροδιαφυγή επικεντρώνεται κύρια και πρωταρχικά στους μη μισθωτούς, όχι επειδή αυτοί είναι πιο ενάρετοι, αλλά απλώς επειδή δεν είναι δυνατόν να αποκρύψουν τα εισοδήματά τους.  

Τα αποτελέσματα αυτής της ασυγχώρητης παράλειψης, κυρίως από τους κυβερνητικούς μας, αλλά και από τους δανειστές (αν φυσικά θα επιθυμούσαν να είναι αντικειμενικοί) είναι:  

1) Να επιβαρύνονται υπέρμετρα μισθωτοί και συνταξιούχοι, για να εξουδετερώνουν σε όποιο μέτρο είναι αυτό δυνατόν, τη φοροδιαφυγή των αυτοαπασχολούμενων.  

2) Τη λήψη φορολογικών μέτρων αναποτελεσματικών και επικίνδυνων, εφόσον αυτά αφορούν οικονομία με εντελώς διαφορετική διάρθρωση της ελληνικής.  

3) Να εκτοξεύονται κατηγορίες, εναντίον της Ελλάδας, όχι μόνον άδικες, αλλά και μη εποικοδομητικές, δεδομένου ότι η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, στην Ελλάδα, προϋποθέτει μεταβολή της οικονομικής της διάρθρωσης.  

4) Η λήψη υπόψη αυτής της πολύ σημαντικής ελληνικής ιδιορρυθμίας, αν σταθμιστεί ορθολογικά στον υπολογισμό της φοροδιαφυγής, πιθανότατα θα απαλλάξει την Ελλάδα από του να αναγνωρίζεται ως "πρωταγωνίστρια της φοροδιαφυγής".