Πως μπορεί να βρεθούν άμεσα 11 δις ευρώ για την παροχή ρευστότητας στην ελληνική οικονομία

Θεόδωρος Κατσανέβας

 Τα νέα σκληρά μέτρα που επιβάλλουν οι δανειστές μας με όπλο της χορήγηση ρευστότητας, οδηγούν με βεβαιότητα την ελληνική οικονομία σε σπιράλ ύφεσης ανεργίας και φτωχοποίησης. Η πολιτική αυτή είναι κοινωνικά απαράδεκτη και οικονομικά αδιέξοδη. Για την εξόφληση των τοκοχρεωλυσίων για το χρέος, απαιτούνται τουλάχιστον 18,5 δις ευρώ το χρόνο ή το 10% του ΑΕΠ που ανέρχεται το 2014 σε 185 δις. Επιπλέον, σύμφωνα με τη γενικώς αποδεκτή θεωρία του Okun (νόμος του  Okun), για να μειωθεί η ανεργία κατά 1%, να αρχίσει δηλ. να υπάρχει θετικό πρόσημο στην απασχόληση, απαιτείται ανάπτυξη άνω του 2,5% του ΑΕΠ ετησίως.  Συνολικά δηλ. για ένα πρώτο βήμα εξόδου από την κρίση, απαιτούνται άνω του 12% του ΑΕΠ κάθε χρόνο για εξοικονόμηση πόρων και απαρχή αναπτυξιακής διαδικασίας. Η πιθανότητα να επιτευχθεί κάτι τέτοιο με τις σημερινές ακραίες υφεσιακές πολιτικές, με  το υπερτιμημένο ευρώ και την αδυναμία περαιτέρω μείωσης των ανελαστικών δημόσιων δαπανών, αποτελεί ακραίο σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ποτέ και πουθενά δεν έχει επιτευχθεί η καταπολέμηση της ύφεσης με υφεσιακές πολιτικές, υπερτιμημένο νόμισμα και με παράλληλη καταβολή υψηλών τοκοχρεωλυσίων για δάνεια.

Η πλέον πρόσφορη λύση κατά την άποψή μας ήταν και είναι η συγκροτημένη έξοδος από την ευρωζώνη, προσωρινή ή μόνιμη, όπως την έχουμε επανειλημμένα αναλύσει και τεκμηριώσει με μελέτες, βιβλία, δημοσιεύσεις. Όμως, η λύση αυτή δεν επιλέχτηκε μέχρι σήμερα και η κυβέρνηση προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει διεξόδους στα αδιέξοδα υπό το βάρος ενός συνεχώς διογκούμενου χρέους που καταπνίγει κάθε προσπάθεια απεγκλωβισμού από τη μέγκενη της ύφεσης. 

Είναι περισσότερο από προφανές ότι, αν δεν αποφασιστεί σύντομα σοβαρή ελάφρυνση των τεράστιων βαρών του χρέους, δεν υπάρχουν ελπίδες ανάκαμψης για την καταρρέουσα ελληνική οικονομία. Αφού πολιτικοί λόγοι κατά την άποψή μας, έχουν επιβάλλει τον εγκλωβισμό μας στο ευρώ, ελπίζουμε προσωρινό, παραθέτουμε εδώ πολύ συνοπτικά, μια καινοτόμα και αποτελεσματική πρόταση για την εύρεση ισχυρών ισοδύναμων με την άμεση διοχέτευση ρευστότητας στην οικονομία ύψους 11 δις ευρώ, χωρίς να παραβιάζονται οι κανόνες της ευρωζώνης.

Με δεδομένα τα capital controls και την καθιέρωση συναλλαγών μέσω ηλεκτρονικού  χρήματος, προτείνεται η χορήγηση μέρους των μισθών, των συντάξεων και παροχών κοινωνικής προστασίας, με Άτοκα Γραμμάτια Ελληνικού Δημοσίου ( ΑΓ/ΕΔ,  Interest-Free Bonds of the Hellenic State, IFB/HS), κάτι αντίστοιχο με τα IOUs. Ένα ΑΓ/ΕΔ θα ισούται με ένα ευρώ και θα χρησιμοποιείται από τους δικαιούχους για συναλλαγές στην εσωτερική αγορά με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.

Σε σύνολο δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ύψους περίπου 56 δις ευρώ, οι δαπάνες για μισθούς, συντάξεις, ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία, ανέρχονται περίπου σε 33 δις, ξεπερνούν δηλ. το 60% του συνόλου. Στην περίπτωση που ποσό 11 δις, δηλ. το 1/3 από το ως άνω ποσό των 33 δις παρέχεται μέσω των ΑΓ/ΕΔ, τότε προκύπτει ένα πολύ μεγάλο αντίστοιχο τεράστιο ισοδύναμο ρευστότητας ύψους 11 δις. Εφ’ όσον ο προϋπολογισμός παραμείνει πλεονασματικός, δε θα υφίστανται πιεστικές ανάγκες για νέα δάνεια και για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. 

Παράλληλα, παρέχεται μεγάλη ανάσα ρευστότητας με δυνατότητες αναπτυξιακών δράσεων, για στήριξη υγειών επιχειρήσεων, μικρομεσαίων εισοδημάτων και κοινωνικών παροχών. Μια τέτοια προοπτική, εκτός από την αναγκαία εισοδηματική ανακούφιση για τον μέσο πολίτη, θα ενισχύσει την  εσωτερική κατανάλωση και εγχώρια ζήτηση, θα αναστρέψει την πορεία αποπληθωρισμού χωρίς κινδύνους υπερπληθωρισμού και γενικότερα μπορεί να σηματοδοτήσει την έξοδο από την κρίση. Αυτή είναι ίσως η μόνη άμεσα εφικτή λύση για τα οικονομικά μας αδιέξοδα. Αλλά για να γίνει πράξη, χρειάζεται πολιτικός ρεαλισμός και γενναιότητα.