Σε συνέχεια των άρθρων μου για την φτώχεια στην Ελλάδα και τη διαχρονική της εξέλιξη, θα...
αναφερθώ στο φαινόμενο τωννεόπτωχων και την πτώση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα.Γενικότερα, ο κοινωνιολογικός ορισμός της μεσαίας τάξης εμπερικλείει... όλα τα μη χειρωνακτικά επαγγέλματα όπως είναι οι υπάλληλοι , οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μικροί επιχειρηματίες. Ωστόσο, την αίσθηση του ανήκειν στη
μεσαία τάξη την έχουν πολύ μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού από αυτά που ήδη ανήκουν σε αυτή.
Στη μεσαία τάξη στην Ελλάδα, σήμερα, ανήκουν αυτοί που έχουν εισόδημα 629 ως 2.096 ευρώ μεικτά μηνιαίως (Καψύλης 2016). Με βάση τα στοιχεία του ILO το 69% των ελληνικών νοικοκυριών κατατάσσεται στη μεσαία τάξη (Καψύλης, 2016).
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η μεσαία τάξη στην Ελλάδα δεν αποτέλεσε ποτέ συνέχεια της αστικής τάξης του παρελθόντος και ότι χωρίζονταν σε δύο διακριτά κομμάτια (Lawyalty 2014) το κατώτερο και το ανώτερο. Το κατώτερο εργάζονταν στον ιδιωτικό τομέα, είχε εισόδημα μέχρι 15.000 Ευρώ, ένα σπίτι στην πόλη και το πολύ ένα εξοχικό στο χωριό, οι καταθέσεις ανέρχονταν σε μερικές δεκάδες χιλιάδες, συντηρούσε ένα πολυτελή τρόπο ζωής και ταξίδια με δανεισμό και είχε ένα αυτοκίνητο.
Το ανώτερο κομμάτι της ελληνικής μεσαίας τάξης χαρακτηρίζονταν από την εργασία ή τη συνεργασία με το δημόσιο, την πρόσβαση σε θέσεις εργασίας εκεί, την οικογενειακή παράδοση με το δημόσιο, τις υψηλές καταθέσεις (άνω των 200.000 Ευρώ), την κατοχή τουλάχιστον δύο αστικών κατοικιών και αντίστοιχων εξοχικών, τη συντήρηση ενός πολυτελούς τρόπου ζωής χωρίς δανεισμό και την κατοχή δύο αυτοκινήτων. Σίγουρα, οι παραπάνω διαχωρισμοί χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.
Η κρίση έπληξε όμως ένα σημαντικό τμήμα της μεσαίας τάξης και κάποια από τα μέλη της έγιναν νεόπτωχοι. Οι νεόπτωχοι ανήκουν εκπαιδευτικά και οικογενειακά στη μεσαία τάξη αλλά το εισόδημά τους είτε είναι πολύ χαμηλό είτε είναι άνεργοι. Το διαφορετικό υπόβαθρο τους κάνει να βιώνουν τη φτώχεια με διαφορετικό τρόπο εάν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες στο συγκεκριμένο θέμα.
Η εξάντληση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα έχει πολλά κοινά σημεία με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Με την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών από τη δεκαετία του 2000, άρχισε να αυξάνεται ο βαθμός ανεργίας κάτι που χειροτέρεψε από το 2010 και μετά με την εφαρμογή των μνημονίων στην Ελλάδα. Η ύφεση και η ανεργία εξαθλίωσαν με βίαιο τρόπο ένα μεγάλο τμήμα της μεσαίας τάξης. Αυτοί που επλήγησαν περισσότερο ήταν οι μισθωτοί στη συνέχεια οι νέοι στην αγορά εργασίας, τα άτομα χαμηλών προσόντων και οι συνταξιούχοι. Όλοι παρατήρησαν σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητά τους. Τα οικογενειακά έξοδα περικόπτονται και οι άνθρωποι πλέον αναζητούν προϊόντα που βρίσκονται σε προσφορές. Η κατανάλωση στα τρόφιμα περιορίστηκε στα βασικά και άρχισαν οι καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των φόρων.
Η φτώχεια οδηγεί σε βίαιη αλλαγή της καθημερινότητας και του κοινωνικού περιβάλλοντος – «δεν είναι η Ελλάδα που ξέραμε». Κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για οριστική φτώχεια και επικρατεί ο φόβος ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο τόσο για τους ίδιους όσο και για τα παιδιά τους.
Η οργάνωση των κοινωνικών παντοπωλείων κτλ. δεν κατάργησε την έννοια του χρήματος και η ανταλλαγή προϊόντων χωρίς την παρέμβαση χρήματος δεν υπήρξε εκτεταμένη. Η χάρη που μπορεί να ζητήσει κάποιος από κάποιον άλλο
www.ithesis.gr
Η Φωτεινή Μαστρογιάννη, είναι οικονομολόγος, καθηγήτρια ΜΒΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου