Τα χρέη της Γερμανίας και οι πολεμικές αποζημιώσεις στην Ελλάδα που δεν πληρώθηκαν ποτέ

Στις 23 Φεβρουαρίου 1953, υπογράφηκε στο Λονδίνο η συμφωνία για τη διαγραφή του τεράστιου γερμανικού χρέους που προέκυψε από τους δύο παγκόσμιου πολέμους. Περίπου 70 χώρες είχαν απαιτήσεις έναντι της Γερμανίας τόσο από την προπολεμική, όσο και από την μεταπολεμική περίοδο, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Τα συμβατικά συνολικά χρέη της Γερμανίας (προπολεμικά και μεταπολεμικά χωρίς να υπολογίζονται οι πολεμικές επανορθώσεις και αποζημιώσεις) ανερχόταν σε 38,8 δις μάρκα. Το χρέος  διαγράφηκε κατά 62,6% και η αποπληρωμή του υπόλοιπου προβλεπόταν σε 10 - 30 χρόνια με μάρκα, επιτόκιο 0%-5%. Τα πέντε πρώτα χρόνια, με αρχή το 1953, τα χρέη θα καταβάλλονταν άτοκα. 

Η εξυπηρέτηση του χρέους δεν θα ξεπερνούσε το 5% των εσόδων της Γερμανίας από τις εξαγωγές της.  Έτσι, η  Γερμανία υποχρεωνόταν να αποπληρώσει το χρέος, που απέμεινε μετά τη διαγραφή, διατηρώντας όμως ένα επίπεδο ανάπτυξης, ώστε να  ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και να βελτιώνει παραλλήλως το βιοτικό επίπεδο του λαού της. 

Επιπλέον, αν η εκπλήρωση αυτών των όρων υπερέβαινε τις πραγματικές δυνατότητές της, θα επανεξεταζόταν η γενική συμφωνία, με επιμέρους διαπραγματεύσεις. (Οι προβλέψεις αυτές είναι ακριβώς αντίθετες του δικού μας σημερινού "κόφτη", της μνημονιακής συμφωνίας δηλ. με την οποία αποπληρώνουμε τα χρέη που έχουν συμφωνηθεί με επιπρόσθετα μέτρα αν δεν αρκούν αυτά που έχουν ήδη ληφθεί).

Με τις ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις που επιβλήθηκαν τότε απο τις ΗΠΑ για να ενισχυθεί η ΔυτικήΓερμανία έναντι του κουμουνιστικού κινδύνου, η  αποπληρωμή του γερμανικού χρέους έγινε δυνατή πολύ νωρίτερα από το προβλεπόμενο. Μετά την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου το 1958 το χρέος έπεσε στο 6% του ΑΕΠ και το 1960 η Γερμανία απαλλάχτηκε από τοκοχρεολυτικές υποχρεώσεις.

Η συμφωνία του Λονδίνου θεωρήθηκε ως πρότυπο λογικής ρύθμισης χρεών κι έγινε σημείο αναφοράς στις διεκδικήσεις φτωχών και υπερχρεωμένων χωρών. Όπως επίσης κι άλλων πρωτοβουλιών έως τις μέρες μας. Το παράδοξο του όλου θέματος είναι ότι, η Ελλάδα που συμμετείχε στη Συμφωνία του Λονδίνου, δεν εισέπραξε πολεμικές αποζημιώσεις από την τετράχρονη σκληρή κατοχή της χώρας στη διάρκεια των ετών 1940-45 που στοίχισε εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και τεράστιες υλικοτεχνικές καταστροφές. Όπως προβλεπόταν στη Συμφωνία, μέρος των χρεών και των πολεμικών αποζημιώσεων θα δίνονταν με την επανένωση της Ανατολικής με τη Δυτική Γερμανία. 

Σήμερα οι ανεκτέλεστες αυτές επανορθώσεις-αποζημιώσεις, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο της Τράπεζας της Ελλάδας, υπολογίζονται σε 108,43 δισ. ευρώ, χωρίς τόκους. Το κατοχικό δάνειο, ύψους 3,5 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία σε 54 δισ. ευρώ χωρίς τόκους).  Κατά άλλες εκτιμήσεις, τα ποσά αυτά είναι πολύ μεγαλύτερα. Το 1990 όταν η Ένωση της Γερμανίας σε ενιαίο κράτος έγινε πραγματικότητα, η διάσκεψη που είχε προβλεφθεί από τη Συμφωνία του Λονδίνου για το θέμα αυτό δεν έγινε. 

Η Γερμανία θεώρησε και θεωρεί ότι η συμφωνία για την επανένωση δεν έχει νομική ισχύ Συνθήκης Ειρήνης. Παραχώρησε μόνο ελάχιστα ποσά σε θύματα πολέμου της τάξης των 70 εκατ. ευρώ που διεκδίκησαν το θέμα σε διεθνή δικαστήρια και έσπευσε να κλείσει το θέμα