οι χώρες με τις Chiquitο-φυτείες [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
.
Διαφήμιση των ατμόπλοιων της «United Fruit Company». [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Aς δούμε αρχικά πώς ξεκίνησε η ιστορία αυτή από τη «United Fruit Company»και τα Κράτη Μαριονέττες.
Όλα άρχισαν το 1899, με τη δημιουργία της «United Fruit Company». Αυτή η πανίσχυρη επιχείρηση-μεσάζων φρούτων δεν άργησε να βάλει πόδι σε κάποιες χώρες της Νότιας Αμερικής, με σκοπό να δημιουργήσει εκεί φυτείες μπανάνας: κυρίως στην Κόστα Ρίκα, την Κούβα, την Κολομβία, την Γουατεμάλα, τη Τζαμάικα και την Νικαράγουα.
Η αμερικανική «United Fruit Company», είναι διάσημη για την οικονομική «αποικιοποίηση» ειδικά της Κεντρικής Αμερικής, χρησιμοποιώντας την στήριξη των ΗΠΑ πολιτικά, και κατά περίσταση, και στρατιωτικά, ώστε να αποκομίσει μεγάλα κέρδη στην περιοχή. Η αντίθεση μέσα στις ΗΠΑ ενάντια στην συνεργασία κυβέρνησης-«United Fruit Company», κορυφώθηκε στη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα.
εισιτήριο για το πλοίο Ethelred της «United Fruit», Αύγουστος 1900. Το πλοίο τσακίστηκε σε τυφώνα στο Gallant Point της Τζαμάϊκα το 1904.[Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Η κυβέρνηση της χώρας, που ανέτρεψαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η CIA στις 27 Ιουνίου 1954, ήταν η δημοκρατικότερη που είχε ποτέ η Γουατεμάλα. Ο Πρόεδρος, εκλεγμένος με καθολική ψηφοφορία, οJacobo ÁrbenzGuzmán, ήταν κεντρο-αριστερός σοσιαλιστής, τέσσερις από τις πενήντα έξι έδρες στο κοινοβούλιο είχαν οι κομμουνιστές. Αυτό που ήταν το πιο συνταρακτικό για τα αμερικανικά επιχειρηματικά συμφέροντα ήταν ότι ο Arbenz απαλλοτρίωσε 234.000 στρέμματα γης που κατείχε η «United Fruit Company», προσφέροντας αποζημίωση που η «United Fruit Company» θεώρησε «απαράδεκτη».
Τον ανατραπέντα από την CIA Jacobo Árbenz Guzmán, διαδέχτηκε για δύο σχεδόν μέρες ο Carlos Enrique Díaz de León, τον οποίο ανέτρεψε η χούντα του Elfegio Monzón. Πέντε μέρες μετά (σαν σήμερα, 2 Ιουλίου 1954), ανέλαβε ο αντικαταστάτης του Arbenz, οεπίσης πραξικοπηματίας Carlos CastilloArmas. Αυτός έσπευσε να δώσει πίσω τις γαίες στην «United Fruit Company», και επί πλέον, κατάργησε τους φόρους στα κέρδη και τα μερίσματα των ξένων επενδυτών, κατάργησε τη μυστική ψηφοφορία, και φυλάκισε χιλιάδες επικριτές της πολιτικής του.
SS (steamship) Abangarez, a United Fruit Company banana carrier, c. 1945. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
[Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Η επιρροή της πανίσχυρης εταιρείας ήταν τέτοια, που το 1904, ο δικτάτορας της ΓουατεμάλαManuel Cabrera, «εμπιστεύθηκε» στην «United Fruit Company» τον έλεγχο όλων των σιδηροδρόμων της χώρας του, φροντίζοντας να παράσχει πλήρη φοροαπαλλαγή στις επιχειρήσεις της.
Η «United Fruit Company» υπαγόρευε στα νοτιοαμερικανικά Κράτη την μισθολογική πολιτική τους.
Καθένας μπορεί λοιπόν να φανταστεί τις κοινωνικές καταστροφές που κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει.
Κάτι που, δυστυχώς, έγινε στην Κολομβία τον Δεκέμβριο του 1928, όταν άρχισαν να απεργούν περισσότεροι από 25.000 μισθωτοί εργάτες, που «υπηρετούσαν» στις φυτείες της μπανάνας και στην κατασκευή των σιδηροτροχιών.
Γιατί απεργούσαν; Ζητούσαν γραπτά συμβόλαια, οχτάωρη ημερήσια εργασία, έξη μέρες τη βδομάδα και βέβαια, δεν ανέχονταν πια να πληρώνονται με άθλια «κουπόνια αγοράς», που δεν μπορούσαν να εξαργυρωθούν παρά μόνον στα καταστήματα της «United Fruit Company». Η απεργία γενικεύτηκε και έγινε το μεγαλύτερο απεργιακό κίνημα που γνώρισε ποτέ η χώρα, μέχρι και σήμερα. Συμμετείχαν μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, του Κομμουνιστικού αλλά και ριζοσπάστες του Φιλελεύθερου Κόμματος.
Η είσοδος των παλαιών κτηρίων της United Fruit Company (1920), στη St. Charles Avenue, στη Νέα Ορλεάνη, στη Louisiana. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Το συγκεντρωμένο πλήθος των εργατών, των συζύγων και των παιδιών τους, έβγαινε από την λειτουργία της Κυριακής, και περίμενε την ομιλία του τοπικού κυβερνήτη. Περισσότερα από 75 πρόσωπα δολοφονήθηκαν (ο αριθμός των νεκρών ποικίλλει και κάποιοι τον ανεβάζουν στις 2.000 άτομα) και, σαν αυτό να μην ήταν αρκετά τραγικό από μόνο του, οι μισθωτοί αναγκάστηκαν να δεχτούν μια μεγάλη μείωση των μισθών τους.
Για το περιστατικό έγραψαν οι ΚολομβιανόςGabriel García Márquez στο μυθιστόρημά τουΕκατό Χρόνια Μοναξιάς(1967), όπως και οÁlvaro Cepeda Samudio στο έργο του LaCasa Grande(1962). Μείζονες Λατινοαμερικάνοι συγγραφείς, όπως ο Carlos Luis Fallas από την Κόστα Ρίκα, ο Ramón Amaya Amador από την Ονδούρα, ο MiguelÁngel Asturias από την Γουατεμάλα, οEduardo Galeanoαπό την Ουρουγουάη και οPablo Neruda από την Χιλή, κατήγγειλαν την εταιρεία «United Fruit Company» μέσα από το έργο τους, όπως και την εξάρτηση των κυβερνήσεών τους από τον ξένο παράγοντα.
Οι ηγέτες της απεργίας των εργατών στις φυτείες της μπανάνας. Από αριστερά προς τα δεξιά: ο Pedro M. del Río, ο Bernardino Guerrero, ο Raúl Eduardo Mahecha, ο Nicanor Serrano και ο Erasmo Coronel. Ο Guerrero και ο Coronel σκοτώθηκαν από τον κολομβιανό στρατό. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Διαφήμιση των ατμόπλοιων της «United Fruit Company» [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Αλλά η βασιλεία της δεν κράτησε και τόσο.
Το 1944, στη Γουατεμάλα, ο λαός ανέτρεψε τον δικτάτορα. Έγιναν οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές στην ιστορία της χώρας: η κυβέρνηση ήταν, συνεπώς, λιγότερο επιρρεπής στη διαφθορά (στμ., λέμε τώρα…).
Γουατεμάλα, το «σπιτάκι» του manager στη Bananera (πρώτο μισό του 20ού αιώνα). [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Στην Κούβα το 1959, ο Fidel Castro προχώρησε σε αναδιανομή των φυτειών της «United Fruit Company»: αυτό αποτέλεσε μία από τις αιτίες της αμερικάνικης απόβασης στον Κόλπο των Χοίρων, τον Απρίλιο του 1961.
Εν ολίγοις, με την πάροδο του χρόνου η επιχείρηση έχανε όλο και περισσότερο την επιρροή της και οι κυβερνήσεις μαριονέτες εξατμίστηκαν σιγά-σιγά.
![Γουατεμάλα, αρχές της δεκαετίας του 1950, το φόρτωμα της μπανάνας στην επιχείρηση. United Fruit εργαζομένων στην Ονδούρα. Οι άνθρωποι είναι φτωχοί στην Ονδούρα επειδή για αιώνες οι άνθρωποι της έχουν υποτελείς, πρώτα σε μια ισπανική ελίτ, και τους απογόνους τους, και αργότερα στη Βόρεια εταιρείες φρούτων Αμερικής. Το 1899, η εταιρεία Standard Fruit αποσταλεί η πρώτη μπανάνας από την Ονδούρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια μπανάνα Δημοκρατία γεννήθηκε. Για την προστασία των αμερικανικών εταιρικών συμφερόντων στην Ονδούρα, πεζοναύτες των ΗΠΑ παρενέβη στην Ονδούρα το 1903, 1907, 1911, 1912, 1919, 1924, και 1925. - Guatemala, beginning of decade 1950, the loading of banana in the enterprise: United Fruit workers in Honduras. People are poor in Honduras because for centuries its people have been vassals, first to a Spanish elite, and their descendents, and later to North American fruit corporations. In 1899, the Standard Fruit Company shipped the first banana out of Honduras to the United States. A banana Republic was born. To protect American corporate interests in Honduras, U.S. Marines intervened in Honduras in 1903, 1907, 1911, 1912, 1919, 1924, and 1925. - Guatémala, débuts de la décennie de 1950, le chargement de la banane à l'entreprise. Travailleurs United Fruit au Honduras. Les gens sont pauvres au Honduras parce que pendant des siècles les gens ont été vassaux, d'abord à une élite espagnole, et de leurs descendants, et plus tard aux sociétés de fruits en Amérique du Nord. En 1899, la Standard Fruit Company a expédié le premier banane hors du Honduras aux États-Unis. Une république bananière est né. Afin de protéger les intérêts des entreprises américaines au Honduras, des Marines américains sont intervenus au Honduras en 1903, 1907, 1911, 1912, 1919 1924 et 1925. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]](https://inconue.files.wordpress.com/2010/07/x950.jpg)
Γουατεμάλα, αρχές της δεκαετίας του 1950, το φόρτωμα της μπανάνας στην επιχείρηση. Eργαζόμενοι της United Fruit στην Ονδούρα: Οι άνθρωποι είναι φτωχοί στην Ονδούρα επειδή για αιώνες είναι υποτελείς, πρώτα στην ισπανική ελίτ, και τους απογόνους τους, και αργότερα στις ΒόρειοΑμερικάνικες Εταιρείες φρούτων. Το 1899, η εταιρεία Standard Fruit απέστειλε το πρώτο φορτίο μπανάνας από την Ονδούρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η «Μπανανία» ήταν γεγονός. Για την προστασία των αμερικανικών εταιρικών συμφερόντων στην Ονδούρα, πεζοναύτες των ΗΠΑ παρενέβησαν στην Ονδούρα το 1903, 1907, 1911, 1912, 1919, 1924, και 1925. – Guatemala, beginning of decade 1950, the loading of banana in the enterprise: United Fruit workers in Honduras. People are poor in Honduras because for centuries its people have been vassals, first to a Spanish elite, and their descendants, and later to North American fruit corporations. In 1899, the Standard Fruit Company shipped the first banana out of Honduras to the United States. A banana Republic was born. To protect American corporate interests in Honduras, U.S. Marines intervened in Honduras in 1903, 1907, 1911, 1912, 1919, 1924, and 1925. – Guatémala, début de la décennie de 1950, le chargement de la banane à l’entreprise. Travailleurs de United Fruit au Honduras. Les gens sont pauvres au Honduras parce que pendant des siècles les ils ont été vassaux, d’abord à une élite espagnole, et à leurs descendants, et plus tard aux sociétés de fruits en Amérique du Nord. En 1899, la Standard Fruit Company a expédié la première cargaison de banane hors du Honduras aux États-Unis. Une république bananière est née. Afin de protéger les intérêts des entreprises américaines au Honduras, des Marines américains sont intervenus au Honduras en 1903, 1907, 1911, 1912, 1919 1924 et 1925. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Προφανώς, αυτό δεν ήταν αρκετό..
Διαφήμιση των ατμόπλοιων της United Fruit Ad 1916. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Ποιος θα το πίστευε ότι η μπανάνα μπορούσε να είναι τόσο επικίνδυνη;
Και η επίσημη ανταλλαγή τηλεγραφημάτων της εποχής, μεταξύ ΗΠΑ και Κολομβίας
1.- Τηλεγράφημα από την πρεσβεία της Bogotá στον Αμερικανό ΥΠΕΞ (της 5ης Δεκεμβρίου 1928):
«Παρακολουθώ την «απεργία των φρούτων» στη Santa Marta μέσω του εδώ αντιπροσώπου της «United Fruit Company». Επίσης μέσω του ΥΠΕΞ της Κολομβίας, ο οποίος μου είπε το Σάββατο ότι η κυβέρνηση θα έστελνε πρόσθετα στρατεύματα και θα συνελάμβανε όλους τους ηγέτες της απεργίας και θα τους μετέφερε στη φυλακή στην ‘Καρχηδόνα’. Και ότι η κυβέρνηση θα παρείχε επαρκή προστασία στα εμπλεκόμενα αμερικανικά συμφέροντα».
2.- Τηλεγράφημα από τον πρόξενο στηSanta Marta στον Αμερικανό ΥΠΕΞ (6ης Δεκεμβρίου 1928):
«Τα αντικυβερνητικά αισθήματα του προλεταριάτου, κοινά και σε μερικούς από τους στρατιώτες είναι έντονα, και είναι αμφισβητήσιμο εάν μπορούμε να υπολογίζουμε στην κολομβιανή κυβέρνηση για προστασία. Μπορώ, με σεβασμό, να προτείνω ότι το αίτημά μου για παρουσία μέσα σε εύλογη απόσταση ενός αμερικανικού πολεμικού σκάφους θα εγκριθεί… Αναγνωρίζεται ότι ο χαρακτήρας της απεργίας έχει αλλάξει και ότι η αναταραχή είναι μια εκδήλωση με ανατρεπτικό χαρακτήρα».
«Παρακολουθώ την «απεργία των φρούτων» στη Santa Marta μέσω του εδώ αντιπροσώπου της «United Fruit Company». Επίσης μέσω του ΥΠΕΞ της Κολομβίας, ο οποίος μου είπε το Σάββατο ότι η κυβέρνηση θα έστελνε πρόσθετα στρατεύματα και θα συνελάμβανε όλους τους ηγέτες της απεργίας και θα τους μετέφερε στη φυλακή στην ‘Καρχηδόνα’. Και ότι η κυβέρνηση θα παρείχε επαρκή προστασία στα εμπλεκόμενα αμερικανικά συμφέροντα».
2.- Τηλεγράφημα από τον πρόξενο στηSanta Marta στον Αμερικανό ΥΠΕΞ (6ης Δεκεμβρίου 1928):
«Τα αντικυβερνητικά αισθήματα του προλεταριάτου, κοινά και σε μερικούς από τους στρατιώτες είναι έντονα, και είναι αμφισβητήσιμο εάν μπορούμε να υπολογίζουμε στην κολομβιανή κυβέρνηση για προστασία. Μπορώ, με σεβασμό, να προτείνω ότι το αίτημά μου για παρουσία μέσα σε εύλογη απόσταση ενός αμερικανικού πολεμικού σκάφους θα εγκριθεί… Αναγνωρίζεται ότι ο χαρακτήρας της απεργίας έχει αλλάξει και ότι η αναταραχή είναι μια εκδήλωση με ανατρεπτικό χαρακτήρα».
3.- Τηλεγράφημα από την πρεσβεία της Bogotá στον Αμερικανό ΥΠΕΞ (7ης Δεκεμβρίου 1928):
«Κατάσταση έξω από την πόλη Santa Marta αδιαφιλονίκητα πολύ σοβαρή: η εξωτερική ζώνη είναι σε εξέγερση. Οι στρατιωτικοί, που έχουν διαταγές «να μην χρησιμοποιήσουν πυρομαχικά» έχουν ήδη σκοτώσει ή τραυματίσει περίπου πενήντα απεργούς. Η κυβέρνηση μιλά τώρα για γενική επίθεση ενάντια στους απεργούς, μόλις φθάσουν επί τόπου όλες οι ενισχύσεις, στην αρχή της προσεχούς εβδομάδας».
4.- Τηλεγράφημα από το αμερικανικό ΥΠΕΧ προς το προξενείο της Santa Marta, (8ης Δεκεμβρίου 1928):
«Η πρεσβεία στη Μπογκοτά αναφέρει ότι έχουν δοθεί κατηγορηματικές διαταγές στις αρχές στη Santa Marta, ώστε να προστατεύσουν όλα τα αμερικανικά συμφέροντα. Το ΥΠΕΞ δεν (επανάληψη δεν) επιθυμεί να στείλει πολεμικό σκάφος στη Santa Marta. Κρατήστε το ΥΠΕΞ ενήμερο για όλες τις εξελίξεις μέσω τηλέγραφου».
5.- Τηλεγράφημα από το προξενείο της Santa Marta προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, (9ης Δεκεμβρίου 1928):
«Τραίνο με στρατεύματα από τη ζώνη μπανανών μόλις έφθασε στη Santa Marta, με όλους τους αμερικανικούς πολίτες. Κανένας Αμερικανός δεν σκοτώθηκε και δεν τραυματίστηκε. Η εχθροπραξίες των ανταρτών συνεχίζεται τώρα στη ζώνη, αλλά οι στρατιωτικές δυνάμεις έχουν εμπλακεί ενεργά στις εκκαθαρίσεις της περιοχής από τους κομμουνιστές».
6.- Επιστολή από τον πρόξενο στη Santa Marta προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ (11ης Δεκεμβρίου 1928):
«Λεηλασίες και δολοφονίες συνεχίστηκαν από τη στιγμή που αναγγέλθηκε η επιβολή Στρατιωτικού Νόμου, και το γεγονός ότι οι Αμερικανικοί κάτοικοι στη ζώνη βγήκαν από εκεί ζωντανοί οφείλεται στο ότι υπερασπίστηκαν τους εαυτούς τους επί έξι ώρες, καθώς κράτησαν μακριά τον όχλο που ρίχτηκε να τους δολοφονήσει. . Είχα δίκιο να ζητώ βοήθεια και θα χαρώ να υπερασπιστώ τη θέση που πήρα το πρωί της 6ης ως το απόγευμα της 8ηςΔεκεμβρίου»
7.- Επιστολή από την πρεσβεία της Bogotá στον Αμερικανό ΥΠΕΞ (11ης Δεκεμβρίου 1928):
«Κατάσταση έξω από την πόλη Santa Marta αδιαφιλονίκητα πολύ σοβαρή: η εξωτερική ζώνη είναι σε εξέγερση. Οι στρατιωτικοί, που έχουν διαταγές «να μην χρησιμοποιήσουν πυρομαχικά» έχουν ήδη σκοτώσει ή τραυματίσει περίπου πενήντα απεργούς. Η κυβέρνηση μιλά τώρα για γενική επίθεση ενάντια στους απεργούς, μόλις φθάσουν επί τόπου όλες οι ενισχύσεις, στην αρχή της προσεχούς εβδομάδας».
4.- Τηλεγράφημα από το αμερικανικό ΥΠΕΧ προς το προξενείο της Santa Marta, (8ης Δεκεμβρίου 1928):
«Η πρεσβεία στη Μπογκοτά αναφέρει ότι έχουν δοθεί κατηγορηματικές διαταγές στις αρχές στη Santa Marta, ώστε να προστατεύσουν όλα τα αμερικανικά συμφέροντα. Το ΥΠΕΞ δεν (επανάληψη δεν) επιθυμεί να στείλει πολεμικό σκάφος στη Santa Marta. Κρατήστε το ΥΠΕΞ ενήμερο για όλες τις εξελίξεις μέσω τηλέγραφου».
5.- Τηλεγράφημα από το προξενείο της Santa Marta προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, (9ης Δεκεμβρίου 1928):
«Τραίνο με στρατεύματα από τη ζώνη μπανανών μόλις έφθασε στη Santa Marta, με όλους τους αμερικανικούς πολίτες. Κανένας Αμερικανός δεν σκοτώθηκε και δεν τραυματίστηκε. Η εχθροπραξίες των ανταρτών συνεχίζεται τώρα στη ζώνη, αλλά οι στρατιωτικές δυνάμεις έχουν εμπλακεί ενεργά στις εκκαθαρίσεις της περιοχής από τους κομμουνιστές».
6.- Επιστολή από τον πρόξενο στη Santa Marta προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ (11ης Δεκεμβρίου 1928):
«Λεηλασίες και δολοφονίες συνεχίστηκαν από τη στιγμή που αναγγέλθηκε η επιβολή Στρατιωτικού Νόμου, και το γεγονός ότι οι Αμερικανικοί κάτοικοι στη ζώνη βγήκαν από εκεί ζωντανοί οφείλεται στο ότι υπερασπίστηκαν τους εαυτούς τους επί έξι ώρες, καθώς κράτησαν μακριά τον όχλο που ρίχτηκε να τους δολοφονήσει. . Είχα δίκιο να ζητώ βοήθεια και θα χαρώ να υπερασπιστώ τη θέση που πήρα το πρωί της 6ης ως το απόγευμα της 8ηςΔεκεμβρίου»
7.- Επιστολή από την πρεσβεία της Bogotá στον Αμερικανό ΥΠΕΞ (11ης Δεκεμβρίου 1928):
Διαφήμιση του στόλου της «United Fruit Company», του «Gran Flota Blanca», από Κουβανέζικο περιοδικό του 1953. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
To «στρατηγείο» της Chiquita στο κέντρο του Cincinnati.[Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
«Έχω την τιμή να αναφέρω ότι ο νομικός σύμβουλος της «United Fruit Company» εδώ στη Bogotá δήλωσε χθες ότι ο συνολικός αριθμός των απεργών που σκοτώθηκαν από τις κολομβιανές στρατιωτικές αρχές κατά τη διάρκεια της πρόσφατης αναταραχής έφθασε μεταξύ πέντε και εξακοσίων, ενώ ο αριθμός των νεκρών στρατιωτών ήταν ένας».
9.- Επιστολή από την αμερικανική πρεσβεία στη Bogotá προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ (16ης Ιανουαρίου 1929):
«Έχω την τιμή να αναφέρω ότι ο αντιπρόσωπος της «United Fruit Company» στη Bogotá μου είπε χθες ότι ο συνολικός αριθμός των απεργών που σκοτώθηκαν από κολομβιανά στρατεύματα υπερβαίνει τους χίλιους».
καρτ-ποστάλ, στη διάθεση των επιβατών των ατμόπλοιων της «United Fruit Company»(από το αρχείο του The Washington Banana Museum). [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
© Μετάφραση – Μοντάζ : L’Enfant de la Haute Mer
Σημείωση 1: Ποιός ήταν ο «Banana Man», Samuel Smuri. Ο Smuri, γιος εβραίου αγρότη από την Βεσσαραβία (Ρωσσία) έφθασε στις ΗΠΑ στα 1892, στα 15 του. Στα 18 αλλάζει το όνομά του σε Zemurray και αρχίζει να αγοράζει στις αποβάθρες της Νέας Ορλεάνης, σε χαμηλές τιμές, μισοσάπιες μπανάνες, τις οποίες μεταπωλεί γρήγορα στα γειτονικά χωριά. Στα 21 του έχει 100.000 δολάρια στο λογαριασμό στην τράπεζά του. Ο Sam Zemurray δεν σπούδασε και δεν μιλούσε καλά αγγλικά, αλλά ήταν έτοιμος για μεγάλες επιχειρήσεις. Παντρεύεται την κόρη του Jacob Weinberger, του μεγαλύτερου έμπορου μπανάνας στην Νέα Ορλεάνη, αγοράζει μια θαλάσσια επιχείρηση σε πτώχευση και το 1905 ξεμπαρκάρει στο Puerto Cortès (Ονδούρα). Αγόρασε τότε μια άλλη εταιρεία στο χείλος της χρεοκοπίας, την Εταιρεία φρούτων Cumayel. Το 1910 κατέχει 6.000 στρέμματα, αλλά είναι χρεωμένος σε διάφορες αμερικάνικες τράπεζες. Στη συνέχεια αποφάσισε να αξιοποιήσει το σύνολο της χώρας με ελάχιστο κόστος. Το επιτυγχάνει το επόμενο έτος. Ο Zemurray επιστρέφει στη Νέα Ορλεάνη και αναζητά τονManuel Bonilla, τον εξόριστο πρώην πρόεδρο της Ονδούρας, τον οποίο έπεισε να κάνει ένα πραξικόπημα για να ανακτήσει την εξουσία. Ο Bonilla είναι πρώην ξυλουργός, βιολιστής και κλαρινετίστας ο οποίος κατά τη διάρκεια των εμφυλίων πολέμων έγινε στρατηγός. Ο Zemurray παροτρύνει επίσης τον «στρατηγό» Lee Christmas, ένα τυχάρπαστο στρατιώτη και τον προστατευόμενό του Guy Molony «το μυδράλιο», έναν επαγγελματία δολοφόνο, να συμμετάσχουν στην περιπέτεια της Κεντρικής Αμερικής.
Τον Ιανουάριο του 1911, οι τέσσερις επιβιβάστηκαν σε ένα πειρατικό στόλο προς την κατεύθυνση της Ονδούρας. Οπλισμένοι μόνο με ένα βαρύ πολυβόλο, ένα κασόνι επαναληπτικά τουφέκια, 1.500 κιλά πυρομαχικά και μπουκάλια μπέρμπον, οι μισθοφόροι για έναν ολόκληρο χρόνο κατέστρεψαν τα πάντα στο δρόμο τους μέχρι να φτάσουν στην Τεγκουσιγκάλπα την 1η Φεβρουαρίου του 1912, όπου εγκατέστησαν τον Bonilla στην εξουσία.
Το 1912, ο πρόεδρος Bonilla εις ένδειξη ευγνωμοσύνης, παραχωρεί δωρεάν στον Zemurray δέκα χιλιάδες στρέμματα αφορολόγητα, για να καλλιεργήσει μπανάνες επί 25 χρόνια. «Η περιοχή που ελέγχεται από την Cumayel του Zemurray είναι ένα κράτος εν κράτει», ενημρώνει ο αμερικανός Πρόξενος στο Puerto Cortes το 1916. «Στεγάζει τους εργάτες της, καλλιεργεί τις φυτείες, κατέχει σιδηροδρόμους, γραμμές ατμόπλοιων, συστήματα ύδρευσης, σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, αστυνομικά τμήματα και κέντρα διασκέδασης».
Το 1929, εν μέσω παγκοσμιας ύφεσης, ο ρωσοεβραίος έμπορος πωλεί την Cumayel στην United Fruit με αντάλλαγμα 300.000 μετοχές αξίας 31 εκατομμυρίων $, πράγμα που του επιτρέπει να παραμείνει ο μεγαλύτερος μεμονωμένος μέτοχος. Ο κερδοσκόπος έγινε τότε γνωστός ως ο «BananaMan».
Ο Sam Zemurray θα καταλάβει ηγετικές θέσεις στην United Fruit Company μέχρι το 1957, συμπεριλαμβανομένης και της θέσης του προέδρου. Το 1961, πέθανε στα 84, θύμα της νόσου του Πάρκινσον. Έχει την πατρότητα μιας φράσης που έχει περάσει στην ιστορία της Κεντρικής Αμερικής: «Στην Ονδούρα είναι φτηνότερο για να εξαγοράσεις ένα βουλευτή από ένα μουλάρι».
Τον Ιανουάριο του 1911, οι τέσσερις επιβιβάστηκαν σε ένα πειρατικό στόλο προς την κατεύθυνση της Ονδούρας. Οπλισμένοι μόνο με ένα βαρύ πολυβόλο, ένα κασόνι επαναληπτικά τουφέκια, 1.500 κιλά πυρομαχικά και μπουκάλια μπέρμπον, οι μισθοφόροι για έναν ολόκληρο χρόνο κατέστρεψαν τα πάντα στο δρόμο τους μέχρι να φτάσουν στην Τεγκουσιγκάλπα την 1η Φεβρουαρίου του 1912, όπου εγκατέστησαν τον Bonilla στην εξουσία.
Το 1912, ο πρόεδρος Bonilla εις ένδειξη ευγνωμοσύνης, παραχωρεί δωρεάν στον Zemurray δέκα χιλιάδες στρέμματα αφορολόγητα, για να καλλιεργήσει μπανάνες επί 25 χρόνια. «Η περιοχή που ελέγχεται από την Cumayel του Zemurray είναι ένα κράτος εν κράτει», ενημρώνει ο αμερικανός Πρόξενος στο Puerto Cortes το 1916. «Στεγάζει τους εργάτες της, καλλιεργεί τις φυτείες, κατέχει σιδηροδρόμους, γραμμές ατμόπλοιων, συστήματα ύδρευσης, σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, αστυνομικά τμήματα και κέντρα διασκέδασης».
Το 1929, εν μέσω παγκοσμιας ύφεσης, ο ρωσοεβραίος έμπορος πωλεί την Cumayel στην United Fruit με αντάλλαγμα 300.000 μετοχές αξίας 31 εκατομμυρίων $, πράγμα που του επιτρέπει να παραμείνει ο μεγαλύτερος μεμονωμένος μέτοχος. Ο κερδοσκόπος έγινε τότε γνωστός ως ο «BananaMan».
Ο Sam Zemurray θα καταλάβει ηγετικές θέσεις στην United Fruit Company μέχρι το 1957, συμπεριλαμβανομένης και της θέσης του προέδρου. Το 1961, πέθανε στα 84, θύμα της νόσου του Πάρκινσον. Έχει την πατρότητα μιας φράσης που έχει περάσει στην ιστορία της Κεντρικής Αμερικής: «Στην Ονδούρα είναι φτηνότερο για να εξαγοράσεις ένα βουλευτή από ένα μουλάρι».
Πηγές:
Δείτε και το ορίτζιναλ άθλιο διαφημιστικό video της δεκαετίας του ’40
Φέρδερ Ρήντινγκ:
– Country profile: Honduras (BBC)
— Honduras (The CIA World Factbook)
— Honduras (The Library of Congress)
–
– Country profile: Honduras (BBC)
— Honduras (The CIA World Factbook)
— Honduras (The Library of Congress)
–
«… κοστίζει φτηνότερα να εξαγοράσεις έναν βουλευτή, απ’όσο ένα μουλάρι…» (Sam Zemurray, δείτε πιο κάτω, τον κύριο στην ένθετη φωτογραφία και την Σημείωση[1])
Banana Republic, small essay on the puppet States: «… it is cheaper to buy a Parliament Member than a mule … » (Sam Zemurray)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου