Μαρία Νεγρεπόντη Δελιβάνη
Αν η δημιουργία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος αναγνωρίζεται γενικώς πια, ως λάθος, για ολόκληρη την Ευρώπη, οι συνέπειες αυτού του λάθους για την Ελλάδα είναι βαρύτατες. Δεν αποτελεί υπερβολή η διαπίστωση ότι "για να σωθεί το ευρώ καταστράφηκε η Ελλάδα" όπως το ίδιο και η διαβεβαίωση ότι η μοναδική ελπίδα σωτηρίας βρίσκεται στην έξοδό μας από την Ευρωζώνη και στην επιστροφή στο εθνικό μας νόμισμα.Ο κυριότερος λόγος για αυτή τη μετάβαση δεν είναι κυρίως, προς το παρόν τουλάχιστον, η επιδίωξη μιας αυξημένης ανταγωνιστικότητας, μέσω της υποτίμησης της εξωτερικής αξίας της νέας δραχμής, δεδομένου ότι η λεηλατημένη ελληνική οικονομία έχει μικρές εξαγωγικές δυνατότητες. Αντιθέτως, αυτό που πρωταρχικά θα επιδιωχθεί, από τη μετάβαση στο εθνικό μας νόμισμα, είναι η επίτευξη ταχύρρυθμης ανάπτυξης, και μόνον αργότερα, χάρη σε αυτήν, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Η αύξηση του ΑΕΠ, με ρυθμό ταχύτερο του αντίστοιχου του χρέους, είναι η μόνη που θα επιτρέψει, σε βάθος χρόνου, την αποπληρωμή του, μέσω ανερχόμενου εισοδήματος και όχι μέσω γενοκτονίας, όπως συμβαίνει δυστυχώς τα επτά περίπου τελευταία χρόνια, με τα Μνημόνια και τις παράλογες απαιτήσεις της Τρόικας. Η ανάπτυξη, ωστόσο, είναι αδύνατη, αν η Ελλάδα παραμείνει στο περιβάλλον αυτής της στραγγαλιστικής λιτότητας, σε συνδυασμό με το κοινό νόμισμα, που της παρέχεται από την ΕΚΤ, ως δανειζόμενο με το σταγονόμετρο, ή και που η παροχή του διακόπτεται κατά καιρούς, οδηγώντας την οικονομία σε ασφυξία. Αυτό συμβαίνει τους τελευταίους μήνες, στην Ελλάδα.
Ο κυρίαρχος ρόλος του χρήματος, που αγνοείται από τους νεοκλασικούς/φιλελεύθερους, εφόσον το εκλαμβάνουν ως ουδέτερο, είναι ακριβώς η δυνατότητά του να επηρεάζει την οικονομία με τη δημιουργία, κατά περίπτωση, πληθωρισμού ή αντιπληθωρισμού. Κάθε μορφή ή βαθμός οικονομικού προγραμματισμού, για να επιτύχει συνθήκες ισορροπίας οφείλει να εξασφαλίσει κατευθυντήριο ρόλο στο χρήμα, καθώς και στη νομισματική πολιτική.
Η αναπτυξιακή προσπάθεια, εξάλλου, απαιτεί κατάλληλη νομισματική πολιτική, για την αντιμετώπιση των ιδιαιτεροτήτων και του σταδίου ανάπτυξης της κάθε οικονομίας. Χρειάζεται, ακόμη, επαρκή ρευστότητα, και κάποιο ποσοστό ελεγχόμενου πληθωρισμού, μέχρι το σημείο που η επιπλέον προσθήκη ποσότητας χρήματος να μην επηρεάζει το επίπεδο των τιμών, διότι εξαντλείται στη σταδιακή απορρόφηση της ανεργίας.
Η σπουδαιότητα του χρήματος έγκειται στο γεγονός ότι από την ποσότητά του εξαρτάται η ένταση της οικονομικής δραστηριότητας, ο ρυθμός ανάπτυξης και ο όγκος της απασχόλησης. Είναι, συνεπώς, σαφές ότι η ισχύς ανήκει σε αυτούς που δημιουργούν το χρήμα και σε αυτούς που το ελέγχουν. Το χρήμα είναι δύναμις, την οποίαν στερήθηκαν οι χώρες της Ευρωζώνης. Από την δύναμη αυτήν, ακριβώς, έχει επείγουσα ανάγκη η ελληνική οικονομία, για να χαράξει την μακροοικονομική πολιτική που θα γιατρέψει τις πληγές της.
Η ελληνική οικονομία έχει καταρρεύσει, κάτω από τα απάνθρωπα και λανθασμένα μέτρα της Τρόικας και απαιτείται επειγόντως εθνικό νόμισμα και πρόγραμμα ανασυγκρότησης και ανάπτυξης. Βεβαίως, το εγχείρημα θα έχει δυσχέρειες και κινδύνους, ιδίως και διότι δεν υπάρχει προηγούμενο χώρας -μέλους της Ευρωζώνης, που να την εγκατέλειψε. Αλλά, όμως, η συνέχιση της ισοπέδωσης της Ελλάδας, κάτω από την αδιέξοδη αυτή κατάσταση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συνεχιστεί.
Για αυτό η επάνοδος στο εθνικό νόμισμα φαίνεται να είναι νομοτελειακή. Αυτή θα επιχειρηθεί, είτε από κοινού με τις υπόλοιπες οικονομίες-μέλη της Ευρωζώνης, που φυσικά θα ήταν το ιδεώδες για την Ελλάδα, είτε και μόνη της, με μεγαλύτερες φυσικά και συχνά απρόβλεπτες δυσκολίες. Εξυπακούεται, ωστόσο, ότι όσο περνά ο καιρός και βαθαίνει η κρίση, και όσο προχωρεί αλύπητα το ξεπούλημα ολόκληρης της Ελλάδας, τόσο η ανάκαμψη γίνεται δυσκολότερη. Να προσθέσω και την πεποίθησή μου- που την συμμερίζονται και άλλοι οικονομολόγοι- ότι αν είχαμε γυρίσει στο εθνικό μας νόμισμα από το 2010, η Ελλάδα τώρα θα ήταν σε φάση ταχείας ανάπτυξης.
Πολύ συνοπτικά, θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω διαδοχικά στάδια και βηματισμό, για τη μετάβαση στο εθνικό μας νόμισμα. Βεβαίως, πρόκειται προς το παρόν, για ασκήσεις επί χάρτου, αφού οι λεπτομέρειες αυτής της μετάβασης, θα εξαρτηθούν σε αποφασιστικό βαθμό, από τις γενικότερες και ειδικότερες συνθήκες, που θα ισχύουν τότε.
Νομίζω ότι το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η στάση εξωτερικών πληρωμών, που έπρεπε να γίνει από το 2010 και που ουσιαστικά υποβόσκει κάθε φορά, που η Ελλάδα αναγκάζεται να δανείζεται με ανταλλάγματα υπέρογκα και απάνθρωπα, για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Θα ήταν ευχής έργο, αν η Ελλάδα μπορούσε να εξασφαλίσει εντός ή και εκτός Ευρώπης αναπτυξιακό δάνειο, για να περιοριστούν οι θυσίες του λαού της.
Η Ελλάδα, εξάλλου, θα είναι υποχρεωμένη να καταγγείλει σωρεία απεχθών, αντισυνταγματικών και όρων που αντιτίθενται στα ανθρώπινα δικαιώματα, παρότι φέρουν την υπογραφή Ελλήνων πολιτικών, να δηλώσει ότι το χρέος θα πληρωθεί σε δραχμές, και φυσικά να παραστεί σε Διεθνή Δικαστήρια, όπου θα την οδηγήσουν σίγουρα, οι δανειστές της, για την μη τήρηση ανειλημμένων υποχρεώσεων. Καθώς οι αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων χρειάζονται γύρω στα δέκα χρόνια για να τελεσιδικήσουν, υπάρχει βάσιμη ελπίδα ότι στο μεταξύ η Ελλάδα θα έχει σταθεί στα πόδια της, και θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το μη απεχθές τμήμα του χρέους της.
Εξυπακούεται ότι ταυτόχρονα με τη μετάβαση στη νέα δραχμή θα πρέπει να επιβληθούν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων (κάτι που θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και καιρό, για να σταματήσει η αιμορραγία καταθέσεων), αλλά και επιβολή περιορισμών στην εισαγωγή, ώστε να εξασφαλίζονται κυρίως εκείνα τα αγαθά και εκείνες οι υπηρεσίες που θα θεωρηθούν απαραίτητες για την επιβίωση και την ασφάλεια του λαού. Δεδομένου ότι η ζήτηση έχει υπερβολικά περιοριστεί, στην Ελλάδα, τα επτά περίπου, τελευταία χρόνια, εξαιτίας της δραματικής πτώσης των εισοδημάτων, και δεδομένου ότι ο βασικός μοχλός ανάπτυξης ήταν ανέκαθεν η ζήτηση, θα πρέπει να εφαρμοστούν, άμεσα, μέτρα ενίσχυσής της.
Ενισχύοντας τα εισοδήματα χαμηλόμισθων, συνταξιούχων, αλλά και ανέργων, θα επιδιωχθεί η υλοποίηση της Κεϋνεσιανής υπόθεσης, με βάση την οποίαν οι διαδοχικές αυξήσεις ζήτησης επιτυγχάνουν ολοένα υψηλότερα σημεία ισορροπίας, με την προσφορά να ακολουθεί. Προτεραιότητα και κίνητρα θα δοθούν στην πρωτογενή παραγωγή, η οποία υπόσχεται γρήγορα αποτελέσματα, ώστε να καλυφθούν οι βασικές διατροφικές ανάγκες του πληθυσμού και να αυξηθεί ο βαθμός αυτάρκειας.
Το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ελλάδας θα περιλαμβάνει κατάλογο ιεραρχημένων επενδύσεων και θα προβλέπει πρόσκληση για την επαναφορά από το εξωτερικό των καταθέσεων των Ελλήνων, καθώς και θέσπιση κινήτρων για να τις επενδύσουν στην Ελλάδα. Θα αποδειχθεί, έτσι, εντελώς χωρίς βάση, το κυριότερο επιχείρημα όσων εναντιώνονται στην επάνοδο στο εθνικό νόμισμα, που είναι ο "πλουτισμός αυτών που έχουν χρήματα εκτός Ελλάδας".
Αντιθέτως, με τον όρο ότι αυτά τα χρήματα θα κατευθυνθούν προς επενδύσεις παραγωγικές, μεταξύ αυτών που προβλέπονται στο αναπτυξιακό πρόγραμμα, η επάνοδός τους όχι μόνον δεν θα είναι βλαβερή για την Ελλάδα, αλλά αντιθέτως εξαιρετικά θετική. Αναμφίβολα, η Ελλάδα, θα αντιμετωπίσει πολλές δυσχέρειες, αλλά όμως δεν υπάρχει άλλη διέξοδος. Θα χρειαστεί ομοψυχία, άρνηση σύμπραξης με δυνάμεις που εξυφαίνουν την αποσταθεροποίηση της χώρας για ίδιον όφελος, ή κυνηγώντας εξουσία/καρέκλα.
Ακόμη, θα πρέπει να γίνει γενική πρόσκληση για συνεργασία όλων των υγιών δυνάμεων του τόπου, με τοποθέτηση σε καίριες θέσεις, όσων έχουν αυξημένα προσόντα και γνώσεις, για κάθε συγκεκριμένο τομέα. Δεν θα αναφερθώ, εδώ, στις τεχνικές και, άλλωστε περίπλοκες λεπτομέρειες της μετάβασης στο εθνικό νόμισμα. Εκτός του ότι, αυτές, θα πρέπει αναγκαστικά να καθοριστούν, με βάση τις συνθήκες, που θα επικρατούν εκείνη την περίοδο, αναφέρομαι σε άρθρα και μελέτες του συναδέλφου Gérard Lafay, που δίνουν συγκεκριμένες λύσεις σε πολλά από τα προβλεπόμενα σχετικά προβλήματα, και που ασφαλώς θα χρειαστούν στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου