Παρασκήνιο: Η δραχμή πάλι στον ορίζοντα...

Ανδρέας Καψαμπέλης

Η δραχμή προβάλει και πάλι στον ορίζοντα για την χώρα μας! Η αποκάλυψη του Γάλλου προέδρου Φρ. Ολάντ για τη συζήτηση Τσίπρα – Πούτιν το καλοκαίρι του 2015 έδωσε απλώς το έναυσμα για την έναρξη νέου κύκλων συζητήσεων σχετικά με την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα. Παρά τις ευνόητες διαψεύσεις που ακολούθησαν από όλους τους εμπλεκόμενους πλην του ιδίου του κ. Ολάντ,

έως τουλάχιστον το απόγευμα της Παρασκευής, το σενάριο της δραχμής έχει αρχίσει να ισχυροποιείται εκ νέου λόγω των πρόσφατων εξελίξεων τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Οι ερμηνείες για τους λόγους που ο Γάλλος πρόεδρος προχώρησε στη δεδομένη χρονική στιγμή σε αυτήν την κίνηση ποικίλουν. Ούτως ή άλλως σε μερικούς μήνες θα εγκαταλείψει τα Ηλύσια Πεδία αφού και να θέσει πάλι υποψηφιότητα δεν δείχνει να έχει καμία ελπίδα επανεκλογής. Επομένως παύουν οι δεσμεύσεις του σημερινού αξιώματός του ενώ δεν έχει πλέον ανάγκη ούτε τον κ. Τσίπρα τη συμμαχία με τον οποίο χρησιμοποίησε το προηγούμενο διάστημα στην προσπάθειά του να επιβληθεί στην αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος εν όψει της (χαμένης πια) μάχης συσχετισμών για τις προεδρικές εκλογές. Για τον κ. Ολάντ, που μάλλον δεν έχει ξεχάσει και τους υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς περί «Ωλαντρέου» από τον κ. Τσίπρα το 2012, το μεγάλο στοίχημα ήταν να αποδείξει στους Γάλλους ότι χάρη σε αυτόν διασώθηκε μαζί με την Ελλάδα και η ευρωζώνη... 

Σήμερα όλοι οι άλλοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ότι δεν υποβλήθηκε ποτέ ελληνικό αίτημα στη Μόσχα για βοήθεια στην περίπτωση που χρειαζόταν εκτύπωση δραχμής. Δεν το διαψεύδει μόνο η κυβέρνηση αλλά και οι Π. Λαφαζάνης και Γ. Βαρουφάκης αντιλαμβανόμενοι προφανώς ότι το αντίθετο δεν θα τους εξυπηρετούσε. Διάψευση δεν θα μπορούσε παρά να υπάρξει και από εκπρόσωπο του Β. Πούτιν. Για την άρνηση του Ρώσου προέδρου να ικανοποιήσει το ελληνικό αίτημα πάντως ο Φρ. Ολάντ έδωσε μια ενδιαφέρουσα εκδοχή: "Πιθανώς, δεν ήθελε να κατηγορηθεί ως υποκινητής της εξόδου της Ελλάδας και επιπλέον, προκειμένου να μου δείξει, πως κατά την άποψή του, το γεγονός αυτό ήταν ένα ρίσκο που έπρεπε να αποφύγουμε με κάθε τρόπο". Αυτή η εκδοχή έχει αξία διότι συνδυάζεται με πληροφορίες από πηγές της «κυριακάτικης δημοκρατίας» σύμφωνα με τις οποίες κατά τις δραματικές επαφές του περσινού καλοκαιριού ο κ. Πούτιν φέρεται να είχε επισημάνει προς τον κ. Τσίπρα ότι για να τον βοηθήσει η Ρωσία θα χρειαζόταν εκ των πραγμάτων η Ελλάδα να εξετάσει και την αποχώρησή της από την Ευρωπαϊκή Ένωση... 

Ανεξάρτητα από το πώς ακριβώς έχουν εξελιχθεί τα γεγονότα και παρά τις διαψεύσεις πάντως, δεν θα έπρεπε σύμφωνα με αρκετές ψύχραιμες εκτιμήσεις να προκαλεί απορία η επιλογή μιας κυβέρνησης να διερευνήσει όλα τα ενδεχόμενα και να αναζητήσει κάθε πιθανή βοήθεια μπροστά στο σκηνικό που είχε να αντιμετωπίσει από τους δανειστές. Αντιθέτως, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί και υποχρέωσή της αφού η μάχη που δινόταν ήταν μέχρις εσχάτων και η προετοιμασία εναλλακτικών λύσεων, από τη στιγμή που το Grexit είχε τεθεί στο τραπέζι, έμοιαζε εκ των ων ουκ άνευ. Αν μάλιστα επιχειρούσε αυτή την προετοιμασία στο εσωτερικό της Ελλάδας, η παρουσία του Γ. Στουρνάρα στη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας, όπου υπάγονται οι αρμοδιότητες για το νόμισμα της χώρας, δεν διασφάλιζε κανένα στεγανό. Τουναντίον, κάθε τέτοιο σχέδιο θα είχε αποκαλυφθεί και ακυρωθεί εν τη γενέσει του... 

Έναν και πλέον χρόνο μετά, το θέμα της δραχμής επανέρχεται σε ένα σχετικά διαφορετικό περιβάλλον. Ο κ. Τσίπρας σταμάτησε τις περιπλανήσεις του, μετέτρεψε το όχι του δημοψηφίσματος σε ναι, απομάκρυνε τον κ. Βαρουφάκη, πήρε πολιτικό και εσωκομματικό διαζύγιο από τον κ. Λαφαζάνη, έπαψε να λοξοκοιτάζει προς την Μόσχα, υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο και έγινε ένας από τους τακτικότερους και συμπαθέστερους συνομιλητές της κ. Μέρκελ. Ωστόσο, παρά τις νέες αιματηρές θυσίες της ελληνικής κοινωνίας με την συνεχιζόμενη υπερφορολόγηση, την περικοπή των συντάξεων και των εισοδημάτων, ο κίνδυνος τέταρτου μνημονίου -άσχετα από το πώς θα ονομαστεί- είναι πλέον πολύ ορατός. Το νέο αφήγημα του κ. Τσίπρα όπως παρουσιάστηκε και ενώπιον του δεύτερου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζεται στην προσπάθεια να πείσει ότι μαζί με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης θα υπάρξει συμφωνία για το χρέος καθώς και σαφής προοπτική εξόδου στις αγορές. Όμως αυτό δεν επιβεβαιώνεται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, από τα δεδομένα. Αντιθέτως το ΔΝΤ μιλάει καθαρά πλέον είτε για την επέκταση του υπάρχοντος προγράμματος είτε για τη σύναψη νέου ενώ δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πριν από τις γερμανικές εκλογές, περίπου σε ένα χρόνο, δεν πρόκειται να ληφθούν οριστικές αποφάσεις για το δημόσιο χρέος. Την ίδια στιγμή αυτό συνεχίζει να διογκώνεται και γερμανικά μέσα ενημέρωσης επαναφέρουν την παλαιότερη πρόταση του Β. Σόιμπλε, από το 2012, για «βελούδινη» έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη που θα συνοδευτεί από κούρεμα στο χρέος και από πρόσθετη οικονομική βοήθεια της τάξης των 50 δισ. ευρώ. 

Το σχέδιο της εξόδου από την ζώνη του ευρώ και την επάνοδο σε εθνικό νόμισμα έρχεται και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Τώρα που άνοιξε πάλι ο ασκός των WikiLeaks, πληροφορίες αναφέρουν ότι διακινούνται και σενάρια σύμφωνα με τα οποία η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα μπορεί να έχει ως ορίζοντα το 2018-19 και θα συνοδεύεται ως αντάλλαγμα για τη στήριξη από πλευράς των ΗΠΑ με την έναρξη ερευνών για τα πετρέλαια στο Αιγαίο φυσικά από εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων. Αν αυτό ακούγεται αντιφατικό σε σχέση με την άλλη αποκάλυψη για την παρέμβαση του Μπιλ Κλίντον, για λογαριασμό του Μπάρακ Ομπάμα, προς τον κ. Τσίπρα προκειμένου να υπογράψει το τρίτο μνημόνιο, ενδεχομένως να μην είναι και τόσο ύστερα από μια δεύτερη και πιο προσεκτική ανάγνωση των πραγμάτων. Η αμερικανική μεσολάβηση εκδηλώθηκε κι αυτή το περσινό καλοκαίρι όταν όλοι οι εταίροι και οι δανειστές μας καίγονταν, στην πραγματικότητα, να πει το ναι η Ελλάδα. Οι αληθινές προθέσεις τους φάνηκαν στη συνέχεια όταν πέτυχαν αυτό στο οποίο δυσκολεύονταν τα προηγούμενα χρόνια: Τη λειτουργία του Υπερταμείου και την υπαγωγή σε αυτό, για 99 χρόνια, όλης της δημόσιας περιουσίας με τη μορφή της «εγγύησης». Με την επίτευξη αυτού του στόχου φαίνεται ότι η παραμονή της χώρας μας στην ευρωζώνη παύει να αποτελεί λοιπόν προτεραιότητα τόσο για τον αμερικανικό όσο και για τον ευρωπαϊκό παράγοντα στο βαθμό που το ελληνικό οικονομικό πρόβλημα δεν βρίσκει λύση. 

Άλλωστε σε αυτή την περίεργη συγκυρία των πολλών συμπτώσεων και ο κ. Ολάντ αποκαλύπτει τώρα, μέσω του επίμαχου βιβλίου με τις εξομολογήσεις του στους δύο Γάλλους δημοσιογράφους Φαμρπίς Λομ και Τζεράρ Νταβέ, ότι και η Λαγκάρντ ήταν από τότε υπέρμαχος της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. « Μου το είπε. Χρησιμοποίησε επιχειρήματα που μπορεί να ακούσουμε: Πιστεύει πως η Ελλάδα δεν μπορεί να επανακάμψει έπειτα από όλα όσα την έχουμε υποβάλει, με αυτό το χρέος, που η καλύτερη λύση θα ήταν να την 'αποβάλουμε' από τη ζώνη του ευρώ" αναφέρει ο Γάλλος πρόεδρος και προσθέτει αναφορικά με τις προθέσεις του ΔΝΤ: "Είναι ευγενική, όμως δέχεται πολλές πιέσεις από τις ΗΠΑ και μέσα από το ίδιο το Ταμείο για το θέμα που της τονίζουν: είστε άτεγκτοι με τους Αφρικανούς, γιατί όχι και με την Ελλάδα;". Δεν θεωρείται επίσης τυχαίο ότι έχουν μπει σε φάση έντονης κινητικότητας και τα θέματα γεωστρατηγικής στην ευρύτερη περιοχή μας. Ο ρόλος της Τουρκίας ύστερα και από την απόπειρα πραξικοπήματος του καλοκαιριού, οι διαφαινόμενες συμφωνίες στο Κυπριακό, αλλά και οι σχέσεις με τις άλλες βαλκανικές χώρες όπως η Αλβανία -με την οποία το θέμα της υφαλοκρηπίδας είναι ύψιστης σημασίας- συνθέτουν από διπλωματικής πλευράς το παζλ των εξελίξεων για τα αμέσως επόμενα χρόνια. Ήδη αρκετοί συνδέουν τις ανακατατάξεις στο οικονομικό πεδίο με το νέο γεωπολιτικό status που τείνει να διαμορφωθεί. 

Σε ποιο βαθμό θα επηρεαστούν οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις είναι κάτι που αναμένεται να φανεί το επόμενο διάστημα. Επί του παρόντος, παρά τη σοβαρή φθορά της κυβέρνησης του ο κ. Τσίπρας δεν παραδίδει τα όπλα και ελπίζει ότι θα μπορέσει να ανακάμψει και να παραμείνει στην εξουσία. Το βάρος των επερχόμενων μεταβολών όμως είναι τέτοιο που, ακόμη και αν διατηρήσει -όπως θεωρείται πια και το πιθανότερο- συμπαγή την κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 153 βουλευτών, η προσφυγή σε κάλπες εντός των 2017 φαντάζει ως μια πολύ πιθανή διέξοδος. Σε μια τέτοια περίπτωση η «καυτή πατάτα» θα περάσει στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης, είτε αυτοδύναμης από τη ΝΔ είτε συνεργασίας... 

Πηγή: https://goo.gl/S9ciWi