Υπέρ ενός Grexit έχει επανειλημμένα ταχθεί ο Γερμανός οικονομολόγος Χανς Βέρνερ Ζιν, διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ερευνας με έδρα το Μόναχο (Ifo). To επίθετό του, Sinn, σημαίνει στα γερμανικά «νόημα» και ο ίδιος θεωρεί αποστολή του να δώσει νόημα, να ερμηνεύσει με απλούς όρους, την ευρωπαϊκή
κρίση χρέους στους συμπατριώτες του, αλλά και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Απαντώντας σε γραπτές ερωτήσεις ο διαπρεπής Γερμανός οικονομολόγος εξηγεί γιατί θεωρεί ως ενδεδειγμένη λύση
για τη χώρα μας ένα «κούρεμα» σε συνδυασμό με μια προσωρινή παραμονή εκτός Ευρωζώνης με στόχο την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητάς της.
– H συνταγή σας είναι: «κούρεμα» για την Ελλάδα ύστερα από Grexit. Θα ήταν όμως αυτή θετική εξέλιξη για την Ελλάδα; Πώς θα μπορούσε να εισάγει απαραίτητα προϊόντα, όπως καύσιμα, με δεδομένο ότι η ίδια παράγει ελάχιστα;
– Πρότεινα σε αυτήν την περίπτωση η Ελλάδα να λάβει επιχορηγήσεις από τη διεθνή κοινότητα, για να μπορέσει να πληρώσει ζωτικής σημασίας εισαγωγές, όπως φάρμακα και καύσιμα. Η έξοδος από την Ευρωζώνη και η υποτίμηση του νομίσματος θα είχαν, όμως, ούτως ή άλλως και χωρίς τέτοιου είδους βοήθεια το πλεονέκτημα ότι η Ελλάδα θα σταματήσει να αγοράζει αγροτικά προϊόντα στο εξωτερικό. Σε μεγάλο βαθμό οι καταναλωτές θα αναγκάζονταν να στραφούν στους εγχώριους καλλιεργητές, των οποίων θα τονωθεί η παραγωγή με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Η Ελλάδα θα μπορούσε να αναπτύξει τον αγροτικό τομέα με την ίδια επιτυχία που το κάνει ήδη το Ισραήλ, το οποίο εξάγει τα προϊόντα του σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, θα επαναπατρίζονταν τα χρήματα των πλούσιων Ελλήνων, οι οποίοι έβγαλαν τουλάχιστον 100 δισ. στο εξωτερικό για να τα διασφαλίσουν. Οταν όμως όλα γίνουν φθηνότερα, τότε θα θελήσουν και πάλι να επενδύσουν στην πατρίδα τους. Αυτό θα οδηγούσε σε ταχεία αναζωογόνηση τον κατασκευαστικό τομέα, που επίσης θα δημιουργούσε γρήγορα, μέσα σε ένα-δύο χρόνια, νέες θέσεις εργασίας. Τέλος, προβλέπεται ότι μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να ανασυγκροτηθεί η βιομηχανία, που υπήρχε παλιότερα στην Ελλάδα, μόνο που αυτήν τη φορά θα είναι πιο σύγχρονη, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της νέας εποχής. Σχεδόν όλες οι κρίσεις χρέους στον κόσμο επιλύονται με «κουρέματα» και υποτιμήσεις του εθνικού νομίσματος. Δεν βλέπω γιατί να αποτελέσει εξαίρεση η Ελλάδα. Ο ελληνικός λαός, που υποφέρει από μαζική ανεργία αυτήν τη στιγμή, θα ήταν ο μεγάλος κερδισμένος αυτής της υποτίμησης. Η τρέχουσα πορεία ευνοεί μόνο τους μεγάλους επενδυτές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ επιβαρύνει περαιτέρω τον ελληνικό λαό.
– Πιστεύετε ότι όντως οι επιπτώσεις ενός Grexit μπορούν να απορροφηθούν από την Ευρωζώνη; Νομίζω ότι μετά το δημοσίευμα του περιοδικού Spiegel πολλοί συνάδελφοί σας εξέφρασαν νέες επιφυλάξεις, εκτιμώντας το κόστος ενός Grexit σε δεκάδες δισ. ευρώ.
– Με το «κούρεμα» οι ευρωπαϊκές χώρες απλώς θα διαγράψουν διεκδικήσεις, τις οποίες ούτως ή άλλως δεν μπορούν να συγκεντρώσουν. Το κόστος αυτό είναι ανεξάρτητο από το ζήτημα της εξόδου από την Ευρωζώνη. Οσο νωρίτερα δουν την αλήθεια κατάματα οι πιστωτές, τόσο το καλύτερο. Μόνο το Grexit θα καταστήσει την Ελλάδα ανταγωνιστική και θα δώσει τη δυνατότητα στη χώρα να ξανασταθεί στα πόδια της και να ανακάμψει χωρίς να δημιουργήσει νέο χρέος.
– Πιστεύετε ότι είναι εφικτός ένας συμβιβασμός της γερμανικής κυβέρνησης με μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα;
– Ναι σίγουρα, πάντα είναι δυνατόν να εξευρεθούν συμβιβασμοί.
– Είστε ικανοποιημένος από τη σημερινή ευρωπαϊκή πολιτική της καγκελαρίου ή υποστηρίζετε μια αλλαγή της τρέχουσας στρατηγικής; Στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία, ασκούνται πιέσεις για αλλαγή πλεύσης. Πιστεύετε ότι η κ. Μέρκελ οφείλει να ενδώσει;
– Η καγκελάριος Μέρκελ συναίνεσε στην «αμοιβαιοποίηση» του επενδυτικού ρίσκου μέσω των πακέτων βοήθειας και των ενεργειών της ΕΚΤ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προστατεύθηκαν οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο, ειδικά οι γαλλικές τράπεζες, αλλά και οι γερμανικές τράπεζες και ασφαλιστικές. Απόρροια όμως ήταν να πέσουν και τα spreads των επιτοκίων. Αυτό δημιουργεί τον πειρασμό δημιουργίας νέων χρεών, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να οξύνεται αντί να αποκλιμακώνεται. Η Ευρώπη απειλείται από ένα τεράστιο βουνό χρέους, από το οποίο κινδυνεύει να πνιγεί, καθώς οι περιορισμοί στο χρέος αποδείχθηκαν αναποτελεσματικοί. Υπάρχει μόνο μία αρχή που οδηγεί στην πειθαρχία όσον αφορά στο χρέος: η «αμοιβαιοποίησή» του από τους πιστωτές. Γι’ αυτό ακριβώς θεωρώ ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί διάσκεψη για το χρέος στην Ευρώπη με στόχο την ανακούφιση των χωρών, των ιδιωτικών τραπεζών και των κεντρικών τραπεζών, καθώς και μια ανασυγκρότηση της Ευρωζώνης.
– Πιστεύετε ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να ενταχθεί στην Ευρωζώνη;
– Η Ελλάδα προκάλεσε μεγάλη ζημιά στον εαυτό της μέσω της ένταξής της στην Ευρωζώνη, γιατί το ευρώ προκάλεσε μια πληθωριστική πιστωτική «φούσκα», η οποία υπέκλεψε από τη χώρα την ανταγωνιστικότητά της. Τουλάχιστον 50% ανεργία στους νέους και 25% στον γενικό πληθυσμό είναι οι τρομακτικές συνέπειες. Υπεύθυνοι είναι οι πολιτικοί και στην Ελλάδα και στη Γερμανία.
– Θεωρείτε ότι η ευρωφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» επηρεάζει τις αποφάσεις της γερμανικής κυβέρνησης;
– Προσωπικά δεν έχω καμία σχέση με το συγκεκριμένο κόμμα ούτε με οποιοδήποτε άλλο. Θεωρώ πάντως ότι το νέο κόμμα θα επηρεάσει τις αποφάσεις της γερμανικής κυβέρνησης, γιατί η τελευταία θα προσπαθήσει να αποτρέψει τη διαρροή ψήφων.
– Μπορείτε να φανταστείτε την Ευρωζώνη σε πέντε χρόνια; Στο τελευταίο βιβλίο σας, με τίτλο «Euro Trap», προβλέψατε ότι έχουμε μπροστά μας δεκαετίες γεμάτες κρίσεις. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;
– Θεωρώ συνετό να διατηρηθεί η Ευρωζώνη. Χρειαζόμαστε ωστόσο την προαναφερθείσα σύνοδο. Πάνω από όλα, όμως, έχουμε ανάγκη να γίνει πιο ευέλικτο το ευρώ. Μία νομισματική ένωση, που γνωρίζει μόνο εισόδους και όχι εξόδους, είναι φυλακή. Θα ήθελα να δω ρυθμίσεις, που επιτρέπουν σε μια χώρα να βγει συντεταγμένα από το ευρώ και να υποτιμήσει το νόμισμά της. Μετά μια περίοδο αναμονής κάποιων ετών, στη διάρκεια της οποίας θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί η αλλαγή πλεύσης, να δημιουργηθούν νέες οικονομικές δομές και να υλοποιηθούν μεταρρυθμίσεις, θα έπρεπε η ίδια χώρα να έχει τη δυνατότητα επανένταξης στην Ευρωζώνη. Μάλιστα, εάν ήταν στο χέρι μου θα διασφάλιζα στη συγκεκριμένη χώρα τη δυνατότητα περιορισμένης συμμετοχής στο Δ.Σ. της ΕΚΤ. Η προοπτική επανένταξης στην Ευρωζώνη θα ενίσχυε τις μεταρρυθμιστικές δυνάμεις στη χώρα. Η προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, μέσα από μια μακρά περίοδο στασιμότητας, μείωσης μισθών και τιμών, θα ήταν μια πορεία μέσα από μια πεδιάδα δακρύων, που θα μπορούσε να καταστρέψει την ελληνική κοινωνία.
– Θα ήταν μία μικρή Ευρωζώνη με τη συμμετοχή των χωρών του σκληρού πυρήνα αποτελεσματικότερη από τη σημερινή;
– Μία νομισματική ένωση έχει νόημα εξ ορισμού, αλλά θα πρέπει να βασίζεται σε αυστηρή πειθαρχία στο ζήτημα του χρέους, που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την «αμοιβαιοποίησή» του από τους πιστωτές. Σκεφτείτε τις ΗΠΑ. Εκεί ούτε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ούτε η Fed θα προσέτρεχε σε βοήθεια προς δοκιμαζόμενες πολιτείες, όπως το Ιλινόις ή η Καλιφόρνια. Γι’ αυτό ακριβώς είναι αποτελεσματικός ο αμερικανικός φεντεραλισμός. Επισείω με επιμονή τον κίνδυνο διάλυσης ή συρρίκνωσης της Ευρωζώνης. Μια τέτοια ακραία λύση είναι εξίσου κακή όσο και η οριστική αδυναμία εξόδου από την Ευρωζώνη. Ο ιδεολογικός εξτρεμισμός δεν μπορεί να σώσει την Ευρωζώνη, χρειάζονται ευέλικτες λύσεις, που θα επιλέγονται κατά περίπτωση
ΞΕΝΙΑ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ,καθημερινή
κρίση χρέους στους συμπατριώτες του, αλλά και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Απαντώντας σε γραπτές ερωτήσεις ο διαπρεπής Γερμανός οικονομολόγος εξηγεί γιατί θεωρεί ως ενδεδειγμένη λύση
για τη χώρα μας ένα «κούρεμα» σε συνδυασμό με μια προσωρινή παραμονή εκτός Ευρωζώνης με στόχο την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητάς της.
– H συνταγή σας είναι: «κούρεμα» για την Ελλάδα ύστερα από Grexit. Θα ήταν όμως αυτή θετική εξέλιξη για την Ελλάδα; Πώς θα μπορούσε να εισάγει απαραίτητα προϊόντα, όπως καύσιμα, με δεδομένο ότι η ίδια παράγει ελάχιστα;
– Πρότεινα σε αυτήν την περίπτωση η Ελλάδα να λάβει επιχορηγήσεις από τη διεθνή κοινότητα, για να μπορέσει να πληρώσει ζωτικής σημασίας εισαγωγές, όπως φάρμακα και καύσιμα. Η έξοδος από την Ευρωζώνη και η υποτίμηση του νομίσματος θα είχαν, όμως, ούτως ή άλλως και χωρίς τέτοιου είδους βοήθεια το πλεονέκτημα ότι η Ελλάδα θα σταματήσει να αγοράζει αγροτικά προϊόντα στο εξωτερικό. Σε μεγάλο βαθμό οι καταναλωτές θα αναγκάζονταν να στραφούν στους εγχώριους καλλιεργητές, των οποίων θα τονωθεί η παραγωγή με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Η Ελλάδα θα μπορούσε να αναπτύξει τον αγροτικό τομέα με την ίδια επιτυχία που το κάνει ήδη το Ισραήλ, το οποίο εξάγει τα προϊόντα του σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, θα επαναπατρίζονταν τα χρήματα των πλούσιων Ελλήνων, οι οποίοι έβγαλαν τουλάχιστον 100 δισ. στο εξωτερικό για να τα διασφαλίσουν. Οταν όμως όλα γίνουν φθηνότερα, τότε θα θελήσουν και πάλι να επενδύσουν στην πατρίδα τους. Αυτό θα οδηγούσε σε ταχεία αναζωογόνηση τον κατασκευαστικό τομέα, που επίσης θα δημιουργούσε γρήγορα, μέσα σε ένα-δύο χρόνια, νέες θέσεις εργασίας. Τέλος, προβλέπεται ότι μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να ανασυγκροτηθεί η βιομηχανία, που υπήρχε παλιότερα στην Ελλάδα, μόνο που αυτήν τη φορά θα είναι πιο σύγχρονη, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της νέας εποχής. Σχεδόν όλες οι κρίσεις χρέους στον κόσμο επιλύονται με «κουρέματα» και υποτιμήσεις του εθνικού νομίσματος. Δεν βλέπω γιατί να αποτελέσει εξαίρεση η Ελλάδα. Ο ελληνικός λαός, που υποφέρει από μαζική ανεργία αυτήν τη στιγμή, θα ήταν ο μεγάλος κερδισμένος αυτής της υποτίμησης. Η τρέχουσα πορεία ευνοεί μόνο τους μεγάλους επενδυτές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ επιβαρύνει περαιτέρω τον ελληνικό λαό.
– Πιστεύετε ότι όντως οι επιπτώσεις ενός Grexit μπορούν να απορροφηθούν από την Ευρωζώνη; Νομίζω ότι μετά το δημοσίευμα του περιοδικού Spiegel πολλοί συνάδελφοί σας εξέφρασαν νέες επιφυλάξεις, εκτιμώντας το κόστος ενός Grexit σε δεκάδες δισ. ευρώ.
– Με το «κούρεμα» οι ευρωπαϊκές χώρες απλώς θα διαγράψουν διεκδικήσεις, τις οποίες ούτως ή άλλως δεν μπορούν να συγκεντρώσουν. Το κόστος αυτό είναι ανεξάρτητο από το ζήτημα της εξόδου από την Ευρωζώνη. Οσο νωρίτερα δουν την αλήθεια κατάματα οι πιστωτές, τόσο το καλύτερο. Μόνο το Grexit θα καταστήσει την Ελλάδα ανταγωνιστική και θα δώσει τη δυνατότητα στη χώρα να ξανασταθεί στα πόδια της και να ανακάμψει χωρίς να δημιουργήσει νέο χρέος.
– Πιστεύετε ότι είναι εφικτός ένας συμβιβασμός της γερμανικής κυβέρνησης με μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα;
– Ναι σίγουρα, πάντα είναι δυνατόν να εξευρεθούν συμβιβασμοί.
– Είστε ικανοποιημένος από τη σημερινή ευρωπαϊκή πολιτική της καγκελαρίου ή υποστηρίζετε μια αλλαγή της τρέχουσας στρατηγικής; Στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία, ασκούνται πιέσεις για αλλαγή πλεύσης. Πιστεύετε ότι η κ. Μέρκελ οφείλει να ενδώσει;
– Η καγκελάριος Μέρκελ συναίνεσε στην «αμοιβαιοποίηση» του επενδυτικού ρίσκου μέσω των πακέτων βοήθειας και των ενεργειών της ΕΚΤ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προστατεύθηκαν οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο, ειδικά οι γαλλικές τράπεζες, αλλά και οι γερμανικές τράπεζες και ασφαλιστικές. Απόρροια όμως ήταν να πέσουν και τα spreads των επιτοκίων. Αυτό δημιουργεί τον πειρασμό δημιουργίας νέων χρεών, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να οξύνεται αντί να αποκλιμακώνεται. Η Ευρώπη απειλείται από ένα τεράστιο βουνό χρέους, από το οποίο κινδυνεύει να πνιγεί, καθώς οι περιορισμοί στο χρέος αποδείχθηκαν αναποτελεσματικοί. Υπάρχει μόνο μία αρχή που οδηγεί στην πειθαρχία όσον αφορά στο χρέος: η «αμοιβαιοποίησή» του από τους πιστωτές. Γι’ αυτό ακριβώς θεωρώ ότι πρέπει να πραγματοποιηθεί διάσκεψη για το χρέος στην Ευρώπη με στόχο την ανακούφιση των χωρών, των ιδιωτικών τραπεζών και των κεντρικών τραπεζών, καθώς και μια ανασυγκρότηση της Ευρωζώνης.
– Πιστεύετε ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να ενταχθεί στην Ευρωζώνη;
– Η Ελλάδα προκάλεσε μεγάλη ζημιά στον εαυτό της μέσω της ένταξής της στην Ευρωζώνη, γιατί το ευρώ προκάλεσε μια πληθωριστική πιστωτική «φούσκα», η οποία υπέκλεψε από τη χώρα την ανταγωνιστικότητά της. Τουλάχιστον 50% ανεργία στους νέους και 25% στον γενικό πληθυσμό είναι οι τρομακτικές συνέπειες. Υπεύθυνοι είναι οι πολιτικοί και στην Ελλάδα και στη Γερμανία.
– Θεωρείτε ότι η ευρωφοβική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» επηρεάζει τις αποφάσεις της γερμανικής κυβέρνησης;
– Προσωπικά δεν έχω καμία σχέση με το συγκεκριμένο κόμμα ούτε με οποιοδήποτε άλλο. Θεωρώ πάντως ότι το νέο κόμμα θα επηρεάσει τις αποφάσεις της γερμανικής κυβέρνησης, γιατί η τελευταία θα προσπαθήσει να αποτρέψει τη διαρροή ψήφων.
– Μπορείτε να φανταστείτε την Ευρωζώνη σε πέντε χρόνια; Στο τελευταίο βιβλίο σας, με τίτλο «Euro Trap», προβλέψατε ότι έχουμε μπροστά μας δεκαετίες γεμάτες κρίσεις. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;
– Θεωρώ συνετό να διατηρηθεί η Ευρωζώνη. Χρειαζόμαστε ωστόσο την προαναφερθείσα σύνοδο. Πάνω από όλα, όμως, έχουμε ανάγκη να γίνει πιο ευέλικτο το ευρώ. Μία νομισματική ένωση, που γνωρίζει μόνο εισόδους και όχι εξόδους, είναι φυλακή. Θα ήθελα να δω ρυθμίσεις, που επιτρέπουν σε μια χώρα να βγει συντεταγμένα από το ευρώ και να υποτιμήσει το νόμισμά της. Μετά μια περίοδο αναμονής κάποιων ετών, στη διάρκεια της οποίας θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί η αλλαγή πλεύσης, να δημιουργηθούν νέες οικονομικές δομές και να υλοποιηθούν μεταρρυθμίσεις, θα έπρεπε η ίδια χώρα να έχει τη δυνατότητα επανένταξης στην Ευρωζώνη. Μάλιστα, εάν ήταν στο χέρι μου θα διασφάλιζα στη συγκεκριμένη χώρα τη δυνατότητα περιορισμένης συμμετοχής στο Δ.Σ. της ΕΚΤ. Η προοπτική επανένταξης στην Ευρωζώνη θα ενίσχυε τις μεταρρυθμιστικές δυνάμεις στη χώρα. Η προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, μέσα από μια μακρά περίοδο στασιμότητας, μείωσης μισθών και τιμών, θα ήταν μια πορεία μέσα από μια πεδιάδα δακρύων, που θα μπορούσε να καταστρέψει την ελληνική κοινωνία.
– Θα ήταν μία μικρή Ευρωζώνη με τη συμμετοχή των χωρών του σκληρού πυρήνα αποτελεσματικότερη από τη σημερινή;
– Μία νομισματική ένωση έχει νόημα εξ ορισμού, αλλά θα πρέπει να βασίζεται σε αυστηρή πειθαρχία στο ζήτημα του χρέους, που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την «αμοιβαιοποίησή» του από τους πιστωτές. Σκεφτείτε τις ΗΠΑ. Εκεί ούτε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ούτε η Fed θα προσέτρεχε σε βοήθεια προς δοκιμαζόμενες πολιτείες, όπως το Ιλινόις ή η Καλιφόρνια. Γι’ αυτό ακριβώς είναι αποτελεσματικός ο αμερικανικός φεντεραλισμός. Επισείω με επιμονή τον κίνδυνο διάλυσης ή συρρίκνωσης της Ευρωζώνης. Μια τέτοια ακραία λύση είναι εξίσου κακή όσο και η οριστική αδυναμία εξόδου από την Ευρωζώνη. Ο ιδεολογικός εξτρεμισμός δεν μπορεί να σώσει την Ευρωζώνη, χρειάζονται ευέλικτες λύσεις, που θα επιλέγονται κατά περίπτωση
ΞΕΝΙΑ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ,καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου