Το Ιράν αναζητεί διαύλους χρημάτων

Τάσος Τέλλογλου

H Ελλάδα επιθυμεί να ανοίξει κανάλι επικοινωνίας με τις τράπεζες του Ιράν, αλλά η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί:

α. Από ένα συνολικό «πράσινο φως» της ευρωπαϊκής τραπεζικής αρχής.

β. Από το κατά πόσον η λειτουργία των ιρανικών τραπεζών ανταποκρίνεται σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά νομικά δεδομένα.

Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από επαφές που είχαν στα τέλη Σεπτεμβρίου και στις αρχές Οκτωβρίου στην Αθήνα

και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες οι επικεφαλής τριών ιρανικών εμπορικών τραπεζών και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Ιράν, Βιαλολάχ Σεΐφ.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο κ. Σεΐφ και οι εκπρόσωποι των τραπεζών Σαντεράτ, Ρεφά και Πάρσιαν ζήτησαν να δημιουργηθούν «γραμμές πληρωμών» ώστε, μεταξύ των άλλων, να διευκολυνθούν:

1. Ιρανοί ταξιδιώτες που έρχονται στην Ευρώπη για τουρισμό και όχι μόνο.

2. Εμπορικές δραστηριότητες με την Τεχεράνη.

Ωστόσο, παρά την άρση των κυρώσεων προς το Ιράν, η εξομάλυνση των σχέσεων δεν είναι εύκολη. Για παράδειγμα, οι ελληνικές τράπεζες δεν κατάφεραν να βρουν παρά μόνο μικρές «ανταποκρίτριες» τράπεζες, ώστε να πληρώσουν εξερχόμενα εμβάσματα ύψους 45 εκατ. ευρώ για πετρέλαιο που αγοράστηκε από την Ελλάδα. Σε κάποιες περιπτώσεις δύο ελληνικές συστημικές τράπεζες κατάφεραν να κάνουν πληρωμές μέσω του συστήματος εκκαθάρισης Target-2. Oι εκπρόσωποι των ελληνικών τραπεζών κατέστησαν σαφές στους Ιρανούς συνομιλητές τους ότι καμία μεγάλη ευρωπαϊκή τράπεζα, «ανταποκρίτρια» ελληνικών, δεν δέχθηκε να κάνει πληρωμές, εξαιτίας των κυρώσεων που διατηρούν σε ισχύ οι ΗΠΑ. Οι τράπεζες επικαλούνται για την απροθυμία τους αυτή, μεταξύ των άλλων, τα υψηλά πρόστιμα που θα μπορούσαν να τους επιβληθούν από τις αμερικανικές αρχές, στην περίπτωση που «άνοιγαν» τις γραμμές σε μια «χώρα που θα μπορούσε να είναι αντικείμενο κυρώσεων».

Σύμφωνα, πάντως, με κυβερνητικές πηγές, τόσο το υπουργείο Εξωτερικών όσο και το γραφείο του πρωθυπουργού έχουν ενθαρρύνει τις ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν στο άνοιγμα λογαριασμών, αλλά υπό προϋποθέσεις. Να σημειωθεί ότι μια ελληνική συστημική τράπεζα είχε εξετάσει τη δυνατότητα να δημιουργήσει σχέση ανταποκρίτριας με μια μικρή ιρανική ιδιωτική τράπεζα, την Pasargad, εξέλιξη που παρακολουθεί στενά η Τράπεζα της Ελλάδος. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι στις επίσημες θέσεις του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών διευκρινίζεται ότι, εφόσον δεν εμπλέκονται αμερικανικά φυσικά ή νομικά πρόσωπα στις πληρωμές, οι ευρωπαϊκές τράπεζες μπορούν να τις κάνουν, χρησιμοποιώντας μάλιστα το σύστημα εκκαθάρισης Target-2. Ο φόβος των κυρώσεων ωστόσο εξακολουθεί να υφίσταται. Ενα άλλο πρόβλημα είναι πως, παρά την άρση των κυρώσεων από την Ε.Ε., υπάρχει ακόμα πίνακας με ιρανικούς οργανισμούς για τους οποίους αυτές εξακολουθούν να ισχύουν. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει η τράπεζα που θα θελήσει να ανοίξει «γραμμή» με το Ιράν να εξετάσει αναλυτικά εάν στους οργανισμούς με τους οποίους κάνει συναλλαγές περιλαμβάνονται και αυτοί εναντίον των οποίων εξακολουθούν να ισχύουν οι κυρώσεις.

Να σημειωθεί ότι η ιρανική τραπεζική αντιπροσωπεία ταξίδεψε και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως η Βιέννη, έχοντας ακριβώς τους ίδιους στόχους, για να λάβει από παντού παρόμοιες επιφυλακτικές απαντήσεις. Πάντως σε χώρες όπως η Γερμανία λειτουργούν ήδη ιρανικές τράπεζες (Σαντεράτ) με τους περιορισμούς που περιγράφονται πιο πάνω σε σχέση τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με την Ε.Ε. Οι ελληνικές τράπεζες που συναντήθηκαν με τους Ιρανούς (οι τέσσερις συστημικές και η Τράπεζα Αττικής), αλλά και η ΤτΕ, έχουν ζητήσει από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν πιο «πυκνές δοσοληψίες» με τις τράπεζες του Ιράν να τους δώσουν τεχνογνωσία για το πώς μπορούν να προχωρήσουν σε εμβάθυνση των σχέσεων των δύο τραπεζικών τομέων χωρίς να διαταραχθούν οι σχέσεις των ελληνικών τραπεζών με τον αμερικανικό τραπεζικό τομέα. Οι Ιρανοί στη σχέση τους με τη χώρα μας έχουν το «πάνω χέρι» διότι, σύμφωνα με υπολογισμούς των διυλιστηρίων, εκκρεμεί ένα χρέος 900 εκατ. από αγορά αργού πετρελαίου το 2012. Η πρόταση των Ιρανών ήταν να «αξιοποιηθεί» η οφειλή σαν «προίκα» για να ανοίξει ξανά η Σαντεράτ με τη μεταφορά ενός ακόμα μεγαλύτερου ποσού από την Τουρκία. Το σχέδιο αυτό πρέπει να περιμένει.

Πηγή: https://goo.gl/NJjXD4