Σε ύφεση η Τουρκία έπειτα από 7 χρόνια

Η παρατεταμένη πολιτική κρίση και το κλίμα ανασφάλειας που γνωρίζει η Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου έχουν ισχυρό αντίκτυπο στην οικονομία της, που διολισθαίνει σε ύφεση για πρώτη φορά έπειτα από επτά χρόνια. Το χρονικό διάστημα που ακολούθησε αμέσως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, η τουρκική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 1,8%,
καθώς η πολιτική κρίση φαίνεται να έχει πλήξει καίρια την εμπιστοσύνη επιχειρήσεων και καταναλωτών. Διαβλέποντας τα δεινά της τουρκικής οικονομίας, με κυριότερο από αυτά την ελεύθερη πτώση του νομίσματος, η πολιτική ηγεσία της χώρας επιχειρεί να ανακόψει αυτήν την αρνητική πορεία με έκτακτα μέτρα στήριξης του ιδιωτικού τομέα και υποσχέσεις για δημιουργία θέσεων εργασίας.

Η στατιστική υπηρεσία της Τουρκίας έδωσε στη δημοσιότητα τα τελευταία στοιχεία που σκιαγραφούν το πρόβλημα της τουρκικής οικονομίας, δύο ημέρες αφότου η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει τα μέτρα στήριξης της οικονομίας, και φέρουν τις καταναλωτικές δαπάνες το τρίτο τρίμηνο να είναι μειωμένες κατά 3,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Σύμφωνα με τον Μπόρα Τάμερ Γιλμάζ, οικονομολόγο της τράπεζας Ziraat Bank, η υποτίμηση του νομίσματος θα ενισχύσει τις εξαγωγές, οι οποίες αναμένεται να ανακάμψουν το τέταρτο τρίμηνο. Εν τω μεταξύ, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας ήταν ο κοινός παρονομαστής σε όλους τους τομείς της τουρκικής οικονομίας. Στον αγροτικό τομέα η παραγωγή συρρικνώθηκε κατά 7,7%, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 1,4% και ο κλάδος των υπηρεσιών κατά 8,4%.

Το τουρκικό νόμισμα
Η δημοσιοποίηση των στοιχείων συνοδεύθηκε από νέα διολίσθηση της τουρκικής λίρας, που έχει χάσει το 17% της αξίας της από τις αρχές του 2016. Επίσης συνοδεύθηκε από την παραδοχή του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, Μεχμέτ Σιμσέκ, ότι «οι γεωπολιτικές εντάσεις, η αποδυνάμωση του παγκόσμιου εμπορίου και οι εκροές κεφαλαίων από τις αναδυόμενες οικονομίες έπληξαν την ανάπτυξη το τρίτο τρίμηνο». Πράγματι, όπως όλες οι αναδυόμενες οικονομίες, η Τουρκία γνωρίζει νέα οικονομική αιμορραγία, καθώς εγκαταλείπεται από το ξένο κεφάλαιο, αν και όχι στον ίδιο βαθμό που είχε συμβεί την άνοιξη του 2013. Η αιτία είναι η προσπάθεια των επενδυτών να διασφαλίσουν μεγαλύτερες αποδόσεις, γι’ αυτό και στρέφουν το ενδιαφέρον τους εκ νέου στις ΗΠΑ, καθώς προσβλέπουν σε αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου. Ετσι, η Τουρκία χάνει το ξένο κεφάλαιο που της είναι απαραίτητο για την κάλυψη των ελλειμμάτων της.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση, που έχει αυξήσει τις κοινωνικές δαπάνες κατά 23,8%, περιορίζοντας κάπως τις επιπτώσεις της επιβράδυνσης, εξήγγειλε, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ταμείου για τη χορήγηση πιστώσεων στον ιδιωτικό τομέα. 

Το ταμείο θα έχει κεφάλαια 73 δισ. δολ. και θα χορηγεί πιστώσεις στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον Τούρκο πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ, θα έχει τις εγγυήσεις του υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου να μπορεί να αυξάνει σημαντικά τις πιστώσεις που χορηγεί στον ιδιωτικό τομέα. Ο ίδιος τόνισε ότι τα δάνεια των εξαγωγικών επιχειρήσεων θα καλύπτονται κατά 100% από εγγυήσεις του κράτους, που θα προχωρήσει σε ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας Eximbank, ώστε να διασφαλίσει μεγαλύτερη στήριξη στις εξαγωγικές επιχειρήσεις.

Την ίδια στιγμή, η τουρκική κυβέρνηση δεσμεύεται να αυξήσει τις δαπάνες για επενδύσεις στον τομέα της μεταποίησης το 2017, να προωθήσει προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και να διασφαλίσει 100.000 θέσεις εργασίας, μέσω κοινωνικών προγραμμάτων.

Ρουμπίνα Σπαθή