Κωνσταντίνος Γρίβας
 Σε προηγούμενο άρθρο είχαμε εξετάσει πώς η προώθηση προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη από την Τουρκία βγάζει στην επιφάνεια τις αντιφάσεις και τα αδύναμα σημεία της ευρωπαϊκής «ένωσης», και οδηγεί στην αποδόμησή της. Είχαμε εξετάσει το
ότι η Τουρκία ενδέχεται να προωθεί συνειδητά αυτήν την κατάσταση, έτσι ώστε να μπορέσει να επιβάλει την ατζέντα της σε μια διαλυμένη Ευρώπη, προωθώντας τον εαυτό της ως μια ενδιάμεση δύναμη μεταξύ Δύσης και Ανατολής, σε έναν πολυπολικό κόσμο.
Με τη διάλυση της «ενιαίας» Ευρώπης σε μερικά χρόνια, η Τουρκία ευελπιστεί πως μπορεί να εξελιχθεί στην πιο ισχυρή χώρα, σε ένα γεωσύστημα το οποίο θα ξεκινά από τις ακτές της Μάγχης και θα καταλήγει στο Πακιστάν, ευρισκόμενη μάλιστα στο κέντρο αυτού του γεωσυστήματος. Έτσι, φιλοδοξεί να λειτουργήσει μέσα στον διαμορφούμενο πολυπολικό κόσμο ως μια ημι-παγκόσμια δύναμη και όχι απλώς ως περιφερειακή.
Διαμορφώνοντας αυτό το γεωσύστημα της (αποδομημένης) Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, στο κέντρο του οποίου θα βρίσκεται εκείνη, περιορίζει αυτομάτως τις προοπτικές των άμεσων ανταγωνιστών της, Ιράν και Αιγύπτου, να εξελιχθούν σε τοπικές υπερδυνάμεις, δεδομένου ότι οι χώρες αυτές βρίσκονται στην περιφέρεια τού εν λόγω γεωσυστήματος.
Στη λογική αυτή εντάσσεται και η εκ νέου προώθηση της «ευρωπαϊκής προοπτικής» της Τουρκίας από τους Ερντογάν και Νταβούτογλου, τη στιγμή που όλα έδειχναν πως αυτό το θέμα είχε πια τελειώσει για την Άγκυρα και η ίδια δεν ήθελε αυτήν την εξέλιξη.
Με άλλα λόγια, η Τουρκία φαίνεται πως επιδιώκει να διαμορφώσει ένα νέο διακριτό γεωσύστημα στον πλανήτη, μέσα στο οποίο θα έχει κομβικό ρόλο και, για να το επιτύχει, προωθεί τη διάλυση της Ευρώπης αξιοποιώντας το μεταναστευτικό.
Δηλαδή, φέρνει στο προσκήνιο τις φοβίες, τις εμμονές και τις στενοκέφαλες πολιτικές των ευρωπαϊκών κρατών, εν παραλλήλω με την παντελή έλλειψη κάποιας στρατηγικής από πλευράς της Ε.Ε. ως ολότητας, τόσο για το μεταναστευτικό, όσο και για οτιδήποτε άλλο, έτσι ώστε τα ευρωπαϊκά κράτη να επιστρέψουν στη «φυσική κατάστασή» τους που ίσχυε μέχρι τα τέλη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου – και ήταν το «όλοι εναντίον όλων».
Φυσικά, εδώ μπορεί να προκύψει η αντίρρηση ότι δεν είναι η Τουρκία αυτή που ευθύνεται για τη μαύρη τρύπα στη Μέση Ανατολή, που ρουφάει πληθυσμούς τόσο από το διαλυμένο Ιράκ και τη διαλυμένη Συρία, όσο και από την Ευρασία εν συνόλω, και τους σπρώχνει προς την Ευρώπη. Αντιθέτως, οι ένοχοι ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και μια σειρά από ευρωπαϊκά κράτη, με πρωτοστάτες την περιβόητη «Ομάδα του Βίσεγκραντ», τα οποία τώρα κατηγορούν την Ελλάδα γιατί «δεν φυλάει τα σύνορά της».
Οι χώρες αυτές, όπως και τα Σκόπια, είχαν σταθεί στο πλάι των Αμερικανών όταν αυτοί έκαναν την παρανοϊκή επίθεσή τους εναντίον του Ιράκ, το 2003. Τότε, ο πρόεδρος Μπους και ο Υπουργός Άμυνας, Ντόναλντ Ράμσφιλντ, τους έμπλεκαν το εγκώμιο, μιλώντας για τη «Νέα Ευρώπη» που έπαιρνε τα ηνία από την «Παλαιά Ευρώπη», της Γαλλίας και της Γερμανίας, η οποία είχε ακόμη λίγο μυαλό στο κεφάλι της και δεν συμμετείχε σε αυτήν την επικών διαστάσεων άστοχη ενέργεια της καταστροφής του Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν και της συνεπακόλουθης δημιουργίας ενός απορρυθμισμένου ευρασιατικού συστήματος.
Και, φυσικά, η Τουρκία δεν ευθύνεται ούτε για την εξόντωση του Καντάφι και την ολοκληρωτική εξαφάνιση της Λιβύης ως συγκροτημένης χώρας από το διεθνές σύστημα. Η καταστροφή της Λιβύης δημιούργησε μια αντίστοιχη μαύρη τρύπα στη Βόρειο Αφρική, που έχει αποσταθεροποιήσει σχεδόν τη μισή αφρικανική ήπειρο και επίσης ρουφάει πληθυσμούς από τον υποσαχάριο Νότο, διοχετεύοντάς τους στην Ευρώπη.
Και σε αυτήν την περίπτωση οι ένοχοι ήταν άλλοι, με προεξάρχουσα τη Γαλλία του Νικολά Σαρκοζί, η οποία απέδειξε περίτρανα ότι η μικρόνοια, μαζί με έναν κυνικό τυχοδιωκτισμό, δεν αποτελούν προνόμιο μόνο των Αμερικανών, αλλά μπορούν να ευδοκιμήσουν και στην από ’δω πλευρά του Ατλαντικού, ακόμη και σε χώρες με την παράδοση της Γαλλίας στην εξωτερική πολιτική και διπλωματία.
Όμως, αν και η Τουρκία δεν είναι ένοχη γι’ αυτά τα εγκλήματα, τα εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο. Επιπροσθέτως, δική της επιλογή ήταν η δημιουργία ενός τεράστιου δικτύου φθηνών αεροπορικών συγκοινωνιών, που καλύπτουν σχεδόν όλη την Ευρασία και την Αφρική, και προσφέρουν ακόμη και στον πιο φτωχό υποψήφιο μετανάστη τη δυνατότητα να φθάσει στις τουρκικές ακτές, δίπλα στα ελληνικά νησιά, εύκολα, γρήγορα και με ελάχιστα χρήματα.
Κάτι που καθίσταται πιο εύκολο από το ότι η Τουρκία είναι μια από τις πιο προσβάσιμες χώρες στον κόσμο, αφού δεν ζητάει βίζα σχεδόν από κανέναν. Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι η πολιτική αυτή των «ανοιχτών συνόρων» έχει κάποια στοχοθέτηση από πλευράς της Άγκυρας, που δεν μπορεί να εξηγηθεί πλήρως, παρά με όρους υψηλής στρατηγικής. Κάποιους από αυτούς τους λόγους είχαμε εξετάσει στο προηγούμενο άρθρο του γράφοντος στο ΗΝ.
H διάλυση της Ευρώπης αποτελεί επιλογή της... Ευρώπης;
Όμως αυτή η αποδόμηση της Ευρώπης, που προκύπτει από την αδυναμία συλλογικής αντιμετώπισης του μεταναστευτικού ζητήματος και την ανάδυση αμιγώς εθνικών - αντιευρωπαϊκών στρατηγικών, ίσως να μην είναι επιδίωξη μόνον της Άγκυρας. Πιθανώς, δε, να αποτελεί συνειδητή επιλογή ισχυρών δυνάμεων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, που επιζητούν να «απελευθερωθούν» από τις συλλογικές ευρωπαϊκές δομές, όσο αδύναμες και αν είναι αυτές.
Συγκεκριμένα, η άνοδος ενός πολυπολικού διεθνούς συστήματος και η ασάφεια όσον αφορά τις μελλοντικές επιλογές και κινήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, εν παραλλήλω με την άνοδο της Κίνας και την αναγέννηση της Ρωσίας, ωθεί πολλές ευρωπαϊκές χώρες πρώτης γραμμής να αναζητήσουν εκ νέου μοναχικές πορείες στο διεθνές σύστημα, γιατί βλέπουν πως οι συλλογικές ευρωπαϊκές δομές τις «καναλιζάρουν» σε επιλογές που δεν προωθούν τα συμφέροντά τους.
Πολλώ δε μάλλον, τη στιγμή που η «ενωμένη» Ευρώπη όχι μόνο δεν έχει κάποια συγκροτημένη συλλογική γεωστρατηγική και μάλλον δεν μπορεί έτσι και αλλιώς να αποκτήσει, αλλά δεν φαίνεται καν να το επιθυμεί. Χώρες, λοιπόν, όπως η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, αλλά και μικρότερες, όπως η Ολλανδία, δείχνουν να θέλουν να επαναποκτήσουν την ευελιξία κινήσεων που είχαν πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έτσι ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν τις σχέσεις που αυτές επιθυμούν με άλλους διεθνούς δρώντες πρώτης γραμμής, όπως είναι η Ρωσία, και όχι να σέρνονται πίσω από τις επιλογές μικρών και ασήμαντων χωρών, όπως είναι οι Βαλτικές Δημοκρατίες, οι οποίες, εκμεταλλευόμενες τη συμμετοχή τους στην Ε.Ε. αλλά και στο ΝΑΤΟ, επιβάλλουν την ατζέντα τους.
Ακόμη περισσότερο, χώρες όπως η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία (πιθανώς και η Γερμανία), αρχίζουν να θεωρούν ότι, στο διαμορφούμενο πολυπολικό διεθνές σύστημα, αν ξεφύγουν από τη γεωπολιτική φυλακή της «ενωμένης» Ευρώπης, με τους άπειρους περιορισμούς και τις ανύπαρκτες δυνατότητες, θα μπορέσουν και αυτές να διεκδικήσουν έναν πρωτεύοντα ρόλο ως «ημι-παγκόσμιες» δυνάμεις.
Στη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία ή ακόμη και η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Πορτογαλία, οι μνήμες της αποικιοκρατίας και της αυτοκρατορικής τους δόξας είναι πολύ νωπές για να έχουν σβήσει, και ισχυρές δυνάμεις στο εσωτερικό τους αρχίζουν να βλέπουν ότι ενδέχεται να υπάρχει μια ευκαιρία για να αναγεννήσουν το παλιό τους μεγαλείο με άλλους όρους σε έναν νέο κόσμο, όπου δεν υπάρχει κάποιος κυρίαρχος αφέντης, αλλά απλώς χώρες διαφόρων βαθμών ισχύος και επιρροής.
Όμως, παγκοσμιοποιημένη πολιτική διεθνούς δύναμης δεν μπορεί να διεξαχθεί μέσα από την Ε.Ε. Έτσι, λοιπόν, η «ενωμένη» Ευρώπη, εκτός τού ότι απέτυχε πλέον ολοκληρωτικά και ξεκάθαρα όσον αφορά τις προοπτικές πραγματικής ενοποίησης των χωρών της Γηραιάς Ηπείρου, ενδέχεται να θεωρείται πλέον μια επικίνδυνη τροχοπέδη από πολλές ευρωπαϊκές χώρες που θέλουν να κινηθούν με τις δικές τους δυνάμεις στον κόσμο που βρίσκεται υπό διαμόρφωση.
Εν κατακλείδι, θα πρέπει να αρχίσουμε να εξετάζουμε το ενδεχόμενο ότι αυτή η απομόνωση της Ελλάδας στο θέμα του μεταναστευτικού δεν οφείλεται απλώς στις ξενοφοφικές εμμονές κάποιων μικρών κεντροευρωπαϊκών χωρών, αλλά αποτελεί συνειδητή πολιτική ισχυρών κύκλων των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών που επιθυμούν να καταστρέψουν ό,τι έχει απομείνει από τις συλλογικές ευρωπαϊκές δομές, χωρίς όμως να φανεί ότι ήταν αυτές υπεύθυνες, έτσι ώστε να απαλλαγούν από τους περιορισμούς του κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου και να μπορέσουν να διεκδικήσουν ρόλους μεσαίων ή και μεγάλων δυνάμεων στον διαμορφούμενο πολυπολικό κόσμο, κάνοντας τις κατάλληλες συμμαχίες και με χώρες εκτός Ευρώπης.
Άρα, με βάση αυτήν την ανάγνωση, καθόλου δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσουν κινήσεις όπως αυτή της Ιταλίας, που μέχρι τώρα υποτίθεται ότι ήταν αλληλέγγυα έναντι της Ελλάδας, και τώρα στέλνει καραμπινιέρους για να σφραγίσουν τα ελληνοϊταλικά σύνορα, ξυπνώντας μνήμες του 1940. Η ενέργεια αυτή αγγίζει τα όρια της καθαρής εχθρικής στρατιωτικής ενέργειας έναντι της χώρας μας, μιας και αντιμετωπίζει την Ελλάδα, εμμέσως πλην σαφώς, ως ένα είδος απειλής ασφάλειας για την Ιταλία.
Αξίζει, επίσης, να επισημανθεί ότι, την ίδια στιγμή που οι ευρωπαϊκές χώρες αλλά και οι θεσμοί της Ε.Ε. δημιουργούν ένα αδιαπέραστο πλέγμα γύρω από την Ελλάδα, θέτοντάς την σε μια άτυπη καραντίνα, ουσιαστικά απαγορεύουν στη χώρα μας να πάρει μέτρα κλεισίματος των συνόρων της ή, έστω, επιστροφής των μεταναστών στην Τουρκία, προβάλλοντας ότι αυτό αντιβαίνει το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ισπανίας, στο Κοινοβούλιο της οποίας όλα τα κόμματα, πλην του κεντροδεξιού Partido Popular, καταψήφισαν τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό στην Ε.Ε., που προέβλεπε την επιστροφή στην Τουρκία των παρανόμως εισερχόντων στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι η Ισπανία είναι εντελώς ανεπηρέαστη από τις ροές που φθάνουν στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας...
Πλέον η λέξη υποκρισία δεν είναι αρκετή για να εκφράσει αυτά που συμβαίνουν, και ίσως θα πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε για έναν ιδιόρρυθμο πόλεμο εναντίον της Ελλάδας από τους «εταίρους» της, που έρχεται ως συνέχεια του οικονομικού στραγγαλισμού και απειλεί την ίδια την ύπαρξη της χώρας σε βάθος χρόνου.
Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η υιοθέτηση αυτόνομων γεωπολιτικών στρατηγικών είναι μονόδρομος για τις ευρωπαϊκές χώρες. Και αυτό λόγω των προκλήσεων που διαμορφώνονται στην περιφέρεια της Ε.Ε. – και δεν αναφερόμαστε μόνο στη Ρωσία ή την Τουρκία, ή τις μαύρες τρύπες στη Λιβύη και στο σύστημα Ιράκ – Συρίας. Είναι και οι χώρες που διεκδικούν ρόλο τοπικών κυρίαρχων δυνάμεων στη Μεσόγειο: η Αίγυπτος στην Ανατολική Μεσόγειο και η Αλγερία στη Δυτική.
Οι χώρες αυτές, για πρώτη φορά στην ιστορία θέτουν σοβαρή υποψηφιότητα στο να κυριαρχήσουν στις περιοχές τους, θέτοντας τις ευρωπαϊκές χώρες στο περιθώριο. Αυτό είναι κάτι που προκαλεί τρόμο σε ισχυρές δυνάμεις στο εσωτερικό χωρών, όπως είναι η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Μεγάλη Βρετανία, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και η δημιουργία αντίπαλου δέοντος δεν μπορεί να γίνει, παρά μόνο μέσα από εθνοκεντρικές επιλογές, εκτός του πλαισίου της Ε.Ε.
Άρα, ισχυρά ευρωπαϊκά αλλά και υπερατλαντικά συμφέροντα πιθανώς θέλουν να δώσουν τη χαριστική βολή στην έτσι και αλλιώς θνήσκουσα Ευρώπη, ώστε να προκύψει μια διάδοχη κατάσταση. Και το μεταναστευτικό δίνει την ευκαιρία για να επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία ευθανασίας της Ευρώπης.
Και η Ελλάδα έχει εγκλωβιστεί σε αυτήν την απότομη ιστορική αλλαγή και απειλείται να μετατραπεί στο εξιλαστήριο θύμα αυτής της στροφής της Ιστορίας. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει για να αποφύγει αυτήν την απειλή είναι να κατανοήσει ότι είναι μόνη της. Ότι δεν έχει φίλους στην Ε.Ε. Η «ευρωπαϊκή προοπτική» της χώρας έχει πάψει πια να θεωρείται ένα κακόγουστο αστείο και εξελίσσεται σε μείζονα απειλή για το μέλλον της χώρας. Από εδώ και στο εξής, οι επιλογές καθίστανται ολοένα και πιο οδυνηρές, αλλά και πιο ξεκάθαρες.
Hellenic Nexus
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου