Ο μύθος του Ερντογάν

Αποστόλης Αποστολόπουλος 

Η επώαση του ηγετικού Μύθου του Ερντογάν έγινε με αξιοσημείωτη βραδύτητα. Πρωτοεμφανίστηκε στα σαλόνια της Δύσης πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια ως πρωθυπουργός όπου τον υποδέχθηκαν ως τον «νέο Ευρωπαίο πολιτικό», έγινε δεκτός με ιδιαίτερες τιμές, δουλικές φιλοφρονήσεις και κολακείες. Οι
Ευρωπαίοι ηγέτες έγλειψαν τον Ερντογάν όπως οι πρόγονοί τους την Υψηλή Πύλη, για να αρπάξουν προνόμια νομίζοντας ότι θα μπορούσαν να τον «τυλίξουν», όπως τόσους και τόσους, με τελευταίο τον Τσίπρα. Δεν δικαιούνται τώρα να αγανακτούν επειδή αλλιώς το είχαν φανταστεί κι αλλιώς τους προκύπτει.

Ήξεραν με ποιον είχαν να κάνουν πριν να γίνει πρωθυπουργός, όταν διακήρυσσε ότι οι μιναρέδες ήταν το ξίφος του Ισλάμ κατά των απίστων. Θα όφειλαν να ξέρουν ότι δεν έχουν όλοι την «ευπροσάρμοστη» στόφα του Σημίτη, του Γ. Παπανδρέου ή του Τσίπρα.

Στη Δύση τραγουδάνε όλοι μαζί δυνατά ότι ο Ερντογάν είναι απρόβλεπτος, υπονοώντας ότι είναι τρελός, όπως πχ ο Χίτλερ. Έτσι δικαιολογούνται τα πάντα εναντίον του, από πραξικοπήματα έως δολοφονία. Στην πραγματικότητα ο Ερντογάν, έχων σώας τας φρένας, έχει με σπάνια διαύγεια τοποθετήσει δημοσίως το πρόβλημα της χώρας του: ή θα κερδίσουμε εδάφη ή θα μας διαμελίσουν, είπε. Σ’ αυτή τη βάση συσπειρώνει τον κόσμο και διαχωρίζει εχθρούς και φίλους. Η θέση του ίδιου και της χώρας παραμένει δυσχερής, επισφαλής και αβέβαιη, είναι σε μια διαρκή παράδοξη «φυγή προς τα εμπρός πατώντας συνεχώς φρένο» επειδή, χωρίς την άδεια των ΗΠΑ ή της Ρωσίας, η Τουρκία μένει καθηλωμένη και φοβισμένη – Μόσχα και Ουάσιγκτον απειλούν να τη διαμελίσουν.

Ο Ερντογάν βάζει συνεχώς στόχους στη Μ. Ανατολή που μένουν στο ράφι, αναγγέλλει εφόδους και προελάσεις που βαλτώνουν ή ματαιώνονται (Μοσούλη), συναντά αντίπαλους που δεν μπορεί να νικήσει (Κούρδοι), έχει εχθρούς που αδυνατεί να συντρίψει (Άσαντ). Φοβάται, δικαίως, ότι κάποια στιγμή όλοι, και οι πιστοί του, θα καταλάβουν πώς η στρατηγική του καταλήγει σε μια τρύπα στο νερό. Και τότε θα τελειώσει άδοξα ο Μύθος. 

Ο Ερντογάν έχει απόλυτη ανάγκη μια επιτυχία, έστω τόση δα. Γι’ αυτό και μόνο είναι επικίνδυνος. Από εκείνη τη μεριά, οι Σύριοι, Κούρδοι και λοιποί, τον αντιμετωπίζουν με το όπλο στο χέρι και τα ασκέρια του δεν τα πολυκαταφέρνουν απέναντί τους. Από την αποδώ μεριά ίσως νομίζει ότι τα πράγματα είναι πιο εύκολα, με πολιτικές ηγεσίες παραδομένες από χρόνια, τα Ίμια, η σημαία που ο Πάγκαλος αποκαλούσε κουρέλι, η απροκάλυπτη διάθεση να παραδώσουν άρον – άρον την Κύπρο και ότι άλλο, οι Ένοπλες Δυνάμεις χωρίς λεφτά, χωρίς όπλα.

Ωστόσο, ακόμα και έτσι, αυτό που αναγκαστικά απασχολεί τον Ερντογάν, όπως κάθε επιτιθέμενο, είναι τι αντίσταση είναι διατεθειμένοι να προβάλλουν οι αμυνόμενοι Έλληνες, Ένοπλοι, αξιωματικοί, στρατιώτες, αλλά και πολίτες, άσχετα από τη στάση του πολιτικού κόσμου, κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Η αντίδρασή μας δεν είναι δεδομένη. Μόνο αν ή όταν δεχθούμε πραγματική επίθεση θα μάθουμε εμείς οι ίδιοι τι θα κάνουμε και ποια τύχη μας άξιζε. Πέραν αυτού:

Η Ελλάδα δεν είναι αμφισβητούμενη περιοχή όπως πχ η Συρία και γενικότερα η Μ. Ανατολή ώστε η Τουρκία να διεκδικήσει μερίδιο. Ανήκει στην περιοχή αποκλειστικής επιρροής των ΗΠΑ και χωρίς τη ρητή συγκατάθεσή τους η Τουρκία δεν θα αποτολμήσει ποτέ εισβολή – την είχε στην Κύπρο… Ο Ερντογάν έχει ζητήσει εδώ και καιρό από τις ΗΠΑ να μην επέμβουν για τρία 24ωρα σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ελλάδας αλλά δεν έχει λάβει, ως τώρα, συγκατάθεση ούτε διαφαίνεται λόγος να την αποσπάσει σήμερα. Ούτε οι ΗΠΑ ούτε η ΕΕ θέλουν να ενισχυθεί η Τουρκία, να μεγαλώσουν οι μπελάδες που τους προκαλεί.

Η στάση του Τραμπ είναι ακόμα αδιευκρίνιστη όσο και αποφασιστική. Γι’ αυτό βιάζονται για τετελεσμένα, για λύση εδώ και τώρα του Κυπριακού οι πρόθυμοι για ξεπούλημα, με τον «πατριώτη Κοτζιά» να μη βγάζει άχνα. Γι’ αυτό προφανώς ο Πούτιν κάνει υπομονή με την Τουρκία έως ότου αναλάβει ο Τραμπ και ξεκαθαρίσει η κατάσταση.

Οι απειλές Ερντογάν εναντίον μας και τα περί αναθεώρησης της Λωζάννης είναι αέρας κοπανιστός. Ένας κανονικός Πόλεμος, χώρα με χώρα, Τουρκίας εναντίον Ελλάδας, είναι το τελευταίο που θέλει ο Ερντογάν με τόσα ανοιχτά μέτωπα και ισχνές επιτυχίας. Ούτε ΗΠΑ και Ρωσία επιθυμούν μια ελληνοτουρκική σύγκρουση ώστε να προστεθούν ανεπιθύμητες εκκρεμότητες, στις ήδη υπάρχουσες, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα.

Αποτελεσματική ελληνική απάντηση στην τουρκική προκλητικότητα μπορεί να είναι μόνο μία: η διαβεβαίωση προς ΟΛΟΥΣ ότι η αντίδρασή μας, αν υποστούμε επίθεση, θα είναι γενικευμένη, μαζική, ολοκληρωτική. Έτσι ώστε Τούρκοι, Αμερικάνοι, Ρώσοι και λοιποί να αποφασίσουν τι ακριβώς θέλουν στην περιοχή. Είναι παράλογο και κυρίως αφελές να μιλάνε οι μεν και οι δε για διαμελισμό, δηλαδή αποδυνάμωση της Τουρκίας και καταδίκη του Ερντογάν, και ταυτόχρονα να υποστηρίζουν ότι θέλουν να διασώσουν τον Ερντογάν παραχωρώντας του μερικά ελληνικά νησιά. Αν στόχος είναι η αποδυνάμωση της Τουρκίας τότε δεν έχει νόημα η διάσωσή της με την παραχώρηση ελληνικών νησιών.

Όλα αυτά βεβαίως θα μπορούσε να συμβούν αν ο πολιτικός κόσμος, η πολιτική ηγεσία στην Αθήνα ήταν διατεθειμένη και ικανή να αντιδράσει σε στρατηγικούς σχεδιασμούς της Τουρκίας και των Δυτικών Δυνάμεων. Όνειρα θερινής νυκτός εν μέσω του χειμώνος.