Χωρίς τέλος το μελόδραμα του ελληνικού χρέους

Στο ελληνικό χρέος και τις παραμέτρους του αναφέρεται σημερινό δημοσίευμα των Financial Times, κάνοντας λόγο μάλιστα για ένα από τα ''μεγάλα διεθνή δράματα του 21ου αιώνα''. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο Tony Barber, το δράμα

του ελλληνικού χρέους είναι σαν ένα θεατρικό έργο, μια παράσταση που φαίνεται να έχει κολλήσει στην τρίτη ή τέταρτη πράξη.

Η ψηφοφορία για το Brexit, η ήττα του Ματέο Ρέντσι για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στο δημοψήφισμα της Ιταλίας, αλλά και οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, με νικητή τον Ντόναλντ Τραμπ ήταν ένα συναρπαστικό θεατρικό θέαμα. 

Την ίδια στιγμή, οι θεατές του ελληνικού δράματος αισθάνονται εξαπατημένοι, καθώς πρόκειται για μια παράσταση που φαίνεται να έχει κολλήσει στην τρίτη ή τέταρτη πράξη.

Για την αποτυχία ενός δράματος συνήθως κατηγορούμενοι είναι οι σεναριογράφοι. Στην προκειμένη περίπτωση αυτοί είναι οι κυβερνητικοί παράγοντες, οι εταίροι στην Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομιματικό Ταμείο. Κάθε χρονιά γίνεται ένα συνονθύλευμα πραγμάτων, ωστόσο κάθε φορά η αυλαία πέφτει χωρίς τέλος για αυτό το δράμα. 

Θα ήταν αγενές να πούμε ότι οι σεναριογράφοι έχουν χάσει την πλοκή, ωστόσο η καταθλιπτική πραγματικότητα είναι ότι επτά χρόνια μετά το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης στην Ελλάδα τον Μάιο του 2010, δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα στην Ελλάδα.

Χωρίς οικονομική ανάπτυξη και επιβαρυμένη από το χρέος, η Ελλάδα κυβερνάται λίγο σαν ένα προτεκτοράτο του δυτικού κόσμου. Μπορεί να έχει την εξωτερική εμφάνιση ενός κυρίαρχου κράτους, όμως είναι κάτω από τον διαρκή έλεγχο των ξένων.

Για μια χώρα που είναι πλήρες μέλος της ΕΕ, της Ευρωζώνης και του ΝΑΤΟ αυτό είναι μια εντελώς μη ικανοποητική κατάσταση. Ωστόσο, αυτό είναι το αποτέλεσμα από τον τρόπο που η Ευρωζώνη, το ΔΝΤ και οι Έλληνες πολιτικοί έχουν αντιμετωπίσει την ελληνική κρίση.

Οι στόχοι των τριών προσπαθειών διάσωσης της Ελλάδας ανάμεσα στο 2010 και το 2015 χωρίζονται σε έξι κατηγορίες:

Καταρχήν οι ευρωπαίοι εταίροι, κυρίως Γερμανοί και Γάλλοι, οι οποίοι ήθελαν απεγνωσμένα το 2010 να προστατέψουν τις τράπεζές τους από τις πιθανές θανατηφόρες συνέπειες από τον δανεισμό σε ελληνικές τράπεζες. 

Δεύτερον, οι Ευρωπαίοι εμφανίστηκαν ανήσυχοι να κρατήσουν την Ελλάδα στην ευρωζώνη, υπό το φόβο ότι αν ένα κράτος-μέλος μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.  Είναι αλήθεια ότι, η προσέγγιση αυτή τέθηκε υπό αμφισβήτηση το 2015, όταν η γερμανική κυβέρνηση ''φλέρταρε'' με το Grexit. 
Στο τέλος, όμως, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αποφάσισε να πάρει αυτό το ρίσκο.

Τρίτον, οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της έχουν επίγνωση της στρατηγικής ανάγκης να κρατήσουν την Ελλάδα στις συμμαχικές δομές της Δύσης, αρχής γενομένης με το ΝΑΤΟ.

Τέταρτον, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν σπεύσει να επεκτείνουν την οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα με τρόπο που να ελαχιστοποιούν την εκλογική αντίδραση από τους δικούς τους αγανακτισμένους φορολογούμενους. 

Πέμπτον, όσο μεγαλύτερη είναι η κρίση χρέους, τόσο περισσότερο το ΔΝΤ έχει την άποψη ότι δεν πρέπει να αφήσει τους Ευρωπαίους πολιτικούς σε άστοχα σχέδια διάσωσης που πλήττουν την επαγγελματική φήμη του.

Έκτον, η ΕΕ και το ΔΝΤ έχουν προσπαθήσει να χρησιμοποιήσουν τις διασώσεις ως μοχλούς για να εξαλείψουν στην Ελλάδα τις πελατειακές σχέσεις, την κακή διακυβέρνηση και τη διαφθορά. 

Οι πιστωτές ειλικρινά πιστεύουν ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι η καλύτερη διαδρομή από την οποία η Ελλάδα μπορεί να φτάσει στον προορισμό μιας σύγχρονης, ευημερούσας, ευνομούμενης πολιτείας. 

Ωστόσο, αυτό είναι ένα άλλο θέμα το αν, μετά από έξι χρόνια ασαφών προγραμμάτων διάσωσης, πραγματικά πιστεύουν ότι η Ελλάδα μπορεί να ολοκληρώσει αυτό το ταξίδι.

Γιατί; Επειδή ένας επιπλέον παράγοντας είναι ότι τα κεκτημένα συμφέροντα στην ελληνική πολιτική, τις επιχειρήσεις και τη δημόσια διοίκηση που επιδιώκουν να εξουδετερώνουν τις μεταρρυθμίσεις των πιστωτών. 

Επίσης, αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι στόχοι δεν ήταν πάντα συμβατοί μεταξύ τους. Αυτός είναι ο λόγος που το ελληνικό δράμα συνεχίζεται για πάντα. 
Για να σταματήσει, οι Έλληνες, οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ θα πρέπει να ξαναγράψουν το σενάριο τους.  Μέχρι στιγμής, κανένας δεν θέλει να το κάνει αυτό.

Οι Γερμανοί δεν θέλουν να προσφέρουν στην Ελλάδα ρητή διαγραφή των χρεών της. Το ΔΝΤ, από την άλλη πλευρά, απαιτεί γενναία διαγραφή. 
Οι Έλληνε  θέλουν η πατρίδα τους να παραμείνει στην ευρωζώνη. Ωστόσο, πολλοί αποφεύγουν να προβούν στις μεταρρυθμίσεις που αυτή η επιθυμία συνεπάγεται. 

Είναι, εν ολίγοις, μια ελληνική έκδοση ενός μεξικάνικου μελοδράματος. Και όπως σε πολλά από αυτά, μπορεί κάποιο απρόβλεπτο εξωτερικό γεγονός να φέρει το ελληνικό δράμα στο τέλος.