Δεν είναι εφικτή η χρεοκοπία μέσα στο ευρώ

Κώστας Παπουλής

Η χρεοκοπία μιας χώρας της ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα θα πρέπει να την οδηγήσει κανονικά σε έξοδο από το ευρώ. Ο λόγος είναι απλός: οι τράπεζες στηρίζονται από την Ε.Κ.Τ.επειδή υπάρχει το αξιόχρεο του ελληνικού κράτους και στο βαθμό που αυτό δεν αθετεί τις υποχρεώσεις του και τις συμφωνίες-συνθήκες που έχει υπογράψει με την Ε.Ε..Όμως, όπως είδαμε και στην περίπτωση της Κύπρου με τον έλεγχο στην κυκλοφορία των κεφαλαίων, οι γενικές αρχές και το νομικό πλαίσιο της Ε.Ε., μπορούν να παρακαμφθούν άμα αυτό εξυπηρετεί την συγκεκριμένη χρονική στιγμή τα ισχυρά κράτη, τα «γενικά» δηλαδή συμφέροντα της ευρωζώνης. Έτσι μπορεί να γίνει δεκτή ηστήριξη των ελληνικών τραπεζών , παρά την χρεοκοπία του ελληνικού κράτους, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι αυτές θα «εξυγιανθούν» σε τέτοιο βαθμό, που ως αυτοτελή ιδρύματα θα εξασφαλίζουν την βιωσιμότητά τους και έτσι οι ίδιες θα εγγυούνται τον δανεισμό της Ε.Κ.Τ.

Είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν φέρει πλέον τον οικονομικό κίνδυνο του 2010, μια που το χρέος της μεταφέρθηκε στον επίσημο τομέα, ώστε να αποτελέσει πρόβλημα για την ευρωζώνη. Σήμερα απασχολεί οικονομικά το Βερολίνο όσο περίπου   η Ηγουμενίτσα την Αθήνα. Σε αυτήν την υποβάθμιση του κινδύνου, παίζουν μεγάλο ρόλο και τα τελευταία μέτρα Ντράγκι.

Έχει βέβαια αντίστροφο γεωπολιτικό βάρος. Όμως το μεγάλο πρόβλημα με την Ελλάδα είναι το εξής: Σε περίπτωση στάσης πληρωμών και επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, όλα συνηγορούν ώστε σύντομα να μετατραπεί στην Αργεντινή της Μεσογείου. Αν δηλαδή η Αθήνα αρχίσει να ανακάμπτει, όπως ακριβώς το Μπουένος Άιρες, τότε θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί η ενότητα της ζώνης του ευρώ, ακόμη και αν αυτή προσωρινά ενισχυθεί από μια ελληνική έξοδο. Το παράδειγμα για τους λαούς θα είναι εκκωφαντικό. Είναι πιθανόν ότι από τον Ατλαντικό ως το Αιγαίο, όλα τα έθνη θα ανακτήσουν την εθνική και λαϊκή τους κυριαρχία. Οι δυνάμεις της δημοκρατίας και της εργασίας θα ενισχυθούν σε όλη την ευρωπαϊκή Μεσόγειο.

Αυτό είναι κάτι που το γνωρίζει ο γερμανικός παράγοντας. Έτσι φαίνεται να σχεδιάζει (και) τηνεναλλακτική λύση μιας «χρεοκοπίας εντός ευρώ», για να κρατηθεί η χώρα δεμένη στον ευρωαντλαντικό άξονα και να γίνει αντι-παράδειγμα οικονομικής παρακμής. Καθώς η χώρα βαδίζει σε νέα ύφεση και σε ίσως σε παρατεταμένη πολιτική αστάθεια που θα τροφοδοτεί την στασιμότητα, η χρεοκοπία δεν μπορεί να αποκλειστεί και με τρίτο μνημόνιο - που είναι το βασικό και ισχυρό σενάριο-, μια που μια νέα σημαντική αναδιάρθρωση χρέους που γίνεται περισσότερο αναγκαία, είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Οι Γερμανοί λοιπόν ετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα, σε οποιοδήποτε βάθος χρόνου. Είτε δηλαδή συμβεί τώρα, είτε σε τρία ή πέντε χρόνια.

Μια προσωρινή αθέτηση πληρωμών, μια «ρήξη» ή μια κρίση λίγων εβδομάδων, που είναι και αυτό ένα σενάριο στο βαθμό που δημιουργήσει μια νέα και ισχυρή κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία θα λύσει βραχυχρόνια η μεσοχρόνια το ζήτημα της χρεοκοπίας δεν ανάγεται βέβαια στην περίπτωση της «χρεοκοπίας εντός ευρώ».

«Χρεοκοπία εντός ευρώ» σημαίνει παρατεταμένο χρεοστάσιο του ελληνικού κράτους που θα οδηγήσει την διευθέτηση του χρέους σε νέα βάση μεταξύ των πιστωτών και της Ελλάδας, πιθανόν μέσω άλλων «θεσμών» όπως «η Λέσχη των Παρισίων».

Για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ θα πρέπει οι τράπεζες να μείνουν ανοικτές και να χρηματοδοτηθούν από την Ε.Κ.Τ.. Εδώ ακριβώς αρχίζει ο εφιάλτης. Οι τράπεζες θα χρεοκοπήσουν και αυτές μια που κατέχουν τίτλους του ελληνικού δημοσίου. Καθώς το ελληνικό δημόσιο που είναι ο εγγυητής τους θα γίνει αναξιόχρεο θα πρέπει αυτές να καταστούν αξιόχρεες. Τότε θα πρέπει να ζήσουμε μια νέα «εξυγίανση» των τραπεζών τύπου Κύπρου. Οι τράπεζες θα πρέπει να ανακεφαλοποιηθούν από τις σάρκες τους. Όλες οι «εγγυήσεις» και τα χαρτιά του ελληνικού δημοσίου θα εξατμιστούν. Αυτό ακριβώς προανήγγειλε ο Σόιμπλε, ο οποίος -δυστυχώς- πάντα ξέρει τι λέει. Τα ομόλογα και οι μετοχές των τραπεζών δεν επαρκούν για να αντέξουν το βάρος. Θα υπάρξει γενναίο και οριζόντιο κούρεμα καταθέσεων, ενώ σκληροί νόμοι θα περάσουν κατά των δανειοληπτών. Μεγάλο κομμάτι της ιδιωτικής περιουσίας ελλήνων πολιτών θα εκποιηθεί για ένα κομμάτι ψωμί. Ίσως απαιτηθούν άμεσα μέρος και από τα 40 δις που έχουν πάρει ως κεφάλαια οι τράπεζες

Το ευρύτερο δημόσιο, καθώς θα είναι άδειο από οποιαδήποτε ρευστότητα, στεγνωμένο από τις τελευταίες πληρωμές στους πιστωτές δεν θα καλύπτει τις υποχρεώσεις του. Φυσικά δεν πρόκειται να του επιτραπεί να εκδώσει άλλο νόμισμα, γιατί κάτι τέτοιο σημαίνει μια ελευθερία νομισματικής πολιτικής, κάτι που αποκλείεται στη ζώνη του ευρώ. Το κούρεμα των καταθέσεων θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην φοροδοτική ικανότητα των ελλήνων, ενώ η ελληνική οικονομία θα μπει σε νέο υφεσιακό σοκ. Τα έσοδα θα μειωθούν περαιτέρω και από τον νέο κύκλο ύφεσης. Είναι πολύ πιθανό το μεγάλο τμήμα των μεταβιβάσεων των κοινωνικών ταμείων από την Ε.Ε. να μπλοκαριστεί, μια που η Ελλάδα δεν τηρεί τις υποχρεώσεις της, συνεπώς τους δημοσιονομικούς κανόνες, κάτι που έχει προηγούμενο στην περίπτωση της Ουγγαρίας.

Η ανεργία θα σκαρφαλώσει και άλλο, το κοινωνικό κράτος θα συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο. Εν ολίγοις η χώρα μας θα υποβαθμιστεί πάλι στην Ε.Ε., όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά ως ο παρίας της Ευρώπης. Στο τέλος και αυτού κύκλου η χώρα θα στερείται πάλι των βασικών εργαλείων οικονομικής πολιτικής (δημοσιονομικής, νομισματικής, συναλλαγματικής) που είναι απαραίτητα για την έξοδο από την κρίση, μια που θα παραμένει στο ευρώ. Αν μάλιστα εκείνη η στιγμή αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση πολιτικής στην ευρωζώνη με άνοδο του ευρώ, η χειρότερα σε συνδυασμό με άνοδο των τιμών του πετρελαίου, τότε η χώρα θα υποστεί και άλλο οδυνηρό πλήγμα.

Τι θα γίνει με το δημόσιο χρέος; Και εδώ οι εξελίξεις δεν θα είναι «ευχάριστες» μια που οι αποφάσεις δεν θα μπορούν να αμφισβητηθούν όσο άλλοι κρατάνε τα κλειδιά των ελληνικών τραπεζών.

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε, ότι η χρεοκοπία εντός ευρώ είναι κατά την γνώμη μας το χειρότερο δυνατό σενάριο για την πατρίδα μας. Βέβαια η εξίσωση που οδηγεί σε αυτή την λύση είναι εξαιρετικά περίπλοκη και σύνθετη. Όμως δεν μπορεί να αποκλειστεί γιατί είναι στα σχέδια και εξυπηρετεί τα «γενικά» συμφέροντα της ευρωζώνης. Φυσικά προϋποθέτει την συναίνεση της κυβέρνησης που θα βρίσκεται εκείνη την στιγμή στο τιμόνι της χώρας. Η κυβέρνηση που θα συναινέσει σε μια τέτοια εξέλιξη, είναι πιθανόν να το κάνει επειδή δεν θα έχει δικό της σχέδιο για επιστροφή στην δραχμή. Ο ελληνικός λαός όμως μπορεί να σωθεί μόνο από τον εαυτό του, μόνο από τις δικές του πολιτικές.

*Πηγή: www.sxedio-b.gr