Κόκκινα δάνεια σε ροζ φόντο

Χρυσάνθη Φιλιπποπούλου

“Στα τέλη του 2008 τα κόκκινα δάνεια στην Ελλάδα ήταν στο 3,12% του συνόλου, στα τέλη του 2011 στο 12,10%, στα τέλη του 2013 στο 24,19% και σήμερα διαμορφώνονται στο 53% του συνόλου! Πρόκειται για έναν από τους βασικούς πυλώνες της διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Επίσης, τα κόκκινα δάνεια αποτελούν το βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την πιστωτική

επέκταση των τραπεζών και, συνακόλουθα, για την αναγέννηση της οικονομίας, με νέες χορηγήσεις ρευστότητας σε υγιείς και αναπτυξιακούς σκοπούς.

Πού οφείλεται

Η χαμηλή παραγωγικότητα και ο μικρός βαθμός εξειδίκευσης των επιχειρήσεων, η έλλειψη ανάπτυξης R&D, η εξάρτηση των επιχειρήσεων από το δημόσιο τομέα αλλά και η αποτυχία των τραπεζών να διοχετεύσουν το χρήμα σε επενδυτικά υγιή σχέδια είναι οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν στην εκτόξευση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων.

Σε ό,τι αφορά στα στεγαστικά, η ύφεση, η ανεργία και, εν γένει, η εσωτερική υποτίμηση, που οδήγησαν σε αποψίλωση των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών αλλά και σε κατακόρυφη πτώση των τιμών των ακινήτων, ευθύνονται για την αδυναμία εξυπηρέτησής τους.

Όσο για τα καταναλωτικά δάνεια, τις πιστωτικές κάρτες και τα κάθε είδους “θαλασσοδάνεια”, οι τράπεζες γνώριζαν ότι δεν πρόκειται στο μέλλον να εξυπηρετηθούν αλλά επέλεξαν εν γνώσει τους για λόγους στρατηγικής να τα χορηγήσουν. Οι βασικότεροι λόγοι ήταν η αύξηση ενεργητικού, το κέρδος από υψηλά επιτόκια, αλλά και αλλότρια συμφέροντα χορήγησης δανείων π.χ. σε ΜΜΕ.

Τέλος, η ρητορική περί “Σεισάχθειας” και διαγραφές δανείων οδήγησε στη δημιουργία “στρατηγικών κακοπληρωτών” που ευελπιστούν σε μια τέτοια ενέργεια και τα δάνεια των οποίων υπολογίζονται στα 20 δις ευρώ, εκ των οποίων τα μισά είναι επιχειρηματικά. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι μετά την ψήφιση του Νόμου Κατσέλη (σε συνδυασμό φυσικά και με τους άλλους παράγοντες), τα κόκκινα δάνεια από το 5% εκτινάχτηκαν στο σημερινό 53%!
Σε αριθμούς (αν και κυμαίνονται και αλλάζουν από μήνα σε μήνα) 

Τα τελευταία στοιχεία, με βάση τραπεζικά στελέχη, είναι 115,5 δις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις σε σύνολο 205 δις, όταν συνολικά οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών στις τράπεζες είναι στα επίπεδα των 121,68 δισ. ευρώ. 53% των δανείων των ελληνικών τραπεζών είναι κόκκινα δάνεια, δηλαδή.
Από αυτά:

-40 δισ. είναι δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων, τα οποία μπορούν να πωληθούν σε μη τραπεζικά ιδρύματα στη βάση του νομοθετικού πλαισίου που ισχύει ήδη από την 1η Ιανουαρίου 2016.

-28 δισ. στεγαστικά δάνεια, εκ των οποίων το 43%, δηλαδή τα 12 δισ., αφορούν σε δάνεια πρώτης κατοικίας.

-20 δισ. επιχειρηματικά δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων

-10 δισ. καταναλωτικά δάνεια, που εμφανίζουν το υψηλότερο ποσοστό µη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, σχεδόν 6 στα 10.

-9 δισ. ανήκουν στο “κακό” κομμάτι τραπεζών που εκκαθαρίστηκαν και καλείται να διαχειριστεί το ΤΧΣ.

Οι βασικοί εμπλεκόμενοι

Οι δανειολήπτες, που στην πλειονότητά τους αδυνατούν να εξυπηρετήσουν όντως τα δάνειά τους, αν και υπάρχει μία μερίδα στρατηγικών κακοπληρωτών: Οι πρώτοι επιδιώκουν ελάφρυνση του χρέους τους και πρόκειται για ζήτημα μεγάλης πολιτικής βαρύτητας που μπορεί είτε να κοστίσει είτε να χαρίσει αρκετά σε όποια πολιτική δύναμη το αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και οι δεύτεροι ελπίζουν να επωφεληθούν από αυτό, χωρίς να το έχουν ανάγκη.

Το Δημόσιο που επιθυμεί -ή θα έπρεπε να επιθυμεί- να μην πάνε χαμένα τα χρήματα των μέχρι σήμερα ανακεφαλαιοποιήσεων και να διευθετηθεί το ζήτημα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για όλους. Το ζήτημα έχει “κολλήσει” όλον τον προηγούμενο καιρό στη διαπραγμάτευση, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ έθετε πολλά προσκόμματα στη δυνατότητα πώλησης δανείων και ουσιαστικά ήθελε τα περισσότερα να εξαιρεθούν απ’ αυτή τη διαδικασία. Στην παρούσα φάση φαίνεται πως αποδέχεται την πλήρη απελευθέρωση με εξαίρεση μόνο μέχρι το 2017 τα δάνεια πρώτης κατοικίας αξίας έως 140.000 ευρώ.

Οι τράπεζες που επιθυμούν να απαλλαγούν μεν από τα κόκκινα δάνεια, χωρίς όμως να ζημιωθούν δε, διότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε ακόμη και να φέρει αντιμέτωπα τα τραπεζικά στελέχη με το αδίκημα της απιστίας, εάν η περιουσία της τράπεζας ζημιωθεί, ενώ ο δανειολήπτης είχε τη δυνατότητα έστω και με κάποιες αναδιαρθρώσεις να εξυπηρετήσει το δάνειό του.

Οι επενδυτές (funds) οι οποίοι θα αγοράσουν ενδεχομένως τιτλοποιημένα προϊόντα δανείων τα οποία θα θέλουν όμως να είναι ελκυστικά γι’ αυτούς. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει η μεταβίβαση του δανείου να είναι πραγματική με όλα τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις εγγυήσεις που συνεπάγεται η κάθε δανειακή σύμβαση. Επίσης, θεωρείται αναγκαίο να μην υπάρχει φόρος μεταβίβασης στα εχέγγυα ακίνητα και περιουσιακά στοιχεία και να υπάρχει μία διασφαλισμένη μελλοντική εισροή από αυτά.

Η τρόικα που θέλει πλήρη απελευθέρωση και δυνατότητα πώλησης όλων των δανείων -κόκκινων και πράσινων- και πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών προκειμένου να αποθαρρυνθούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές και να μην δημιουργείται “κουλτούρα μη πληρωμών”. (σ.σ. H απελευθέρωση της πώλησης δανείων είναι σωστή θέση επί της αρχής, αφού αποτελεί και πάγια διεθνή τραπεζική πρακτική, αλλά οι πλειστηριασμοί στην Ελλάδα, και να απελευθερωθούν νομοθετικά ούτε οι ίδιες οι τράπεζες δεν θα θέλουν να τους εφαρμόσουν, διότι θα προκαλούσαν περαιτέρω απαξίωση της αγοράς ακινήτων, άρα και των εχεγγύων των δανείων)

Κρίσιμοι καθοριστικοί παράγοντες

Προβλέψεις 

58 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 68% των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που αποτελούν πολύ σημαντικό μαξιλάρι για τις τράπεζες και έχουν ήδη ανακεφαλαιοποιηθεί γι’ αυτές τις προβλέψεις! Πιο αναλυτικά: Η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει ένα δείκτη κάλυψης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων με Προβλέψεις σε ποσοστό 65%, η Άλφα 69%, η Εθνική 74,6% και η Eurobank 65%!

Αγορά Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ)

Επιχειρήθηκε με τον πρόσφατο νόμο με τροπολογία στο Ν. 4354/2015, ωστόσο υπάρχουν πολλοί περιορισμοί και πολλές αγκυλώσεις που πρέπει να αλλάξουν ώστε να διαμορφωθεί ένα ευέλικτο πλαίσιο και μία ρυθμισμένη ελκυστική και ευέλικτη αγορά μεγάλης ρευστότητας με πολλούς υποψήφιους επενδυτές.

Αναβαλλόμενη φορολογία και φορολόγηση στη μεταβίβαση

Τι συμβαίνει στην πράξη με την αναβαλλόμενη φορολογία με απλά λόγια; Αν μία τράπεζα έχει απαίτηση ονομαστικής αξίας 100 και τελικά, ύστερα από “κούρεμα” ή πώληση οφειλής μείνουν 50, η ζημία πρέπει να εκπέσει, δηλαδή να αποσβεστεί φορολογικά, σε 5 χρόνια, με βάση το νόμο ΣΥΡΙΖΑ και όχι σε 15 χρόνια όπως προέβλεπε ο νόμος Δένδια. Έτσι, οι ζημίες κατ’ έτος θα είναι υψηλότερες και οι τράπεζες φοβούνται την όποια διαχείριση των κόκκινων οφειλών, μήπως αντιμετωπίσουν πρόβλημα κεφαλαίων. Επίσης, ο τρόπος που εκπίπτει η ζημία είναι εξαιρετικά δύσχρηστος και πρέπει να αλλάξει. Δηλαδή, η έκπτωση φόρου να μην γίνεται με υποβολή εκ νέου δήλωσης για κάθε έτος πίσω στο χρόνο, όπως απαιτείται μέχρι σήμερα, κάθε φορά που αλλάζει η ονομαστική αξία μιας οφειλής.

Πρόταση: συμψηφισμός όλων των ζημιών και των εκπτώσεων και των οφειλών από φορολογία και μετάθεσή τους στο μέλλον καταμερισμένων σε 15 ίσα μέρη ανά έτος, προκειμένου να μην εγγραφούν τεράστιες ζημιές στο παρόν που θα απαιτήσουν νέα ανακεφαλαιοποίηση.

Προτεινόμενες Λύσεις – Συνοπτικά

– Διαπραγμάτευση με τρόικα για τα υπόλοιπα 19 δισ. της τελευταίας ανακεφαλαιοποίησης, τα οποία θα μπορούσαν να καταστούν ξανά διαθέσιμα, σε περίπτωση που χρειαστούν στη διαχείριση των κόκκινων δανείων, αφού χάσαμε και αυτά αλλά και τα 11 δισ. του ΤΧΣ με το εγκληματικό λάθος Βαρουφάκη να τα επιστρέψει, γνωρίζοντας ότι νέα χρήματα για τις τράπεζες θα δίνονταν υπό νέους όρους bail-in.

– Κατηγοριοποίηση των “κόκκινων” δανείων και διαχωρισμός τους σε: στεγαστικά με εγγύηση α’ κατοικία, επιχειρηματικά με εγγύηση ακίνητο, επιχειρηματικά με άλλες εγγυήσεις, καταναλωτικά με εγγύηση, καταναλωτικά – πιστωτικές κάρτες και άλλα δάνεια άνευ εγγύησης.

– Περαιτέρω διαχωρισμός των στεγαστικών με εγγύηση α’ κατοικία εάν ο δανειολήπτης πληροί περιουσιακά κριτήρια χαμηλού εισοδήματος, μοναδικής κατοικίας, έλλειψης άλλου περιουσιακού στοιχείου και εύλογης εμπορικής αξίας υποθηκευμένου ακινήτου σε σχέση με την οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη.

Στη συνέχεια, νομοθετική ρύθμιση για αναγκαστική κλήση (προκειμένου οι τράπεζες να το κάνουν, ειδάλλως από μόνες τους δεν πρόκειται, λόγω του φόβου της απιστίας) αυτών των ιδιοκτητών στις τράπεζες, προκειμένου τα δάνειά τους να αναδιαρθρωθούν με απομείωση τόκων και κεφαλαίου μέχρι το ύψος της εμπορικής αξίας του ακινήτου κατ’ αναλογία με το ποσοστό της οφειλής που απομένει αν εξαιρέσουμε τις μέχρι σήμερα πληρωμές.

Όφελος για τράπεζες: Η οφειλή γίνεται εξυπηρετούμενη, περνάει στο Ενεργητικό με θετικό πρόσημο, διαγράφεται η αντίστοιχη πρόβλεψη και ενδεχόμενη ζημία πέραν της πρόβλεψης καλύπτεται από τα κεφάλαια της ανακεφαλαιοποίησης ή στη χειρότερη των περιπτώσεων, εάν αυτά δεν επαρκούν, από νέα κεφάλαια από την πηγή των 19 δις. Υπενθυμίζεται επίσης το επιπλέον “μαξιλάρι” της αναβαλλόμενης φορολογίας για επιμερισμό των ζημιών σε μελλοντικές χρήσεις.

Επιχειρηματικά σε παραγωγικές επιχειρήσεις: Κλήση της επιχείρησης για κατάθεση “business plan”, βιώσιμου, με αυστηρά κριτήρια, που σε συνδυασμό με στοιχεία για τη φερεγγυότητα επιχείρησης και τους λόγους αθέτησης, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναχρηματοδότηση υφιστάμενου χρέους με νέο συν μία δέσμευση για επιπλέον κεφάλαια για επένδυση, το οποίο θα γίνει υπό νέους ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής, με χαμηλά επιτόκια και περίοδο αποπληρωμής συνδεδεμένη με τις εισροές της επένδυσης. Τέλος, η τράπεζα θα μπορούσε να τιτλοποιήσει τη συγκεκριμένη οφειλή και να αντλήσει ρευστότητα με εγγύηση τις μελλοντικές ταμειακές ροές.

Επιπλέον ενέργειες στη συγκεκριμένη περίπτωση:

Είναι πολύ σημαντικό να γίνουν ενέργειες προς την κατεύθυνση της οργάνωσης μιας αγοράς επιχειρηματικών ομολόγων (που στην Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτη) με εργαλεία τέτοια ώστε να μπορούν και μικρομεσαίες επιχειρήσεις να συμμετέχουν με εκδόσεις, ώστε οι επιχειρήσεις να απεγκλωβιστούν από τον τραπεζικό δανεισμό και οι υγιείς να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους με νέο πιο φθηνό. Επίσης, η ανάπτυξη της οικονομίας θα ευνοήσει στο μέλλον και την άντληση ρευστότητας για τις επιχειρήσεις με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ή νέες εισαγωγές στο ΧΑΑ, που έχουν σταματήσει τα τελευταία χρόνια λόγω υποτιμημένων αξιών μετοχών.

– Καταναλωτικά, πιστωτικές κάρτες και θαλασσοδάνεια: Νομοθετική ρύθμιση για υποχρέωση των τραπεζών να διαγράψουν τις οφειλές τουλάχιστον κατά το ύψος των προβλέψεων που έχουν κάνει και να “πληρώσουν” το κόστος του ρίσκου που ανέλαβαν να προχωρήσουν σε τέτοιες χορηγήσεις. Περαιτέρω κατηγοριοποίηση εδώ θα μπορούσε να γίνει μόνο ως προς ιδιαίτερης πολιτικής αλλά και ηθικής σημασίας δάνεια π.χ. σε ΜΜΕ, κόμματα αλλά και τους επιχειρηματίες εκείνους που μπορούν να τα εξυπηρετήσουν αλλά στρατηγικά δεν το κάνουν. Εφόσον, βέβαια, τα δάνεια αυτά διαθέτουν εγγυήσεις, προτεραιότητα αποτελεί η κατάσχεση των εχέγγυων ή η τιτλοποίηση και πώλησή τους. Σημειώνεται εδώ ότι μία πώληση δανείου χωρίς εγγύηση ενδεχομένως θα γινόταν σε ένα ποσοστό 8-18% της ονομαστικής αξίας ενώ με εγγύηση από 15-40%, ανάλογα την ποιότητα και αξία του εχεγγύου.

– Νομοθετικό πλαίσιο για ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ τιτλοποίησης στεγαστικών εκτός των προαναφερθέντων, επαγγελματικών και άλλων δανείων με εγγύηση ακίνητα, είτε κόκκινων είτε πράσινων σε συνδυασμό. Πρόκειται για τις μόνες οφειλές που θα μπορούσαν να τιτλοποιηθούν και να μεταπωληθούν με επιτυχία. Τρόπος:

Για τα κόκκινα: Τιτλοποίησή τους και μεταπώληση σε όχημα ειδικού σκοπού (SPV) ελεγχόμενου από την ΤτΕ που έχει την αδειοδότησή της και δραστηριοποιείται (και) στη χώρα μας. Η μεταβίβαση θα σημαίνει πραγματική πώληση όλων των περιουσιακών στοιχείων που είναι συνδεδεμένα με την οφειλή αλλά χωρίς φορολογία μεταβίβασης. Τα δικαιώματα και οι συμβατικές δεσμεύσεις που είναι υπέρ του δανειολήπτη ΔΕΝ τροποποιούνται και μεταφέρονται ως έχουν απλώς αλλάζει ο αντισυμβαλλόμενος από τράπεζα σε SPV. Στη συνέχεια, αφού προβούν σε διεργασίες αναδιάρθρωσης των δανείων, όσα δεν εξυπηρετούνται και βρίσκονται στη διακεκαυμένη ζώνη, θα μπορούσαν να πωληθούν στοχευμένα σε real estate funds, τα οποία θα πάρουν τα ακίνητα και θα τα εκμεταλλευτούν αντί να τα εκποιήσουν. Κι αυτό διότι μια εκποίηση θα σήμαινε νέα βουτιά στην αγορά κατοικίας, περαιτέρω μείωση της αξίας των εγγυήσεων σε όλα τα δάνεια (κόκκινα και πράσινα) και άρα περαιτέρω μείωση της αξίας και της αξιολόγησής τους.

Για τα πράσινα: Τιτλοποίηση με δημιουργία “pooled” προϊόντων, στα οποία θα συμπεριλαμβάνονται εξυπηρετούμενα δάνεια ίδιας αξιολόγησης άνω του Β+ για τα οποία θα εκδίδεται ένα ομόλογο από την τράπεζα με εγγύηση τις μελλοντικές ταμειακές ροές των δανείων. Κέρδος για τράπεζα: “δημιουργία” νέου χρήματος και άντληση ρευστότητας με χαμηλά επιτόκια, δεδομένου ότι είναι αποκλεισμένη από τη φθηνή χρηματοδότηση της ΕΚΤ και την ποσοτική χαλάρωση, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.

Επιπλέον, κάποια προϊόντα θα μπορούσαν να είναι μικτά και να εμπεριέχουν ίσως και κόκκινα και πράσινα δάνεια, αν και κάτι τέτοιο απαιτεί επεξεργασία, διότι ενέχει κίνδυνο (βλ. Subprimemortgage crisis στις ΗΠΑ).

– Τα 9 δισ. ΤΧΣ από χρεοκοπημένες τράπεζες θα μπορούσαν να μεταβιβαστούν εξολοκλήρου (και όχι να δοθούν για διαχείριση όπως γίνεται σήμερα) σε μία bad bank, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από την πηγή των 19 δισ. και θα τα αναδιαρθρώσει με όποιον από τους παραπάνω τρόπους θεωρεί καλύτερο ανά περίπτωση.

Επιπλέον,

Σε καμία περίπτωση η θεσμοθέτηση αναγκαστικής πώλησης ή τιτλοποίησης των κόκκινων δανείων δεν είναι λύση. Μια τέτοια ενέργεια θα συμπίεζε πολύ τις τιμές πώλησης, αφού η προσφορά θα ήταν εντελώς ανελαστική. Οι αγοραστές δηλαδή θα πόνταραν στο ότι η πώληση πρέπει να γίνει οπωσδήποτε και θα αγόραζαν σε εξευτελιστικές τιμές ίσως και πολύ κάτω του 20% της ονομαστικής αξίας, σε συνδυασμό και με την ποιότητα των δανείων. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε σοβαρό πρόβλημα εγγυητικών κεφαλαίων και θα οδηγούσε πιθανότατα σε νέα ανακεφαλαιοποίηση υπό νέους όρους (bail-in).

Άρα, η λύση, κατά τη γνώμη μου, θα δοθεί με μία μικτή διαδικασία αναγκαστικών ρυθμίσεων αλλά και θεσμοθέτησης εργαλείων – ευέλικτου θεσμικού πλαισίου, με πολλαπλές δυνατότητες ενεργούς διαχείρισης των δανείων (είτε κόκκινων είτε πράσινων) από τις τράπεζες, μέσα στο οποίο θα μπορούν οι ίδιες να κινηθούν και να διαχειριστούν αναλόγως τα ΜΕΔ που έχουν.

Πολύ σημαντικό, φυσικά, πέρα από όλα αυτά είναι να μπει η οικονομία σε ανοδική τροχιά προκειμένου να κλείσει οριστικά η ροής νέων κόκκινων δανείων και να καταστεί σαφές ότι η “κουλτούρα μη-πληρωμής” δεν θα ωφελήσει από δω και πέρα, αφού μπορεί να οδηγήσει μόνο σε κούρεμα καταθέσεων και χρεοκοπία τραπεζών και όχι σε νέα διαγραφή δανείων, αφού ο παλιός τρόπος ανακεφαλαιοποίησης τελείωσε οριστικά.

Τέλος, σημειώνεται ότι συνολικά η ΕΕ έχει 1 τρις κόκκινα δάνεια (NPL’s) εκ των οποίων τα 100 δις ανήκουν στην Ελλάδα! Επομένως, ένα συνολικό πλαίσιο αντιμετώπισής τους από τις τράπεζες θα μπορούσε να οριοθετηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο από την ΕΚΤ.

Βασικά επιχειρήματα:

Θέλουμε κούρεμα των δανείων έστω και με μεταπώλησή τους και διαχείρισή τους με τρόπο δραστικό ή ΚΟΥΡΕΜΑ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ στο οποίο θα οδηγηθούν οι τράπεζες αναπόφευκτα αν συνεχίσουν να έχουν αυτή τη βραδυφλεγή βόμβα στα συρτάρια τους;;;!

Με την μεταπώληση, εσένα, ως δανειολήπτη, δεν σε ενδιαφέρει ποιος θα κατέχει το δάνειό σου, αφού τα δικαιώματά σου δεν αλλάζουν, απλά αλλάζει ο αντισυμβαλλόμενος. Αντιθέτως από μια τέτοια διαχείριση είναι πολύ πιθανό να προκύψει απομείωση των ιδιωτικών χρεών. Άλλωστε με την ανακεφαλαιοποίηση ΣΥΡΙΖΑ και οι τράπεζες πλέον σε ξένα funds ανήκουν (τα “πρώην κοράκια” δηλαδή)!

Η αναδιάρθρωση και η μεταπώληση δανείων θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης. Θα δοθούν νέα δάνεια, θα αυξηθεί η επένδυση και θα μειωθεί μετέπειτα η ανεργία που αποτελεί και βασική αιτία αδυναμίας εξυπηρέτησης χρεών.

Αναδιανομή πόρων από στείρες και αποτυχημένες επιχειρηματικές δραστηριότητες σε νέες, υγιείς και αναπτυξιακές με νέα δάνεια που θα χορηγηθούν με πολύ αυστηρά αναπτυξιακά κριτήρια σε επενδυτικά σχέδια. Επίσης, προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού και όχι πριμοδότηση αποτυχημένων με δάνεια που δεν αποπληρώνουν αλλά εξακολουθούν να λειτουργούν.

Τόνωση της αγοράς ακινήτων με ροή νέων στεγαστικών

Γενικά, απεγκλωβισμός οικονομίας, τραπεζών, δανειοληπτών και νέα αρχή σε υγιείς βάσεις με το κόστος των ανακεφαλαιοποιήσεων επιτέλους να πιάνει τόπο και ναεπιτελεί το σκοπό του. Ειδάλλως όλες οι ανακεφαλαιοποιήσεις θα πέσουν σε μαύρη τρύπα και οι φορολογούμενοι θα έχουν χρεωθεί τόσα δις χωρίς όφελος.

*Η κ. Χρυσάνθη Φιλιπποπούλου είναι υποψήφια Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. 

Πηγή : Bank Wars