Τα φάρμακα της εξουσίας

Σπύρος Σουρμελίδης

Τον Σεπτέμβριο του 1983 θεσμοθετείται μια μεγάλη αλλαγή στην Ελλάδα: Το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Το κοινωνικό κράτος  παίρνει σάρκα και οστά, ο έλληνας (κυρίως ο φτωχότερος) αποκτά πρωτοβάθμια υγεία που ποτέ στο παρελθόν δεν είχε. Το 2011 το ΕΣΥ κατέρρευσε υπό το βάρος απίστευτων χρεών και ελλειμμάτων.Το Μνημόνιο Νο2 επισημοποιεί την πλήρη κατάρρευση και διάλυση του Κοινωνικού Κράτους. Μέσα σε 28 χρόνια φτάσαμε, από το όραμα,  στην

ανυποληψία και την διάλυση. Γύρω από το ΕΣΥ στήθηκε ένας χορός τρισεκατομμυρίων, αλλά τώρα δεν ξέρουμε καν αν υπάρχουν χρήματα για τα …χάπια του λαού.

Την ώρα που οι συντάξεις εξανεμίζονται, τα νοσοκομεία υπολειτουργούν χωρίς να γνωρίζουμε αν και πως θα υπάρχουν, αυτές τις μέρες πλανώνται κωμικοτραγικά ερωτήματα πάνω από τα ερείπια του ΕΣΥ: Υπάρχουν φάρμακα; Θα παίρνουμε φάρμακα-μαϊμού ή αληθινά φάρμακα; Και ποιος θα πληρώνει πλέον γι αυτά;

Το ερώτημα δεν αφορά μόνο τους ασφαλισμένους,  συνταξιούχους ή εργαζόμενους. Αφορά και την …πολιτική εξουσία. Αυτή που επί σειρά ετών δίνει την δυνατότητα στην φαρμακοβιομηχανία να κερδίζει κάθε χρόνο δισεκατομμύρια ευρώ, δυσανάλογα παραπάνω από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, με ομοειδή ή και μεγαλύτερο πληθυσμό.

Γι αυτό και το πραγματικό ερώτημα είναι: Πόσο από το έλλειμμα και το χρέος που δημιούργησε η φαρμακοδαπάνη για το ΕΣΥ, ήταν και είναι πολιτικό χρήμα;

Πολιτικά κέρδη

Η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα, το 1987  ήταν μόλις  193 εκατομμύρια ευρώ. Και το 2008 ήταν 8.676.000.000 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 2010 άγγιξε τα 10 δις ευρώ. (Τα στοιχεία αυτά στηρίζονται στα επίσημα στοιχεία του κράτους, στον ΕΟΦ, στα στοιχεία που δίνουν οι ίδιες οι φαρμακευτικές εταιρίες για τις πωλήσεις τους).

Η χώρα μέσα σ αυτά τα χρόνια δεν αντιμετώπισε λιμούς, επιδημίες ή καταστροφές. Η κατανάλωση παρά τους μύθους, δεν άλλαξε ποτέ σημαντικά. Οι φαρμακευτικές ανάγκες του πληθυσμού (πραγματικές και πλαστές, λόγω της συνταγογράφησης) δεν εκτινάχθηκαν ποτέ. Εκτινάχθηκε όμως η δαπάνη, το κόστος, τα λεφτά που πλήρωναν αφειδώς νοσοκομεία και Ασφαλιστικά Ταμεία.

Μέσα από διάφορα τεχνικά τρικ, αξιοποιώντας την δυσκολία κατανόησης των τεχνικών παραμέτρων που καθορίζουν το φάρμακο, κυρίως όμως στήνοντας μια μηχανή καθορισμού τιμών ώστε να δημιουργούνται τεράστιες υπεραξίες, το πολιτικό σύστημα, χάρισε τρισεκατομμύρια στις φαρμακοβιομηχανίες, οδηγώντας μέσα σε 20 περίπου χρόνια στην απόλυτη κατάρρευση.  Συγχρόνως το πολιτικό σύστημα και η κρατική μηχανή, κρατώντας ως βασικό εργαλείο την τιμολόγηση, επέτρεψαν σε γιατρούς, ή και φαρμακοποιούς, καθώς και σε νοσοκομειακούς παράγοντες, να αυθαιρετούν, συνταγογραφώντας ανεξέλεγκτα.

Πρόσφατα ο ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) σε μελέτη του απέδειξε ότι το σύστημα υγείας στην Ελλάδα είναι το δεύτερο πιο αναποτελεσματικό και σπάταλο (μετά την Ιρλανδία) σε όλο τον κόσμο.

Η διαφορά φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα και στην Σουηδία (ένα από τα καλύτερα και ακριβότερα συστήματα υγείας) είναι 4,5 δις ευρώ. Η Ελλάδα πλήρωσε το 2010,  8,5 δις ευρώ και η Σουηδία μόλις 4,1 δις ευρώ. Στον κάθε έλληνα (ασφαλισμένο-φορολογούμενο) του αναλογούν 810 ευρώ το χρόνο για φάρμακα, ενώ στον κάθε σουηδό μόλις 380 ευρώ το χρόνο.

Με τα χρόνια το σύστημα ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η στάση γιατρών που δημοσίως υποστηρίζουν πως δεν επιθυμούν να αλλάξει το σύστημα τιμολόγησης.

Οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι δύο:

-Οι φαρμακευτικές εταιρίες
– Το πολιτικό σύστημα.

Το τελευταίο πρέπει κάποτε να απολογηθεί για την αλόγιστη δαπάνη που συνέβαλε στο χρέος της χώρας αλλά και στην διάλυση του ΕΣΥ. Η Βουλή καλείται να εξετάσει ως ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα, το πώς και το γιατί επετράπη αυτή η εκτίναξη της δαπάνης. Δεν ήταν ένα απλό λάθος, ήταν μια συνειδητή επιλογή, μια συνειδητή πολιτική που δυστυχώς εφαρμόστηκε από διαφορετικές κυβερνήσεις.

Τα υπερκέρδη των εταιριών δεν μπορεί να έμειναν μόνο στις εταιρίες. Στο περιθώριο των συνεδρίων και των ημερίδων για το φάρμακο, η συζήτηση αφορά τα  …έξοδα των εταιρών προς τρίτους.

Ο Λοβέρδος, ο Πατούλης, ο Λουράντος και το …Μνημόνιο Νο2
Η ειρωνεία είναι, πως την συζήτηση για το τεράστιο και αδικαιολόγητο κόστος που πληρώνει ο έλληνας πολίτης για την υγεία, την έφερε πιεστικά μάλιστα η τρόικα, δηλαδή οι δανειστές μας, την ώρα που (και) η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου δεν έκανε  τίποτα για να μειώσει πραγματικά το κόστος. Οι τροικανοί για τους δικούς τους λόγους, ζητούν να μειωθούν οι δαπάνες. Το τραγικό είναι πως η κυβέρνηση και το κράτος, δέσμιοι του πελατειακού συστήματος που τους βαραίνει, αντί να μειώσουν τις αδικαιολόγητες δαπάνες, αφήνουν το σύστημα να διαλύεται παρουσιάζοντας συνεχώς αναληθείς πληροφορίες για την δήθεν μείωση του κόστους.

Η αντιπαράθεση του υπουργού Υγείας που πλέον έχει την κεντρική ευθύνη για την πολιτική στο φάρμακο, με  του γιατρούς και τους φαρμακοποιούς, αναδεικνύει  την απόλυτη σήψη που επικρατεί στο σύστημα.

Η κεντρική εξουσία προκειμένου να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των δανειστών , κλείνει πλέον τα περιθώρια κέρδους για εκείνες τις ομάδες που είχαν επίσης τεράστιο όφελος από την αύξηση της φαρμακοδαπάνης.
Αυτό δεν γίνεται όμως αποδεκτό. Οι γιατροί όπως και οι φαρμακοποιοί δεν μπορούν να αποδεχθούν πως η μείωση της δαπάνης –ειδικά για τα φάρμακα- θα περάσει μέσα από διαδικασίες που πλήττουν τους ίδιους.

Η ανακοίνωση του ιατρικού Συλλόγου είναι απαράδεκτη από κάθε άποψη, αφού πέτυχε να σπείρει τον πανικό στον κάθε ασθενή σε ότι αφορά την ποιότητα των φαρμάκων που θα του δίνουν.

Οι φαρμακοποιοί αντιδρώντας στην μείωση του ποσοστού κέρδους που θα έχουν σε κάθε φάρμακο, κτυπάνε εκεί που «πονάει», στα χρέη του δημοσίου προς αυτούς, μεταφέροντας το πρόβλημα στους ασφαλισμένους.
Κανείς όμως δεν κάνει τίποτα ώστε να μειωθεί η δαπάνη και για τον ασφαλισμένο.

Οι τροικανοί, η κυβέρνηση, το πολιτικό σύστημα, αλλα και οι ομάδες αμεσου ενδιαφέροντος, συμφωνούν σε ένα: Το κόστος θα φύγει απο τα ταμεία και τα νοσοκομεία, αλλα θα μεταφερθεί στον ασφαλισμένο. Ο ασφαλισμένος  που συγχρόνως είναι και ο βαριά φορολογούμενος πολίτης, αν και πληρώνει διπλά και τριπλά το ΕΣΥ, αν και του κόβουν συντάξεις, καλείται να πληρώσει τα φάρμακα του. Αν δεν έχει, απλώς δεν θα έχει και φάρμακα!

ΕΤΟΣ     ΔΑΠΑΝΗ  ΑΥΞΗΣΗ%

1987 193 —
1988 257 33%
1989 297 16%
1990 403 36%
1991 515 28%
1992 671 30%
1993 862 28%
1994 1019 18%
1995 1189 17%
1996 1404 18%
1997 1566 12%
1998 1656 6%
1999 1992 20%
2000 2413 21%
2001 2884 20%
2002 3461 20%
2003 4133 19%
2004 5042 22%
2005 5950 18%
2006 6859 15%
2007 7768 13%
2008 8676 12%

Πίνακας 1: Εδώ φαίνεται η πορεία της καταστροφής. Η φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε 4.495,34% μέσα σε 21 χρόνια. Από 193 εκ ευρώ φτάσαμε στα 8,6 δις ευρώ.

• Η κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα είναι 810 € και είναι η μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αντίστοιχο ποσό στην Πολωνία είναι 120 € και είναι η χαμηλότερη δαπάνη στην ΕΕ. Η δαπάνη στην Ελλάδα είναι σχεδόν 7πλάσια της αντίστοιχης στην Πολωνία.

• Η Σουηδία είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ στον αντίστοιχο δείκτη αλλά με 380 € είνα λιγότερο από το μισό της ελληνικής φαρμακευτικής κατά κεφαλήν δαπάνης.

• Στην συνολική δαπάνη για φάρμακα και σε σχέση με χώρες όπως Σουηδία, Ολλανδία, Πορτογαλία , Δανία, (όλες χώρες περί τον μέσο όρο της ΕΕ) και λαμβάνοντας υπόψη διαφορές στον πληθυσμό, η χώρα μας ξοδεύει περί τα 4 δισεκατομμύρια € το χρόνο περισσότερα απ’όλες αυτές τις χώρες , κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα Σουηδία και Πορτογαλία έχουν περίπου τον ίδιο πληθυσμό με την Ελλάδα, ενώ οι συνολικές ετήσιες δαπάνες για φάρμακο έχουν ως εξής:
Πορτογαλία 4,2 δις.€,
Σουηδία 4.1 δις €
Ελλάδα 8,4 δις €
Η διαφορά 4,2 δις € θυμίζει δόση ΔΝΤ !

Γενόσιμα ή πρωτότυπα: Ένα ακόμα ψευτοδίλημμα

Η συζήτηση για τα γενόσιμα (αντίγραφα) φάρμακα ή τα πρωτότυπα, προκάλεσε την τεράστια ανησυχία στους ασφαλισμένους και γενικώς σε όλους μας.

Η απίστευτη από κάθε άποψη δήλωση του Ιατρικού Συλλόγου που προκάλεσε την ανησυχία δείχνει ότι το υπάρχον σύστημα τιμολόγησης και καθορισμού της διακίνησης, ήταν και είναι  αγαπητό τόσο στην κεντρική εξουσία, όσο και στις άμεσα εμπλεκόμενες επαγγελματικές ομάδες.

Ο τρόμος που προσπάθησε να σπείρει ο κ. Πατούλης, δείχνει πως κάποιοι επιθυμούν να μείνουμε σ ένα χαοτικό συστημα τιμολόγησης και επιλογής φαρμάκων.

Ο όρος γενόσιμα ή αντίγραφα φάρμακα, αφορά την εμπορική τους αξιοποίηση και όχι την θεραπευτική τους ικανότητα.

Μια εταιρία που ανακαλύτπει και πρωτοκυκλοφορεί ένα φάρμακο, έχει την πατέντα(το δικαίωμα αποκλειστικής διακίνησης ) για 7-8 χρόνια. Αμέσως μετά όποια άλλη εταιρία θέλει, μπορεί να παρασκευάσει το ίδιο ακριβώς φάρμακο (με την ίδια φαρμακευτική δράση) και να το πουλάει. Μόνο που η τιμή του είναι εντυπωσιακά χαμηλότερη, ίσως και στο 15% της αξίας του πρωτότυπου. Γιατί; Γιατί πολύ απλά δεν έχει να αποσβέσει το κόστος της έρευνας και να κερδίσει από την ανακάλυψη.

Το θέμα αυτό ο κ. Πατούλης, το μπέρδεψε με τον τόπο παρασκευής ενός φαρμάκου. Επειδή κάποιο φάρμακο είναι αντίγραφο δεν σημαίνει ότι είναι μαιμού αλλά ούτε και ότι παρασκευάζεται στην Ινδία. Αντιθέτως υπάρχουν πάμπολλα πρωτότυπα που σήμερα παρασκευάζονται στην Ινδία, γιατί πολύ απλά οι εταιρίες εκεί έχουν χαμηλότερα μεροκάματα.
Η συζήτηση που άνοιξε ο κ. Πατούλης, είναι επανάληψη παρόμοιων θεωριών  του παρελθόντος.

Η περίφημη πολυφαρμακία των ελλήνων (η υποτιθέμενη αγάπη τους να καταναλώνουν πολλά φάρμακα) ήταν η θεωρία που προσπάθησε στην δεκαετία του 90, αλλά και αργότερα, να δικαιολογήσει την αύξηση της δαπάνης.
Τα τελευταία χρόνια η κεντρική εξουσία ανέδειξε το πραγματικό αλλα όχι σημαντικότερο πρόβλημα, αυτό της συνταγογράφησης.

Πράγματι οι γιατροί συνταγογραφούσαν ανεξέλεγκτα, όμως το μεγαλύτερο μερίδιο στο κόστος το έχει η αρχική τιμολόγηση.

Συγχρόνως το κράτος (Ταμεία-νοσοκομεία)  δεν οργανώθηκαν ποτέ ώστε να ελέγχουν την συνταγογράφηση, τις πωλήσεις, την διακίνηση του φαρμάκου.

Εως σήμερα και παρα τις πιέσεις ακόμα και των τροικανών, η χώρα δεν έχει σύστημα κεντρικό και πλήρες ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Τυχαίο;

Τιμολόγηση: Η πιο ακριβή συνταγή.

Το ελληνικό κράτος τιμολογεί τα φάρμακα και μάλιστα τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Το υπουργείο Εμπορίου στο παρελθόν, το υπουργείο Ανάπτυξης αργότερα όριζε μία μοναδική τιμή σε κάθε φαρμακευτικό προϊόν που εμφάνιζε κάθε εταιρία. Ήταν η λιανική τιμή του κάθε φάρμακου. Για τα νοσοκομεία πρέπει να πούμε ότι υπήρχε διαφορετική τιμή η λεγόμενη νοσοκομειακή (η οποία ήταν κατά 13% φτηνότερη από την χονδρική τιμή του κάθε φάρμακου)
Ούτε τα Ασφαλιστικά Ταμεία, ούτε τα νοσοκομεία είχαν την δυνατότητα να διαπραγματευτούν εκπτώσεις. Μόλις το 2011 τα νοσοκομεία  προχώρησαν σε διερευνητικούς διεθνείς ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς, για την αγορά φαρμάκων, πετυχαίνοντας εκπτώσεις στο εκπληκτικό ποσοστό από 80% έως και 93%.

Ο μηχανισμός της τιμολόγησης από το κράτος (αντί της προμήθειας μέσω διαγωνισμών  ή διαπραγματεύσεων)  έδινε την δυνατότητα στις φαρμακευτικές εταιρίες να προχωρούν σε συνεχείς αυξήσεις.

Το κράτος που πρακτικά είναι μονοψώνιο  (αφού  Ταμεία και νοσοκομεία αγοράζουν την συντριπτική πλειοψηφία των φαρμάκων) τιμολογούσε ακριβά αυτά που θα αγόραζε σχεδόν αποκλειστικά.

Τη μία στιγμή το κράτος ήταν ο διαιτητής που καθόριζε τη σχέση μεταξύ πωλητή -και αγοραστή και την αμέσως επόμενη στιγμή το κράτος ήταν ο αγοραστής.

Πως εξηγείται λοιπόν να δίνονται συνεχώς αυξήσεις;

Γιατί ένας πολιτικός αναγνώριζε υπερκέρδη για εταιρίες;

Η φάμπρικα της τιμολόγησης είχε και μία ακόμα πλευρά. Η τιμολόγηση γινότανε και γίνεται για φαρμακευτικά σκευάσματα, όχι για φαρμακευτικές ουσίες.

Αν το ίδιο φάρμακο (πχ, κάποιο χάπι) η εταιρία το παρουσίαζε σε άλλη συσκευασία με άλλο αριθμό χαπιών ή άλλη δοσολογία, πετύχαινε μια νέα τιμή.

Αυτό όμως που έχει σημασία για τον γιατρό και τον ασθενή είναι η ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ. Οι φαρμακευτικές ουσίες είναι σήμερα στην Ελλάδα 1800. Τα λεγόμενα φάρμακα (φαρμακευτικά σκευάσματα ή προϊόντα) είναι πρακτικά 6.500 και τυπικά 13.000.

Το κράτος κοστολογούσε κουτιά, σκευάσματα, εμπορικά προϊόντα. Όχι φαρμακευτική ουσία βάσει της ημερήσιας ανάγκης ενός ασθενούς.

Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό σε όλα τα επίπεδα.

1. Το κόστος της δαπάνης ανέβαινε ιλιγγιωδώς, χωρίς να υπάρχει καμία πραγματική ανάγκη.
2. Τα Ταμεία και τα νοσοκομεία βούλιαζαν υπό το βάρος χρεών, τα οποία δεν ήταν αναγκαία. Το σημαντικότερο, ήταν δαπάνες τις οποίες δεν μπορούσαν να ελέγξουν αφού η ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ άλλαζε τα δεδομένα κάθε 6μηνο.
3. Άρχισε να εξαφανίζεται η ελληνική βιομηχανία φαρμάκου που στα τέλη της δεκαετίας του 70 προσπάθησε να αναπτυχθεί. Δεν υπήρχε λόγος κάποιος να βρίσκεται στην περιπέτεια της βιομηχανίας , αφού μπορούσε να πετυχαίνει διόγκωση του κέρδους του ως απλός έμπορος ή μεσάζοντας.

Το κόστος της φαρμακοδαπάνης έφτασε στο 3% του ΑΕΠ και στο 30% των συνολικών δαπανών της υγείας. Όταν το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ ή στην Νότιο Αφρική (χώρες όπου η φαρμακοβιομηχανία ασκεί τεράστια πολιτική επιρροή)  ήταν 14%.

Το κόστος της φαρμακοδαπάνης (3% του ΑΕΠ) ήταν λίγο μικρότερο από το κόστος του συνόλου της εξοπλισμών, 4,5% του ΑΕΠ.

Έπρεπε η χώρα να καταρρεύσει για να αρχίσει η συζήτηση γύρω από το μεγάλο αυτό σκάνδαλο.

Από το www.dixti.net

Πηγή άρθρου: http://new-deal.gr/%cf%84%ce%b1-%cf%86%ce%b1%cf%81%ce%bc%ce%b1%ce%ba%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b5%ce%be%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%b1%cf%83/#ixzz4L09NvLqL