Ευρω-φετιχισμός: Το ευρώ δεν είναι νόμισμα αλλά αρρώστεια

Μιχάλης Νευραδάκης και Greg Palast

Ο ισχυρισμός του Αλέξη Τσίπρα ότι η Ελλάδα μπορεί να κρατήσει το ευρώ αλλά και να απορρίψει τη λιτότητα είναι παλαβομάρα. Το γεγονός είναι

ότι η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, η Κρουέλλα Ντε Βιλ της Ευρωζώνης, θα αγνοήσει τις κραυγές των αιμόφυρτων Ελλήνων και θα απαιτήσει να καταπιούμε λιτότητα – ή αλλιώς να χάσουμε το ευρώ.Αλλά και τί έγινε αν χάσουμε το ευρώ, δηλαδή; Το καλύτερο που μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα, και που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πολύ καιρό, είναι να την κοπανήσει από την Ευρωζώνη.Κι αυτό επειδή το ίδιο το ευρώ είναι η ασθένεια που ευθύνεται για τα οικονομικά πάθη της Ελλάδας.

Δηλαδή η σαδιστική επιμονή στην «λιτότητα» είναι μέσα στο ίδιο το κράμα του ευρωνομίσματος.  Αυτό δεν είναι εικασία. Ένας από μας (ο Palast, οικονομολόγος ο ίδιος) είχε μακρές συνομιλίες με τον αναγνωρισμένο ως «πατέρα» του ευρώ, τον καθηγητή Robert Mundell.  Πρέπει να σημειωθεί ότι το άλλο «μούλικο» του μακαρίτη καθηγητή Mundell ήταν τα «οικονομικά της προσφοράς», η θεωρία η γνωστή και ως «θατσερισμός», «Reaganomics» – ή και ως «οικονομικά -βουντού».Ο αληθινός σκοπός της επιβολής του ευρώ ήταν ένας: να διαλύσει το ευρωπαϊκό κράτος πρόνοιας.

Για τον Mundell και τους πολιτικούς που υιοθέτησαν τη θεωρία του για το νόμισμα, το ευρώ θα λειτουργούσε ως ο φορέας που θα μόλυνε το ευρωπαϊκό πολιτικό σώμα με τον ιό των «οικονομικών της προσφοράς». Ο Mundell προσέβλεπε σε μια «ευρω-ποιημένη» Ευρώπη, απελευθερωμένη από εργατικά συνδικάτα και κρατικούς κανονισμούς, μια Ευρώπη στην οποία οι ψηφοφορίες στα κοινοβούλια δεν θα είχαν νόημα.  

Κάθε κράτος της Ευρωζώνης χωρίς τη δυνατότητα να ελέγχει ούτε την αξία του νομίσματός του, ούτε τον προϋπολογισμό του, ούτε τη δημοσιονομική του πολιτική, θα μπορούσε να αντέξει στον ανταγωνισμό μόνο μειώνοντας τις κρατικές νομοθεσίες και τη φορολογία για τις επιχειρήσεις .  Όπως είπε ο Mundell, «το ευρώ παίρνει τη νομισματική πολιτική απ’ τα χέρια των πολιτικών … και χωρίς δημοσιονομική πολιτική, ο μόνος τρόπος να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας θα είναι να ανταγωνίζονται τα κράτη στην κατάργηση των κανόνων που αφορούν τις εταιρείες».

Να πώς λειτουργεί: για να μπουν στην Ευρωζώνη, τα κράτη έπρεπε να συμφωνήσουν να κρατήσουν τα ελλείμματά τους μέχρι το 3% του ΑΕΠ και το συνολικό τους χρέος όχι πάνω από το 60% του ΑΕΠ τους.  Σε εποχή ύφεσης αυτό είναι απλώς παραφροσύνη.  Αντίθετα, ο πρόεδρος Ομπάμα έβγαλε την Αμερική από την ύφεση αυξάνοντας τις δημόσιες επενδύσεις και το έλλειμμα κατά ένα συγκλονιστικό 9.8% του ΑΕΠ και έτσι ανέβασε το κρατικό χρέος στο101% από το προϋφεσιακό 62% του ΑΕΠ. Οι Ρεπουμπλικάνοι ούρλιαζαν, αλλά η πολιτική πέτυχε. Οι ΗΠΑ έχουν μικρότερη ανεργία από όλα τα κράτη της Ευρωζώνης.

Όπως είπε ο Ομπάμα στους Ευρωπαίους βασανιστές της Ελλάδας: «Δεν μπορείτε να συμπιέζετε χώρες που είναι σε βαθιά ύφεση».  Το να ελαττώνει κάποιος τα κρατικά έξοδα, οδηγεί σε ακόμα περισσότερες περικοπές και σε περαιτέρω μειώσεις κρατικών εξόδων – μια δίνη θανάτου που βλέπουμε σήμερα στην Ευρωζώνη : στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία – αλλά όχι στη Γερμανία.

«Όχι στη Γερμανία». Εδώ είναι το θέμα! Κανονικά μια χώρα όπως η Ελλάδα μπορεί εύκολα να συνέλθει από μια ύφεση λόγω χρέους με το να υποτιμήσει το νόμισμά της. Η Ελλάδα θα ξαναγινόταν ένας πάμφθηνος τουριστικός προορισμός και οι μικρότερου κόστους εξαγωγές της θα ανέβαιναν κατακόρυφα, αυξάνοντας αμέσως την ανταγωνιστικότητα της.  Και αυτό είναι που δεν μπορεί να επιτρέψει η Γερμανία.  Η Γερμανία δελέασε άλλα ευρωπαϊκά κράτη να μπουν στο ευρώ, για να τα εμποδίσει να ανταγωνίζονται τις τιμές της στις εξαγωγικές αγορές.

Περιορισμένοι από το 3% όριο ελλείμματος οι χρεώστες δεν έχουν άλλη διέξοδο από το να πληρώσουν το βαρκάρη με μέτρα «λιτότητας».

Ο Τσίπρας στη Χώρα των Θαυμάτων

Κι εδώ βρίσκεται το ψεύδος. Ο Τσίπρας λέει στους συμπατριώτες του ότι μπορούμε να ζήσουμε σε ένα μαγικό κόσμο, όπου μπορούμε να έχουμε και το ευρώ μας και το σκύλο χορτάτο· ότι μπορούμε να μείνουμε δεμένοι χειροπόδαρα στο ευρώ και να τρέχουμε ελεύθεροι χωρίς λιτότητα.

Και αυτή η ανοησία συνεχίζεται: Μετά την ανακοίνωση των επίσημων αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος το βράδυ της Κυριακής, ο Τσίπρας είπε μέσω tweeter ότι οι Έλληνες ψηφοφόροι ψήφισαν για μια «Ευρώπη αλληλεγγύης και δημοκρατίας», ενώ ο υπό παραίτηση υπουργός οικονομικών Βαρουφάκης τουίταρε ότι «η θέση της Ελλάδας στην Ευρωζώνη δεν είναι υπό διαπραγμάτευση», ισχυριζόμενος ότι δεν θα επιτρέψει τη «μόνη εναλλακτική», την παλιά δραχμή σε κυκλοφορία δίπλα στο ευρώ.

Ο ευρω-φετιχισμός του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ήδη προφανής στις προτάσεις του προς το ΔΝΤ και την ΕΚΤ πριν το δημοψήφισμα –ένα κείμενο 47 σελίδων που περιείχε 8 δισ. νέων μέτρων λιτότητας και επιπλέον έναν νέο κύκλο ξεπουλήματος κρατικών βιομηχανιών, τη διατήρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 1% γι αυτό το χρόνο και την αύξησή του στο μέλλον, την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67, και την μονιμοποίηση των προηγουμένως «προσωρινών» φόρων στον ήδη υπερφορολογούμενο πληθυσμό. 

Στην πρόταση του Τσίπρα δεν υπήρχε λέξη για κούρεμα του χρέους ή στάση πληρωμών, παρά το γεγονός ότι ηΕπιτροπή Αλήθειας για το Χρέος της ίδιας κυβέρνησης ανακοίνωσε στις 17 Ιουνίου ότι το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους είναι παράνομο και «απεχθές» και δεν πρέπει να πληρωθεί.

Αντί γι αυτό, ο Τσίπρας υποστήριξε την πρόταση του ΔΝΤ για ένα ελάχιστο κούρεμα χρέους της τάξης του 30% και για μια περίοδο χάριτος 20 ετών, στην ουσία κρύβοντας το πρόβλημα κάτω απ’ το χαλί. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει έλλειμμα, που σημαίνει ότι, για να πιάσει το 1% πλεόνασμα ο ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να κόβει και να ξανακόβει αδιάκοπα.  Ακριβώς όπως ο Mundell και οι τσαρλατάνοι των οικονομικών της προσφοράς το είχαν σχεδιάσει.

Θάνατος από «Μεταρύθμιση»

Όπως και ο Ομπάμα, ο Τσίπρας ξέρει ότι το να κόβεις συντάξεις, να ιδιωτικοποιείς και να κλείνεις βιομηχανίες, να μειώνεις μισθούς – δηλ. η «λιτότητα» – ή (για να χρησιμοποιήσουμε την κουνούρια ορολογία) η «μεταρρύθμιση» – δεν είναι μόνο απάνθρωπη, αλλά και προφανώς ηλίθια. Μπορεί να σπρώξει προς την οικονομική καταστροφή μια χώρα που βρίσκεται σε ύφεση.

Αυτό δεν είναι απλή θεωρία. Η Τρόϊκα (ΕΚΤ, ΔΝΤ, ΕΕ) πρωτοεπέβαλε τα καταστρεπτικά της μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα το 2010. Οι Έλληνες είδαν τους μισθούς τους να κατρακυλάνεστο μισό του μέσου όρου των μισθών των Γερμανών.  Οι υποτιθέμενα γενναιόδωρες ελληνικές συντάξεις έχουν περικοπεί οκτώ φορές στη διάρκεια της κρίσης, ενώ τα δύο τρίτα των συνταξιούχων ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας. Τα πάντα – από αεροδρόμια και λιμάνια μέχρι το λόττο και προνομιούχα δημόσια ακίνητα – ξεπουλήθηκαν, ενώ σχολεία και νοσοκομεία έκλεισαν.

Και για πρώτη φορά μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο ξαναεμφανίστηκε η πείνα και ο υποσιτισμός σε μεγάλη κλίμακα. Μισό εκατομμύριο παιδιά στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι είναι υποσιτισμένα. Το να λιποθυμούν μαθητές από την πείνα σε παγωμένα σχολεία που δεν μπορούν να αγοράσουν πετρέλαιο θέρμανσης έχει γίνει κοινό φαινόμενο.

Η Τρόϊκα υποσχέθηκε ότι αυτό το άγριο σφίξιμο του ζωναριού θα αποκαθιστούσε την ελληνική οικονομία από το 2012 (και αναθεωρώντας ξανά και ξανά, από το 2013, από το 2014 και από το 2015).  Στην πραγματικότητα η ανεργία εκτοξεύτηκε από το τρομερό ποσοστό του 12.5% στο φρικαλέο 25.6% σήμερα.Τώρα η Τρόϊκα απαιτεί μια από τα ίδια: τη συνέχιση αυτής της καταστρεπτικής πολιτικής.

Ξέρω ότι πολλοί Έλληνες, Κύπριοι, Ιταλοί και Πορτογάλοι έχουν έναν ενστικτώδη φόβο μπρος στην αποχώρηση από το ευρώ.  Ακούγοντας τις υστερικές δηλώσεις κάποιων Ελλήνων ότι «δεν μπορούμε να φύγουμε από το ευρώ!» θα νόμιζε κανείς ότι το να παρατούσαμε το ευρώ θα έκανε την Ελλάδα να αποσπαστεί από την Βαλκανική χερσόνησο και να τρακάρει με την Αφρική.

Θα ήταν μια ευχάριστη αλλαγή να ακούσει κανείς τους πολιτικούς ηγέτες να λένε την απλή οικονομική αλήθεια: «Εργάτες της Ευρώπης ενωθείτε! Δεν έχετε να χάσετε τίποτα άλλο από το ευρώ… και τις αλυσίδες σας».Ο Μιχάλης Νευραδάκης είναι παραγωγός-παρουσιαστής του Dialogos Radio

Η ελληνική έκδοση του βιβλίου του Greg Palast Vultures’ Picnic (που σημαίνει «το φαγοπότι των αρπακτικών») κυκλοφορεί στα Ελληνικά  από τις εκδόσεις Λιβάνη.