Δημήτρης Κατσαγάνης

Με δύο μέτωπα προσήλθε η νέα Υπουργός Εργασίας, Έφη Αχτσιόγλου στη διαπραγμάτευση για τη δεύτερη αξιολόγηση (Εργασιακό, Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης), αλλά στην πορεία της προέκυψαν τρία –δεδομένου ότι στα ήδη προκαθορισμένα προστέθηκε το Ασφαλιστικό.Και μάλιστα,  τα μέτρα τα οποία ζητούν οι δανειστές  δεν αφορούν μόνο το 2016 (πχ απελευθέρωση ομαδικών απολύσεων), αλλά και το 2017 (ανατροπές στις συλλογικές συμβάσεις και τη διαιτησία) αλλά και το 2018 (αναδιάρθρωση προνοιακών επιδομάτων). 
Έτσι στη μέχρι τώρα αποτυχία της Ε. Αχτσιόγλου αλλά και συνολικά της διαπραγματευτικής ομάδας να περάσει οποιαδήποτε "κόκκινη γραμμή" έναντι των δανειστών (πχ διατήρηση της προέγκρισης των απολύσεων), έρχεται να προστεθούν και νέες απαιτήσεις τους, όπως οι νέες μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ, αλλά και στις κύριες συντάξεις. Σημειώνεται ότι σήμερα θα συναντηθούν τα τεχνικά κλιμάκια των δύο πλευρών για να συζητήσουν το νέο εργασιακό, ενώ αύριο είναι προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ του Επιτρόπου Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί και της υπουργού Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου.

Σύμφωνα με τη μέχρι τώρα εικόνα που υπάρχει σε σχέση με τη διαπραγμάτευση κυβέρνησης –θεσμών στα τρία βασικά μέτωπα του Υπ. Εργασίας (Εργασιακό, Πρόνοια/ Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, Ασφαλιστικό), φαίνεται να διαμορφώνεται η εξής κατάσταση:


Σε δύο "δόσεις" οι ανατροπές στο Εργασιακό χωρίς ίχνος από τις κυβερνητικές "κόκκινες γραμμές"

Η κυβέρνηση φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να αποφύγει (όπως επιθυμεί) την άμεση κατάργηση της διοικητικής/κρατικής προέγκρισης στις ομαδικές απολύσεις και την αύξηση του ορίου τους από το 5% στο 10% (αν και ακόμα διατηρούνται κάποιες μικρές ελπίδες από κύκλους του Υπ. Εργασίας ότι μπορεί να μην αυξηθεί το όριο απολύσεων).
Επίσης δεν περνά από τους θεσμούς η θέση της κυβέρνησης για επαναφορά της δυνατότητας των κοινωνικών εταίρων να αποφασίζουν για τον κατώτατο μισθό, της επεκτασιμότητας των κλαδικών συμβάσεων (στα μη μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων) και της αρχής της εύνοιας  (σ.σ. υπερίσχυση κλαδικών συμβάσεων –εφόσον είναι υπάρχουν και είναι επεκτάσιμες- έναντι των επιχειρησιακών συμβάσεων), αλλά και της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας.

Ωστόσο, οι δανειστές ενδέχεται να δεχτούν να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για τις συλλογικές συμβάσεις και τον ΟΜΕΔ το Σεπτέμβριο –Νοέμβριο του 2017.
Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση, η κυβέρνηση θα έχει αποτύχει να περάσει τις θέσεις της. Έτσι για τους επόμενους δώδεκα μήνες θα συνεχίσει να ισχύει η δυνατότητα μόνο διμερούς προσφυγής (σ.σ εργαζομένων και εργοδοτών) στον ΟΜΕΔ –αν και κάτι τέτοιο έχει κριθεί αντισυνταγματικό από το ΣτΕ- ενώ θα ισχύει –αν και τυπικά μάλλον- η διάταξη του 2013, σύμφωνα με την οποία ο κατώτατος μισθός καθορίζεται από το κράτος. Παράλληλα, με την μη –συμφωνία της με τους θεσμούς για τις συλλογικές συμβάσεις και τον ΟΜΕΔ, θα χρειαστεί προφανώς να ανοίξει ξανά το Εργασιακό στα τέλη του επόμενου έτους.

Αναβλήθηκε για το 2017-2018, αλλά θα είναι ακόμα μεγαλύτερο το "ξεκαθάρισμα" στα προνοιακά επιδόματα 

Από την κυβέρνηση φαίνεται να πέτυχαν να "διαγραφεί" από το επικαιροποιημένο Μνημόνιο η δέσμευση για εξοικονόμηση 0,5% του ΑΕΠ (760 εκατ. ευρώ) για τη χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης το 2017 για τα πολύ φτωχά νοικοκυριά  από παρεμβάσεις σε προνοιακά και ασφαλιστικά επιδόματα. 
Ωστόσο, σύμφωνα με όλες τις μέχρι τώρα πληροφορίες θα μπει "μαχαίρι" στις φοροαπαλλαγές, το οποίο θα πλήξει άλλα αδύναμα κοινωνικά στρώματα (από όπου μπορούν να εξοικονομηθούν 15-200 εκατ. ευρώ), ενώ οι υπόλοιποι όροι θα συγκεντρωθούν από το πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης που καταργείται από το 2017 (260 εκατ. ευρώ) και έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού.
Ωστόσο, η αναδιάρθρωση όλου του προνοιακού χάρτη, μαζί όλων ανεξαιρέτως των προνοιακών και ασφαλιστικών επιδομάτων (δηλ. και των οικογενειακών και αναπηρικών) θα πρέπει να γίνει το 2017, μιας και δεν κατέστη δυνατόν να γίνει το 2016. 
Η τεχνική προετοιμασία της αναδιάρθρωσης αυτής θα "τρέξει" σε όλη τη διάρκεια του 2017 και τα αποτελέσματά της θα φανούν από 1.1.2018 και μάλιστα ενδεχομένως να είναι πιο σκληρά από ό,τι θα ήταν το 2016-2017, μιας και αναμένονται πιο υψηλοί οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Βασικά "εργαλεία" της αναδιάρθρωσης θα είναι ο Ενιαίος Μηχανισμός Παρακολούθησης Κοινωνικής Πολιτικής, η Ενιαία Αρχή Πληρωμών επιδομάτων και οι Ενιαίοι Κανόνες για τα δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα Πρόνοιας.

"Ανοίγει" ουσιαστικά ξανά το Ασφαλιστικό νέες μειώσεις σε επικουρικές συντάξεις, εφάπαξ αλλά και κύριες συντάξεις

Σύμφωνα με όλες τις έως τώρα πληροφορίες –και παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση διατυμπάνιζε μέχρι πρότινος ότι δεν "ανοίγει" ξανά το Ασφαλιστικό, οι δανειστές καταθέτουν μια σειρά αιτήματα, τα οποία αφορούν όλους σχεδόν τους τύπους των παροχών των συνταξιοδοτικών ταμείων αλλά και ζητήματα ασφαλιστικών εισφορών.
Πρώτα απ’ όλα, οι δανειστές ζητούν νέες παρεμβάσεις στα εφάπαξ αλλά και μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις.
Πιο συγκεκριμένα, οι δανειστές ζητούν αναθεώρηση του τύπου υπολογισμού των εφάπαξ και υπολογισμό των αιτήσεων για επικουρικές που κατατέθηκαν το 2014 με βάση το νέο συντελεστής αναπλήρωσης (0,45).
Παράλληλα, επιμένουν στην κατάργηση του ΕΚΑΣ και για τους συντριπτικά περισσότερους εναπομείναντες χαμηλοσυνταξιούχους δικαιούχους τους από 1.1.2017. Έτσι  δεν φαίνεται να δέχονται το σενάριο της οριζόντιας μείωσης του συγκεκριμένου επιδόματος, το οποίο είχε λανσάρει ο προκάτοχος της κας. Αχτσιόγλου, Γιώργος Κατρούγκαλος.
Παράλληλα, φυσικά, ζητούν τον επανυπολογισμό των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων με βάση τις νέους παραμέτρους των ενιαίων κανόνων μέχρι το Δεκέμβριο του 2017 (αν και η σχετική υπουργική απόφαση προέβλεπε μέχρι Σεπτέμβριο του 2017). Επίσης ζητούν:
· Να εναρμονίσουν  τους  κανόνες των αναπηρικών και προνοιακών συντάξεων χωρίς να αυξάνονται οι δαπάνες. 
· Να δίδουν παροχές (σ.σ. τα συνταξιοδοτικά ταμεία) με βάση παλιότερες εισφορές με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο (σ.σ. χωρίς να επιβαρύνεται κατ΄ ελάχιστο ο κρατικός προϋπολογισμός), βασισμένες μόνο σε ποσοστά προσαύξησης όπως ορίζεται από το πρωτογενές δίκαιο. Το αίτημα αυτό φαίνεται πως αντανακλά την πίεση των θεσμών για τη διατήρηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης διαχρονικά σε σταθερά επίπεδα προκειμένου να πέφτει σαν ποσοστό του ΑΕΠ (εφόσον φυσικά αυξάνεται με θετικούς ρυθμούς η ελληνικής οικονομία), σύμφωνα με αναλυτές της κοινωνικής ασφάλισης.  
· Να μην ορίζεται η βάση υπολογισμού των εισφορών των αυταπασχολούμενων μετά την αφαίρεση των καθαρών δαπανών και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης
· Να εφαρμόσουν τις ενοποιήσεις των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης με εξαίρεση της προνοιακές λειτουργίες του ΟΓΑ, τις χρηματοπιστωτικές λειτουργίες του ΤΣΜΕΔΕ και της μη συνταξιοδοτικές λειτουργίες του ΝΑΤ μέχρι το Μάρτιο του 2017.
· Να μειώσουν το προσωπικό στον ΕΦΚΑ κατά τουλάχιστον 20%.